Yolsuzluk şampiyonu
5 Aralık 2012
Yunan trajedilerinde ilk perde kahramanın bahtsızlığını, ikincisi felakete sürüklenişi konu alır, piyesin trajik mi sona ereceği ise üçüncü perdede belli olur. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Berlin’de açıkladığı 2012 Yolsuzluk Algılama Endeksi’ne göre kriz ülkesi Yunanistan şimdilik trajedinin ikinci perdesini oynuyor.
Ekonominin çökmesinden ve devletin iflasın eşiğine gelmesinden sonra Yunanistan şimdi de yolsuzluğun ayyuka çıktığı ülke unvanını aldı. Avrupa’nın başka hiçbir ülkesinde devlet memurları ve hükümet üyeleri Yunanistan’daki kadar rüşvet almıyor. Şeffaflık Örgütü’nün kamuoyu araştırmaları yaparak ve bağımsız uzmanların görüşlerini alarak hazırladığı yolsuzluk algılama endeksine göre Yunanistan 100 üzerinden sadece 36 puan alabildi. Bu ölçekte yüz puan alan, ‘yolsuzluğu az olan’, sıfır puanda kalan ise, ‘yolsuzluğun en yaygın olduğu ülke’ sayılıyor. Kamu görevinin verdiği yetkileri kendi çıkarına kullananlar ya da siyasi gücünü kullanıp şahsi çıkarını kollayanlar, yolsuzluk endeksinde bir ülkeye puan kaybettiriyor.
174 ülkeyi kapsayan sıralamada Yunanistan; Kolombiya, Hindistan ve Cibuti ile 94’üncülüğü paylaşıyor. Uluslararası Şeffaflık Örgütü Almanya Şubesi Başkanı Edda Müller bunun önemli bir uyarı olduğunu ve Yunanistan’ın mutlaka rüşvetçiliği önleyen bir yapılaşmaya gidip maliyesine çeki düzen vermesi gerektiğini söyledi: “Yolsuzluk riski her zaman söz konusu ülkenin ekonomik ve sosyal istikrar düzeyinin ışığında değerlendirilmelidir.”
İtalya da sınıfta kaldı
Bu bağlamda odak noktasına kayan ülkelerin başında İtalya geliyor. İtalya 42 puanla yolsuzluk endeksinin 72’incisi. Bosna Hersek ile aynı sırada... Avrupa Birliğinin kurucu üyesi, adam kayırma ve rüşvetçilik açısından 80’inci sıradaki Komünist Çin’in oldukça yakınında. Kriz ülkelerinden Portekiz ve İspanya da, Doğu Avrupa ülkeleriyle birlikte 30 ila 50’inci sıralarda yer alıyor.
Almanya 79 puanla yolsuzluk endeksindeki 13’üncülüğünü korudu. Almanya; ABD, Fransa ve Japonya gibi sanayi ülkelerinden iyi durumda. Edda Müller bunun rahat nefes alınması için bir neden olmadığını belirtiyor ve Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele sözleşmesinin on yıldır Almanya tarafından imzalanmadığını hatırlatıyor. Müller “Almanya’nın yolsuzlukla mücadele kararlılığını kanıtlama ve ceza yasasındaki bu boşluğu kapatma zamanı çoktan gelmiştir” şeklinde konuşuyor.
BM sözleşmesine karşı çıkanlar, aksi takdirde işadamlarıyla bir araya gelen politikacıların yolsuzluk şaibesine muhatap olabileceğini öne sürüyorlar.
'İnandırıcı değil'
Şeffaflık Örgütü başkanı Müller bu tezin inandırıcı olmadığını söylerken, kamu görevlileri için somut kurallar uygulayıp şeffaflığı ön plana çıkaran ve yolsuzlukla mücadele sözleşmesini de onaylamış olan ülkelerin ilk sıraları paylaştığına dikkat çekiyor.
Müller “Yolsuzluğun en az olduğu ülkeler yüz üzerinden 90 puanla Danimarka, Finlandiya ve Yeni Zelanda. Son sıralarda ise sekizer puanla Afganistan, Kuzey Kore ve Somali yer alıyor. Bu ülkelerin kamu idaresindeki yapılanma bozuk. Aynı zamanda hesap sorma ve hesap verme kültürleri de gelişmemiş” açıklamasını yapıyor.
Yolsuzluk Algılama Endeksi Yunanistan açısından son derece hayal kırıcı çıktı. Yunanistan bir yılda 14 basamak geriledi. Bu düşüşün Yunan trajedilerindeki gibi çok daha büyük bir felaketin habercisi mi olduğunu ise Yolsuzlukla Mücadele Örgütü de kestiremiyor.
©Deutsche Welle Türkçe
Richard Fuchs / Ahmet Günaltay
Editör: Banu Wöltje