İzlanda'dan borç ödemeye ret

İzlanda halkı, hafta sonunda yapılan referandumla, batık İzlanda bankası IceSave’in Hollandalı ve İngiliz mevduat sahiplerine olan 3 milyar 900 milyon euroluk borcunun devlet tarafından ödenmesi planına “hayır” dedi.

İzlandalı seçmenlerin yüzde 60’ının katıldığı referandumda yasaya “hayır” diyenlerin oranı yüzde 93,5 oldu. "Evet" oyu kullananların sayısı ise yüzde 2'nin altında kaldı.

İzlanda Devlet Başkanı Olafur Ragnar Grimsson, referandum sonuçlarını savunarak demokrasi ile mali piyasalar arasında yapılacak bir seçimde tercihini demokrasiden yana kullanacağını söyledi. Grimsson, İngiltere Başbakanı Gordon Brown’un inisiyatif alarak tarafların tümü tarafından kabul görecek bir çözüm önermesi gerektiğini kaydetti.

"Sonuç sürpriz değil"

Referandum sonucunun şaşırtıcı olmadığını belirten İzlanda Başbakanı Johanna Sigurdardottir ise İngiltere ve Hollanda ile müşterek bir çözümde buluşmak üzere müzakerelerin süreceğini belirtti.

Sigurdardottir, “Bu sürpriz bir sonuç değil aslında. İnsanların memnuniyetsiz olmak için bir nedeni var. Bu yasanın geçerlilik kazanmayacağı en baştan belliydi. Şu anda görevimiz, İngiltere ve Hollanda ile görüşmeleri bir sonuca ulaştırmak” diye konuştu.

İngiltere ve Hollanda hükümetleri İzlanda bankası IceSave’in batması üzerine yaklaşık 300 bin dolayındaki mevduat sahibinin maddi kayıplarını telafi etmiş, ancak söz konusu zararın İzlanda devleti tarafından tazmin edilmesini istemişti. Her üç ülke arasında yapılan borçların geri ödenmesine yönelik çerçeve anlaşmada, İzlanda’nın 2024 yılına kadar yüzde 5,5 faizle 3 milyar 900 milyon tutarındaki borçları geri ödemesi kararlaştırılmıştı.

Bu meblağ, 300 bin nüfuslu İzlanda’nın yıllık milli gelirinin üçte birine tekabül ediyor. İzlanda’daki her vergi mükellefini, sekiz yıl boyunca aylık 100 euro borç yükü altına sokacak bu plan, İzlanda halkının büyük tepkisiyle karşılaşmıştı.

Referandum sonucuna ilişkin açıklama yapan İzlanda Maliye Bakanı Steingrimur Sigfusson, "Evet diyenlerin de olması beni şaşırttı. Sonucu kabul etmek orundayız, konu şimdi yeni bir yöne girdi. Bu nedenle müzakereleri sürdürmememiz gerekli” dedi.

Sigfusson soruna acilen çözüm bulunması gerektiğine şu sözlerle dikkat çekti: “Referandumun sonucu çok açık bir mesaj. Şimdi, başarılı bir sonuca nasıl ulaşabiliriz, onu düşüneceğiz. Zira üç ülkenin bir araya gelip, müşterek olarak, herkes tarafından kabul edilebilir bir çözüm bulması gerekiyor. Bunu yapmak zorundayız, referandum sonucu da bu konuda bir değişiklik yaratmaz.”

İngiltere ve Hollanda özenli

Muhatap ülkeler İngiltere ve Hollanda referandum sonucundan memnun olmasa da açıklamalarında özenli bir dil kullandı.

İngiltere Maliye Bakanı Alistair Darling ödeme planına ilişkin müzakerelerin süreceğini, İzlanda'nın Avrupa’dan dışlanmasının İngiltere’nin menfaatine olmadığını belirterek “Biz, İzlanda’nın Avrupa’nın bir parçası olmasını istiyoruz” şeklinde konuştu.

İzlanda halkının ödeme planına "hayır" demesinin, halihazırda zorda bulunan ülke ekonomisini daha da sıkıntılı bir sürece sokabileceği belirtiliyor.

Küresel krizle ekonomide yıkım yaşayan ve çözümü AB üyeliğinde gören İzlanda’nın adaylık başvurusu geçtiğimiz ay AB Komisyonu'ndan yeşil ışık almıştı. Ancak İzlanda'nın üyelik sürecinde hızlı bir şekilde ilerlemesi, 4 milyar euroluk borç konusunda AB üyeleri İngiltere ve Hollanda ile uzlaşmasına bağlı.

dpa/Reuters/AP, BÖ/AŞ