ABD ve Taliban barış anlaşmasını imzaladı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Taliban arasında Afganistan'da 18 yıldır devam eden savaş sona yaklaşıyor. ABD ve Taliban, Katar'ın başkenti Doha'da uzun süren barış görüşmelerinin ardından anlaşma imzaladı. Anlaşma, Taliban ve Kabil hükümeti arasında diyaloğu artırma ve 18 yıllık ABD-Taliban savaşına son noktayı koymayı hedefliyor.

Doha'da düzenlenen törende ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Savunma Bakanı Mark Esper, Taliban'ın kurucuları arasında yer alan Molla Abdül Gani Baradar, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg yer aldı.

Anlaşma imzalanmadan önce Washington ve Kabil hükümetinden temsilciler ortak basın açıklaması yaptı. Açıklamada, Taliban'ın taahhütlerine uyması şartıyla 14 ay içinde ABD ve NATO birliklerinin tümünün geri çekileceği belirtildi. İlk aşamada ABD'nin asker sayısını 135 gün içinde 13 binden, 8 bin 600'e indirmesi bekleniyor. Anlaşma kapsamında ABD ve Afgan hükümeti ellerindeki 5 bin Taliban üyesini, Taliban da rehin tuttuğu bin kişiyi serbest bırakacak. Afganistan’da kalıcı barışın sağlanması için yürütülecek görüşmelerin 10 Mart’ta başlaması öngörülüyor.

ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Taliban ile varılan anlaşmanın Afganistan'da kalıcı ve kapsayıcı bir ateşkesin sağlanabilmesi için köşe taşı olduğunu belirtti. Esper, ABD ve koalisyon ortaklarının Afgan güvenlik güçleri ile yakın çalışmaya devam edeceğini kaydetti. Varılan anlaşmanın uzun bir yolun sadece başlangıcı olduğunu vurgulayan ABD'li bakan önlerindeki sürecin kolay olmadığını sözlerine ekledi.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da açıklamasında, Taliban'ın askeri zafer kazanamayacağını anlaması sonrasında anlaşmaya yanaştıklarını belirtti. Taliban'ın hareketlerini yakından izleyeceklerini ifade eden Pompeo "Taliban şiddetin azaltılması sürecinde barış konusundaki iradesini göstermiştir” dedi. Anlaşmanın uygulanabilmesi için somut adımlar atılması gerektiğine işaret eden ABD'li bakan, "Eğer bu adımlar atılmaz ve sözler yerine getirilmezse anlaşma geçersiz sayılacaktır” diye konuştu.

Taliban adına anlaşmaya imza atan Abdul Gani Baradar da örgütün anlaşmaya bağlılığını vurguladı.

NATO, AB ve BM'den destek

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de ABD ve Taliban arasında imzalanan anlaşmaya destek verdiklerini açıkladı. Barışa giden yolun uzun ve zor olduğu belirten Stoltenberg bu yolda aksaklıklar olabileceğini belirtti. Durumun kötüleşmesi halinde ise askeri birliklerin sayısının artırılabileceğini kaydetti.

Avrupa Birliği (AB) de anlaşmayı olumlu karşıladıklarını açıkladı. 27 üye ülke adına açıklama yapan AB Dış İlişkiler ve Güvenik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, barışa yönelik fırsatın kaçırılmaması gerektiğini ifade etti. Borrell, 10 Mart'ta başlaması öngörülen Afganistan barış görüşmelerine siyasi yelpazenin her köşesinden grubun katılması gerektiğini vurguladı. Borrel, "Uyuşmazlık kadın hakları dahil insan haklarına saygı gösteren ve ortak şikayetleri ortadan kaldırmayı hedefleyen siyasi bir çözüme ihtiyaç duymaktadır" ifadesini kullandı.

Birleşmiş Milletler'den (BM) yapılan açıklamada da barış görüşmelerinin kapsayıcı olması gerektiğine işaret edildi. BM kadınlar, azınlıklar ve gençlerin de dahil edileceği barış görüşmelerine destek vermeye hazır olduklarını açıkladı.

Reuters, AP, dpa/MY, BW

© Deutsche Welle Türkçe