TBMM Başkanı Moskova'da: Ukrayna barışı engellendi
25 Eylül 2024
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş, Rusya parlamentosunun üst kanadı olan Federasyon Konseyi'nde konuştu.
Genel Kurula hitabında Ankara'nın Moskova ve Kiev arasındaki arabulucu rolüne dikkat çeken Kurtulmuş, "Hepinizin bildiği gibi Dolmabahçe'de neredeyse iki ülke son imzaları atarak barışı gerçekleştirme noktasına gelmişti. Ancak bu krizin devam etmesinden medet umanlar, bu krizin devam etmesini kendi milli menfaatleri için uygun bulanlar bu savaşın bitirilmesini istemediler" dedi.
İki ülke heyetleri henüz savaşın başlarında, 29 Mart 2022'de, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisinde bir araya gelmiş, görüşmeler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın açılış konuşmasıyla başlamıştı. Heyetler toplantıların "yapıcı" geçtiğini açıklamış ancak sonrasında bir ilerleme kaydedilememişti.
Kurtulmuş, ilki Haziran ayında İsviçre'de yapılan barış konferanslarının ikincisine Rusya'nın davet edilmesi gerektiğini de söyledi:
"Rusya'nın içinde olmadığı hiçbir barış müzakeresinin sonuç alması mümkün değil. Dolayısıyla bu krizin taraflarından birisi olan Rusya'nın da barış masasında oturması barışın sağlanabilmesi için önemli yaklaşımlardan birisi olacaktır."
Türkiye barış konferansına ev sahipliği yapabilir
İkinci konferansa ev sahipliği yapmaya aday ülkeler arasında Türkiye de var.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy geçen ay verdiği bir mülakatta aralarında Türkiye'nin de olduğu ülkelerle ev sahipliği için müzakerelerin sürdüğünü söylemişti. İlk tur konferansa Rusya'nın davet edilmemesi bazı ülkelerin tepkisini çekmiş, somut ilerleme için iki tarafın aynı masaya oturması gerektiği görüşü dile getirilmişti.
Henüz tarihi ve yeri netleşmeyen ikinci toplantıya bu kez Rusya'nın da davet edilmesi bekleniyor.
Bu arada Birleşmiş Milletler Genel Kurulu için ABD'de bulunan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Perşembe günü Başkan Joe Biden'a ülkesinin "zafer planını" sunması bekleniyor. Zelenskiy silah yardımlarına karşı çıkan Donald Trump'ın muhtemel galibiyetiyle sonuçlanabilecek Kasım seçimlerinden önce Washington'dan plana dair somut sözler alabilmeyi umuyor.
Zelenskiy: Nasıl kazanacağımızı göstereceğiz
Detayları kamuoyundan gizlenen planın NATO üyeliği konusunda garantiler içerdiği belirtiliyor. Batı başkentleri üyeliğe şüpheyle yaklaşırken bunun engellenmesi Rusya'nın temel isteklerinden biri.
Zelenskiy ayrıca Batı menşeli uzun menzilli füzelerin Rusya içlerindeki hedeflere karşı kullanılabilmesi için de izin istiyor. Ukrayna lideri ABD'ye hareketinden önce gazetecilere, "Ortaklarımız sürekli 'Zafer kazanana kadar Ukrayna'nın yanındayız' diyor. Şimdi Ukrayna'nın nasıl kazanabileceğini ve bunun için ne yapmak gerektiğini gösteriyoruz" açıklamasını yapmıştı.
Askeri, ekonomik, siyasi ve diplomatik unsurlar içeren "zafer planı" artık bir ateşkesi görüşmenin zamanının geldiği yönünde Kiev üzerinde artan baskıya Zelenskiy'nin cevabı olarak görülüyor.
Ukrayna şu ana kadar Çin ve Brezilya'nın ateşkes önerilerini "Moskova'ya daha ileri saldırlar öncesi zaman kazandırır" endişesiyle reddetti.
DW,AP / MUK,HS