Стапицата во која не влезе Слави Трифонов

Откако стана јасно дека партијата на Слави Трифонов ќе го врати мандатот, лидерот на „Има таков народ“ (ИТН) доби повеќе квалификации отколку во текот на целата своја кариера како шоумен. 

Дали Трифонов е предавник, политички плашливец или месија? Дали се рационални мотивите за одлуката на ИТН да не формира влада и што ќе значи тоа за неговото движење во иднина? 

Одлуката на ИТН е принципиелна и заслужува почит. Слави Трифонов и Тошко Јорданов повеќекратно и јасно изјавуваа пред изборите дека не само што нема да влезат во коалиции со ГЕРБ, ДПС или БСП, туку и нема да бараат поддршка од нив. Во 45-тото Народно собрание, стратегијата на партиите на Борисов и Доган беше, и е, да се држат што е можно поблиску до протестните партии. Тие беа подготвени да гласаат, вклучително и за кабинетот на ИТН - само за да ја убедат јавноста дека „и овие се исти“; за да покажат дека и Слави е зависен. 

Трифонов не падна во оваа стапица. Инаку, ќе мораше да објаснува зошто добил бесплатен ручек. 

Слави не сакаше да стане заложник

Без непотребна патетика и помпа, со својата одлука ИТН покажува дека за нив власта не е цел сама по себе. ГЕРБ го врати мандатот затоа што Даниел Митов не можеше да собере доволно поддршка; Слави не сакаше да стане заложник на импресивно, но шарено мнозинство, во кое демнат волци во овчо руво - истите партии против кои се одржаа протестите летото 2020 година. 

Комично е што луѓето кои гласно се обложуваа дека Трифонов ќе биде патерица на ГЕРБ и ДПС - и јас изразив такви сомневања - денес го нарекуваат „предавник“ затоа што тој „арогантно одбил“ да формира кабинет. Ништо во однесувањето на Трифонов досега не дава основа да се согласиме со нападот на Борисов, кој го прогласи за „политички плашливец“. 

Но, колку и да изгледа принципиелна, одлуката на ИТН крие и ризици. Можно е гласачите да го ценат ваквото однесување на ИТН и движењето да добие уште поголема политичка поддршка. Но, може да се случи и спротивното - за многумина тој е новиот политички месија на сцената; а месиите, харизматиците кои не прават чуда, брзо стануваат омразени. Разочаруваат. 

Мора да го кажеме и ова: во оваа тешка ситуација за нив, ГЕРБ и Борисов не направија лош резултат на изборите на 4 април. Лидерот на ГЕРБ играше со завидна мајсторија со картите што му беа поделени: менискус, завои, патерици, подмножества за наводнување со долги објаснувања, задушувачка прегратка во која ГЕРБ се обиде да се држи до ИТН - да, тоа се популистички, но проклето прецизни потези. 

Остануваат уште ризици

Оставајќи ја настрана театралноста на Борисов, треба да прашаме дали самиот Слави нема да падне во друга стапица - онаа на покер играчот кој не сака да ризикува пред да му дојдат сите четири аса? 

Се разбира, на почетокот на летото, ИТН и протестните партии воопшто можат да добијат нов, уште поголем мандат од гласачите, така што ќе можат да формираат влада без да се потпираат на ГЕРБ, ДПС и БСП. Но, ако не го добијат, и 46-то Национално собрание изгледа како сегашното? Тогаш земјата ќе влезе во спирала на нестабилност. 

Сепак, во овој момент е невозможно да се предвиди исходот на се поизвесните нови предвремени избори. Уште отсега аналитичарите и политичарите шпекулираат - на пример, дека ќе има многу мал интерес за ова гласање за време на сезоната на празници. 

Да потсетам дека пред изборите на 4 април 2021 година, социолозите зборуваа за очекуван рекордно низок одзив на гласачите во услови на Ковид-19. Излезноста беше речиси 51% - т.е. поголема отколку на изборите во март 2017 година. Наместо да шпекулираме, да се фокусираме на добрата вест што дојде од можеби најнеочекуваното место. 

Изненадувачки за многумина - оние кои некои презирно ги нарекуваат „султани на чалгата“, одржаа една од ретките лекции за принципиелно однесување во најновата бугарска политика. Искрено, за други со ваква големина, во моментот не можам да се сетам.