NATO'da reform planları masaya yatırılıyor

NATO Savunma Bakanları, video konferans yoluyla düzenlenecek iki günlük toplantıda bir araya geliyor. ABD'de Joe Biden'ın Başkanlık görevini devralmasının ardından gerçekleşecek ilk savunma bakanları toplantısında İttifak'ın geleceğine yön çizmesi öngörülen önemli planlar masaya yatırılacak.

ABD adına NATO toplantısına ilk kez katılacak olan Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Donald Trump döneminde İttifak ile ilişkilerde oluşan çatlakları onarıcı ve ABD'nin "müttefiklerinin yanında olduğu"nu vurgulayıcı mesajlar vermesi bekleniyor.

Austin, toplantı öncesinde Washington Post gazetesinde yayımlanan makalesinde, ekip çalışmasına verdikleri önemi toplantıda net bir şekilde ifade edeceğini belirterek "ABD'nin yeniden öncü rol üstleneceğini bilmelerini istiyorum. İyi ekip arkadaşları olacağımızı bilmelerini istiyorum. İstişare etmemiz, birlikte karar vermemiz, birlikte hareket etmemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.

İttifak bütçesinin artırılması gündemde

Toplantının ilk gününde NATO'da reform planları masaya yatırılacak. Üye ülkelerin veto hakkını kullanmalarının zorlaştırılması ve NATO'ya üye olmayan AB ülkeleriyle daha yakın işbirliği gibi reform önerilerine Türkiye'nin karşı çıkması bekleniyor. Üye ülkeler arasında pürüzlü bir diğer konu ise İttifak bütçesinin artırılması.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, bakanlardan caydırıcılık ve savunma aktiviteleri için ödemelerin artırılmasını isteyeceğini belirterek "Birlikte daha fazla harcama yapmamız, birbirimizi savunma taahhüdümüzün ifade bulduğu 5'inci maddeye olan bağlılığımızın gücünü gösterecektir" diye konuştu.

Ek kaynağın özellikle Rusya'ya komşu doğu kanadının güçlendirilmesi, hava polisliği, donanma misyonları ve ortak tatbikatlarda kullanılması planlanıyor.

Stoltenberg'in Çarşamba günü bakanlara sunacağı reform planlarıyla ilgili kararın, bir pürüz çıkmaması durumunda, bu yılın ilk yarısında düzenlenmesi planlanan NATO zirvesinde verilebileceği belirtiliyor.

Irak ve Afganistan misyonları

Savunma Bakanları toplantısının ikinci gününde ise İttifak'ın başta Irak olmak üzere Ortadoğu'da daha aktif rol oynaması ve Afganistan misyonunun sonlandırılması konusu gündemde olacak.

Donald Trump yönetimi NATO müttefiklerinden bağımsız olarak Taliban ile görüşmelere oturmuş ve askerlerin Nisan ayı sonunda çekilmesini kararlaştırmıştı. Trump, ülkedeki Amerikan askeri sayısını da 2 bin 500'e indirmişti. Afganistan'da NATO'ya bağlı görev yapan 9 bin 600 asker bulunuyor.

Biden yönetiminin 1 Mayıs itibarıyla Afganistan'dan çekilmek ya da ülkede kalarak yeni çatışmaların doğması riskini almak arasında seçim yapması gerekiyor. ABD Savunma Bakanı Austin'in müttefiklerle istişareler sonrasında üye ülkelerin görüşlerini Washington'a ileteceği kaydedildi. Biden yönetiminin, Taliban'ın son dönemdeki saldırıları nedeniyle barış anlaşmasını ihlal ettiği ve Kabil hükümetiyle masaya oturmaya yanaşmadığı gerekçesiyle anlaşmadan çekilme seçeneği bulunuyor.

Çok sayıda NATO üyesi, Afganistan'dan çekilmek için erken olduğu görüşünü dile getirmiş ve ABD'nin kalması durumunda kendilerinin de askerlerini ülkede tutmak istediklerini beyan etmişti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg konuyla ilgili Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Hiçbir müttefik Afganistan'da gereğinden fazla kalmak istemiyor. Ama doğru zaman gelmeden de ayrılmayacağız" demişti.

NATO'nun Irak'taki varlığını Bağdat'ın ötesine yayma ve Ortadoğu'da daha aktif rol oynama planlarının da toplantının ikinci gününde gündeme gelmesi bekleniyor.

AFP,dpa/BK,TY

© Deutsche Welle Türkçe