İzlanda ile üyelik müzakereleri başladı

AB İzlanda ile üyelik müzakerelerine Brüksel'de yapılan törenle resmen başladı. AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle, bu adımı 'tarihi bir an' olarak nitelendirdi. Füle, İzlanda’nın üyeliğinin her iki taraf için de yararlı olacağını, ancak tarafların çaba göstermesi gerektiğini söyledi. İzlanda Dışişleri Bakanı Össur Skarpedinsson da ’Biz Avrupa’ya aidiz' sözleriyle müzakere sürecini başlattı ve Avrupa’ya seslenerek, ’Kapınızı çalıyoruz, ama eli boş gelmiyoruz’ dedi.

Kriz sırasında AB'nin kapısını çaldı

İzlanda mali krizde, bankacılık sektörünün dibe vurduğu dönemde Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusu yapmıştı. Mali krizden etkilenen ülkelerin başında gelen İzlanda, Avrupa Birliği’nden mali destek göreceği beklentisinde. Ancak İzlandalılar'ın AB üyeliğine sıcak baktığı söylenemez. İzlandalı gazeteci Mar Petursson, "Yunanistan krizde ve Avrupa Birliği içerisinde pek çok ülke borç batağında. Euro çöktü, bu nedenle İzlandalılar ülkeyi krizden kurtarmak için çözümün euro olmadığına inanmaya başladı” diye konuşuyor.

Kriterleri yerine getiriyor

İzlanda Avrupa Birliği üyelik şartlarının pek çoğunu yerine getiriyor ve şimdiden AB'nin yasal düzenlemelerinin üçte ikisini uyguluyor. Bu nedenle İzlanda’nın 2012 yılında birliğe kabul edileceği tahmin ediliyor. Ayrıca İzlanda zaten AB Ekonomi Bölgesi üyesi ve Schengen ülkesi. Bu sebeple İzlanda hükümeti müzakere sürecinin kısa olacağı görüşünde. İzlanda’nın AB nezdindeki Büyükelçisi Stefán Haukur Jóhannesson, "İzlanda Avrupa Birliği’yle yaptığımız ikili anlaşmalar sonucu şimdiden Avrupa pazarına oldukça uyum sağlamış durumda“ diye konuşuyor.

Sorunlu alanlar

İzlanda tüm bu olumlu konumuyla AB’nin kapısında hazır beklese de önünde bazı zorlu engeller de var. AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle, balıkçılık ile tarım politikası, çevre, bölgesel kalkınma, gıda güvenliği ve mali alanı kapsayan fasıllarda İzlanda ile güçlükler yaşanabileceğini dile getirdi. Stefan Füle, İzlanda’ya bu konuları açık ve direkt bir şekilde ele alma çağrısında bulundu. Ancak İzlandalılar için balıkçılık AB’ye üyelik sürecinde önemli bir engel olarak görülüyor. Çünkü İzlanda ihracatının yaklaşık yarısını balıkçılık sektöründen sağlıyor. 35 yıldır 200 millik karasularında tek başına avlanan İzlandalı balıkçılar AB'ye girerek avını İspanyol ya da İngiliz meslektaşlarıyla paylaşmak istemiyor. İzlandalı gazeteci Mar Petursson, "Dünya’da balık fiyatları arttı ve balıkçılık bizim ihracatımızın temeli. İzlanda’da ithalat da çok azaldı” diye konuşuyor.

Balina avcılığı konusu tartışmalı

Balıkçılık faslında başta güçlük çıkartacak bir diğer konu da balina avcılığı. AB sularında balinaların yakalanması ve öldürülmesi yasak. Bu nedenle İzlanda kendisine istisna yapılmasını istiyor. Ancak Almanya ve İngiltere başta olmak üzere bazı üye ülkeler, İzlanda’nın balina avcılığını yasaklaması şartıyla birliğe alınmasını talep ediyor.

Alacaklılar bekliyor

İzlanda’nın AB üyelik müzakerelerinde karşılacağı bir diğer güçlük de mali krizde yatırımlarını kaybeden alacaklılar. Hollanda ile İngiltere İzlanda bankalarında parasını kaybeden vatandaşları için yaklaşık 4 milyar euro talep ediyor. İzlanda halkı Mart ayında yapılan bir refedandumda geri ödeme yapılmaması yönünde oy verdi. İzlanda İçişleri Bakanı Steingrimur Sigfusson, İzlanda halkı istemese de alacaklılara parasını ödemenin bir yolunu bulmak zorunda olduklarını söylüyor. Tüm bu güçlüklere karşın İzlanda AB’ye hazır olduğu görüşünde. Ancak AB üyeliğini isteksiz görünen İzlanda halkının da onaylaması gerekiyor.

İzlanda'nın AB'ye getirileri de olacak. İzlanda'nın da dahil olması ile Birlik, sınırlarını kuzey kutbuna kadar genişletecek. Bilim adamları kuzey kutbunda büyük miktarlarda ham madde bulunduğu görüşünde.

© Deutsche Welle Türkçe

Frank Hofmann/dpa, DE/BK