ABD'den NATO'ya: Afganistan'dan çekilme zamanı geldi

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, NATO müttefiklerinin Afganistan'dan çekilme zamanı geldiğini söyledi. NATO savunma ve dışişleri bakanlarının olağanüstü toplantısı öncesinde, İttifakın Brüksel'deki merkezinde açıklamalarda bulunan Blinken, "Silahlı kuvvetlerimizi eve getirme zamanı geldi" dedi.

Bakan Blinken, ülkesinin, "güvenli, planlı ve koordineli bir çekilme için" NATO müttefikleri ile birlikte hareket etmek istediğini de vurgulayarak, "Afganistan bir daha teröristler için bir sığınak olmasın diye hep beraber Afganistan'a gittik" diye konuştu. Bu hedefe ulaşıldığını ve şimdi birlikte çekilmenin zamanının geldiğini dile getiren Blinken, İttifak'ın "Birlikte gir, birlikte uygula ve birlikte çık" ilkeleri doğrultusunda hareket edeceğini ifade etti.  

Blinken'ın açıklamaları öncesinde ABD yönetiminden kaynaklara dayandırılan haberlerde Başkan Joe Biden'ın 11 Eylül 2021 tarihine kadar Afganistan'dan çekilme işlemlerinin tamamlanmasını planladığı bildirilmişti. Afganistan'da NATO misyonu kapsamında halen yaklaşık 2 bin 500 ABD askeri bulunuyor. Biden'ın konuyla ilgili resmi açıklamayı TSİ 21.15'te planlanan ulusa sesleniş konuşmasında yapması bekleniyor.

ABD'den gelen bu haberin ardından diğer NATO ülkeleri de Afganistan'daki askerlerini çekme hazırlıklarına başladı. İngiliz medyasında çıkan haberler, bu ülkenin de 11 Eylül tarihine kadar ülkedeki 750 askerini çekeceği yönünde. Afganistan'daki Amerikan üslerinde ve Amerikalıların sağladığı alt yapı ile görev yapan İngiliz askerlerinin, ABD ordusuna bağlı birlikler çekildikten sonra görevlerine devam etmelerinin çok zor olacağı bildiriliyor.

Almanya: Birlikte girer, birlikte çıkarız

Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de ARD televizyonunda katıldığı bir programda, NATO özel toplantısında İttifak'ın ortak çekilme kararı alacağını düşündüğünü dile getirdi. "Her zaman söyledik; birlikte gireriz, birlikte çıkarız. Ben düzenli bir çekilmeden yanayım" diyen Bakan Kramp-Karrenbauer, "Bu sebepten dolayı bunun kararını bugün alacağımızı düşünüyorum" ifadesini kullandı. Savunma Bakanı ayrıca, Almanya'nın Afganistan'daki askerlerini çekme kararını NATO ve ABD ile "senkronize edeceğini" belirtti.

Afganistan'da yaklaşık bin 300 askeri bulunan Almanya'da federal meclis, bir süre önce bu askerlerin görev süresini 31 Ocak 2022 tarihine dek uzatmıştı. Almanya tarihinin, 1999'da başlayan ve hala devam eden Kosova görevinin ardından en uzun soluklu ikinci dış askeri görevi olan Afganistan misyonunda bugüne dek çıkan çatışmalar ve yaşanan saldırılarda 59 Alman askeri hayatını kaybetti.

Çarşamba günü NATO'ya bağlı ülkelerin dışişleri ile savunma bakanlarının katılımıyla, video konferans üzerinden yapılacak özel toplantının ana gündem maddesini, ABD'den gelen açıklamaların ardından Afganistan'dan çekilme konusu oluşturacak. NATO ülkeleri ile NATO'ya destek veren bazı ülkelerin Afganistan'da şu an toplamda yaklaşık 10 bin askeri bulunuyor.

NATO unsurları, ülkede demokratik seçimlerle yönetime gelen Afgan hükümetini desteklemek amacıyla, Afgan güvenlik güçlerine danışmanlık ve eğitim desteği veriyor.

"Çekilme NATO müttefikleri ile koordineli olacak"

ABD hükümetinden bir isim, Afganistan'dan çekilme işleminin NATO müttefikleri ile koordinasyon içinde yapılacağını ve devam eden Taliban kaynaklı şiddet olaylarına rağmen koşulsuz bir biçimde sonlandırılacağını ifade etti. Söz konusu hükümet üyesi, konuyla ilgili açıklamasında, "Başkan, çekilmeyi herhangi bir koşula bağlamanın geçen 20 yılın yaklaşımı olduğunu ve bu yaklaşımın sonsuza dek Afganistan'da kalmak anlamına geldiği kararına vardı" ifadelerini kullandı.

Çekilmenin "en geç 11 Eylül'de sonlanacağını" vurgulayan hükümet yetkilisi, bu işlemin daha da erken bitmesinin mümkün olduğunu aktardı.

Almanya hükümeti son aylarda, NATO misyonunun, Kabil hükümeti ile Taliban arasındaki barış görüşmelerinin olumlu sonuçlanması durumunda sona erdirilmesinden yana bir tavır sergilemişti. Ancak söz konusu barış görüşmelerinde ilerleme kaydedilemiyor.

İstanbul Konferansı

Nisan ayı sonunda İstanbul'da düzenlenecek konferansın, Afganistan'daki barış sürecini hızlandırması bekleniyor. Ancak Taliban salı günü, Afganistan'daki tüm yabancı güçler tamamen çekilene dek herhangi bir barış konferansına katılmayacağını duyurmuştu.

ABD'nin çekilme planı ile ilgili açıklamalarda bulunan hükümet üyesi ise Taliban'ı, uluslararası güçlere çekilme işlemi sırasında saldırı yapılmaması konusunda uyardı. Yetkili, olası bir saldırıda ABD'nin çok sert cevap vereceğinin isyancılara bildirildiğini duyurdu.

Afganistan‘daki kadın haklarına da değinen ABD Hükümeti üyesi, ülkesinin bu konuda diplomatik, insani ve ekonomik araçlarla elinden gelen desteği vermeye devam edeceğini ifade etti. Ancak uzmanlar, 2001 yılında Taliban rejiminin iktidardan uzaklaştırılmasından bu yana elde edilen kazanımların, NATO güçlerinin çekilmesinin ardından kaybedileceği uyarısında bulunuyor.

11 Eylül ve Afganistan'ın işgali

Yakın tarihin en büyük terör eylemi olarak nitelendirilen, ABD'nin New York ve Washington kentlerine yönelik 11 Eylül saldırılarının ardından ABD, söz konusu saldırılardan sorumlu tuttuğu El Kaide örgütünü çökertmek ve örgütün lideri Usame bin Ladin'i ele geçirmek için Afganistan'a on binlerce asker göndermişti. 2010'lu yılların başında Afganistan'daki asker sayısını 100 bine kadar çıkaran ABD'nin şu an resmi rakamlara göre ülkede sadece 2 bin 500 askeri kalmış durumda.

ABD öncülüğündeki uluslararası güç, Bin Ladin'i teslim etmeyen Taliban hükümetini devirmiş ve sonrasında bugüne dek binlerce kişinin öldüğü çatışmalar Afganistan'da istikrarın sağlanamamasına neden olmuştu.

Usame bin Ladin ise, 2 Mayıs 2011'de Pakistan'da, ABD'li özel kuvvetler tarafından düzenlenen operasyonla öldürüldü.

AFP,Reuters,dpa / ET,BK

© Deutsche Welle Türkçe