Vergi kaçırma rekoru

Yunanistan, vergi kaçakçılığı ve yolsuzluklarla mücadelede zorlanıyor. Ancak geçtiğimiz yıllarda bazı başarılara da imza atıldı. Örneğin vergi idarelerine dijital sistemler getirildi ve 2010 ile 2012 yılları arasında 12 milyar euronun üzerinde vergi cezası tahsil edildi. 10’u aşkın ünlü kişi ve hatta eski bir bakan, vergi borçları ya da yolsuzluk suçlarından tutuklanarak, cezaevine konuldu. Bundan birkaç yıl önce böyle bir şeyi düşünmek bile mümkün değildi.

Vergi uzmanı ve aynı zamanda Yunan Ticaret Birliği danışmanı Antonis Mouzakis, artık vergi kaçaklığı ile mücadele eden makamların bir yandan borçlar, diğer yandan resesyonun oluşturduğu kısır döngüyü kırmak zorunda olduğunu vurguluyor ve şöyle devam ediyor:

“2008 yılından beri şirketlerin cirosu düşüyor ve çoğu zarar ediyor. Bu nedenle birikmiş vergi borçlarını ödeyemiyorlar. Üstelik son yıllarda öncelikle küçük işletmelerin vergi yükü arttı. Vergisini ödemekle ailesinin karnını doyurmak arasında tercih yapmak zorunda kalan kimse vergisini yatırmaz.”

'Vergi kaçırma kültürü'

Ancak Yunanistan’daki resesyonu sadece devletin vergi toplamadaki ağır aksaklığıyla açıklamak yetmiyor, çünkü krizden önce de Yunanistan’daki vergi sisteminin durumunun pek iç açıcı olmadığına dikkat çekiliyor. Vergi uzmanı Mouzakis, bunun birçok sebebi olduğunu, bunların organizasyon eksikliklerinden, köhnemiş yapılanmalara ve idarî birimlerdeki önemli pozisyonlarda kadro eksikliğine kadar uzandığını belirtiyor:

“Emeklilik reformuyla ilgili olarak emekli maaşlarının düşürülmesi gündeme geldiğinden beri, tecrübeli vergi memurları emeklilik maaşının düşmemesi için erken emeklilikten yararlanıyorlar. Yerleri kısmen ikame ediliyor, genç ve tecrübesiz elemanlar işe alınıyor.”

'Ayıp listeleri'

Şu sıralarda Yunanistan'da ortalıkta vergi kaçırmış olan şüpheli kişilerin adlarının ve hesap numaralarının bulunduğu, “Ayıp Listeleri” adı altında listeler dolaşıyor. 30’dan fazla politikacının adının karıştığı yolsuzluk yapanların listeleri de bulunuyor. Bu listelerde dile getirilen şüphelerin doğruluk payı henüz kanıtlanmış değil. Ancak vergi uzmanı Mouzakis, tüm şüpheli durumların aydınlığa kavuşturularak, devletin vergi kaçakçılarıyla cidden mücadele ettiğine vatandaşın inanması gerektiğini savunuyor ve şunları ekliyor:

“Ülkemizde çarpık bir zihniyet var. Herkes, ‘neden devlete çalışayım?’, diyor. Oysa devlet bizleriz. Vatandaş vergisini ödemezse devlet muhtaçlara nasıl yardım etsin? Diğer taraftan tam anlamıyla bir kısır döngü geçiriyoruz. Devlet hastanesinde tedavi edilmek için rüşvet ödemek şart. Çocuklar özel dershaneye gitmeden iyi eğitim alamıyorlar. Bu böyle sürüp gidiyor ve herkes, devlete vergi ödemenin enayilik olduğunu düşünmeye başlıyor.”

Yolsuzluk ihbar sitesi

Vergi kaçakçılığına çanak tutan etkenlerden birinin de yolsuzluklar olduğuna işaret eden bilgisayar programcısı Makis Antypas, rüşvet ve yolsuzluklarla karşılaşan Yunan vatandaşlarının tecrübelerini yansıtmaları için bir internet sayfası açmış. Antypas, bu sayfaya neler yazılabileceğini şöyle anlatıyor:

“Bize herkes isimsiz başvurup şikâyetini dile getirebilir. Ama kimseyi gammazlamak istemediğimiz için, şikâyete muhatap olanın adını da gizli tutuyoruz. Ama rüşvetçilikle suçlanan tarafın hukuki bir kimliği olması gerekiyor. Hangi hastanede ya da devlet dairesinde rüşvet alındığını, kara para aklandığını bilmek zorundayız.”

© Deutsche Welle Türkçe

Jannis Papadimitriou/Çeviri: Çelik Akpınar

Editör: Beklan Kulaksızoğlu