İzlanda halkından İngiltere ve Hollanda’ya soğuk duş

Avrupa Birliği üyeleri İngiltere ve Hollanda ile AB adayı İzlanda arasında bankacılık borçları krizi büyüyor.

2008 yılında girdiği mali krizde batan Icesave bankasının, yaklaşık 400 bin İngiliz ve Hollandalı mevduat sahibine olan 3,8 milyar euroluk borcunun, İzlanda tarafından ödenmesini öngören anlaşma, hafta sonunda düzenlenen referandumda reddedildi.

İzlanda radyosu RUV'un haberine göre, referandumda ''hayır'' oyları yüzde 60'lara ulaştı. Başbakan Johanna Sigurdardottir, referandum sonucunun siyasi kaosa ve ekonomik belirsizliğe yol açabileceği endişesini dile getirdi.

Hükümet, Parlamento'da milletvekillerinin yaklaşık yüzde 70'nin desteğiyle geçen borçların ödenmesine ilişkin anlaşmanın referandumda kabul edilmesi için yoğun bir kampanya düzenlemişti. Referandum sonucunun İzlanda'nın AB üyelik sürecini ve mali krizden çıkış çabalarını da olumsuz etkilemesinden endişe ediliyor

İlk referandum da başarısız olmuştu

Vatandaşlarının Icesave'in batmasıyla uğradığı kaybın tazmin edilmesini isteyen İngiltere ve Hollanda ile İzlanda arasındaki müzakereler, 2008 yılından bu yana sürüyordu. Taraflar arasında varılan ilk anlaşma, yaklaşık 3,8 milyar euroluk borcun, yüzde 5,5 faizle zamana yayılarak geri ödenmesini öngörüyordu. Bu anlaşma, geçen yıl Mart ayında yapılan referandumda İzlandalıların yüzde 93'ü tarafından reddedilmişti.

Bunun üzerine taraflar yeniden müzakere masasına oturmuş, İzlandalılar lehine değişiklikler yapılarak faiz oranları düşürülmüştü. Buna göre İzlanda, Hollanda'ya yüzde 3 faizle 1,3 milyar euro, İngiltere'ye ise yüzde 3,3 faizle 2,6 milyar euro geri ödeme yapacak, 2016'da başlayacak ödemeler 2046'da tamamlanacaktı. Bu planın da reddedilmesi üzerine gözler şimdi yargı sürecine çevrildi.

Anlaşmazlık mahkemeye taşınacak

Hollanda Maliye Bakanı Jan Kees de Jager referandum sonucundan büyük hayal kırıklığına uğradıklarını belirterek, artık yeni müzakereler için zaman kalmadığını söyledi. Hollandalı Bakan, konuya artık mahkemelerin bakacağını söyledi.

İngiltere Hazine Bakanı Danny Alexander da referandum sonucunun kendilerinde büyük hayal kırıklığı yarattığını, İzlanda halkının kararına saygı duyduklarını söyledi. Gelişmeyi önce uluslararası partnerleriyle görüşeceklerini söyleyen Alexander, “Bu süreç mahkemede sona erecek gibi görünüyor” dedi.

Uzmanlar, anlaşmazlığın Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması (EFTA) hükümleri uyarınca ilgili Avrupa mahkemelerine ve karar organlarına taşınabileceğini kaydediyor. Bu sürecin ise İzlanda için daha maliyetli olacağı, oluşacak belirsizliğin de ekonomiye daha büyük zarar verebileceği belirtiliyor.

Kurtuluşu AB'de görmüştü

320 bin nüfuslu ada ülkesi İzlanda, 2008 yılındaki mali krizde derin sarsıntı yaşamış, uluslararası piyasalara bağımlı olan ülkenin üç büyük bankası birkaç gün arayla iflas etmişti.

Derin mali krizden çıkışı AB desteğinde gören İzlanda hükümeti, 2009 yılında tüm üyelik için başvuruda bulunmuştu. İzlanda 2010 yılında başladığı tam üyelik müzakerelerini 2012 yılına kadar tamamlamayı ve tam üye olmayı hedefliyordu. Uzmanlar, AB üyeleri Hollanda ve İngiltere ile çözülemeyen borç krizinin AB sürecini olumsuz etkileyebileceğini kaydediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

AFP/Reuters/dpa/AA, AŞ/BE