گلستان خاموش نشد، رامیان هم آتش گرفت
۱۳۸۹ آذر ۱۳, شنبه
بیش از ۳ هفته است که پارک ملی گلستان در آتش می‌سوزد. بیش از ۱۰ روز نیز از آتش‌سوزی جنگلهای جعفرآباد گرگان و علی‌آباد کتول می‌گذرد با این حال آتش نه تنها خاموش نشده بلکه دائما کانون‌های جدیدی برای گسترش خود می‌یابد.
رسول حسام، مدیر کل ستاد بحران استان گلستان، روز جمعه، ۱۲ آذر (۳ دسامبر)، در گفت‌وگو با سبزپرس آتش‌سوزی در اکثر مناطق استان گلستان را «در نطفه کنترل و مهار شده» توصیف کرد. به ادعای این مقام استان، آتش‌سوزی تنها «در ۴ منطقه بحرانی» رخ داده، که آنهاهم «تحت کنترل» درآمده و تنها شرایط جوی است که عملیات اطفا حریق را با مشکل مواجه کرده است.
رسول حسام پیش از این نیز آتش‌سوزی در جنگلهای گلستان را «سطحی» توصیف کرده بود.
رئيس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران نیز ادعا کرده، آتشسوزیهای جنگلهای استان گلستان «نقطه‌ای» و بیشتر «در سطح» رخ داده است. علی سلاجقه به خبرگزاری مهر گفته است «در جریان آتشسوزیهای این استان درخت‌سوزی وجود نداشت و میزان خسارت‌ها هم بسیار جزئی» بود.
به گفته‌ی علی سلاجقه، ۷ فروند هلی‌کوپتر در حال حاضر برای اطفای حریق در جنگلهای استان گلستان مستقر شده‌اند. همچنین به گفته‌ی رسول حسام، دو فروند هواپیمای سبک وابسته به شرکت هواپیمایی خدمات ویژه نیز در منطقه مشغول کنترل و خاموش کردن آتش هستند.
تداوم آتشسوزیهای «سطحی» و «نقطه‌ای»
با این حال شاهدان عینی شرایط را «نگرا‌ن‌کننده» توصیف می‌کنند و از گسترش آتش به مناطق «متراکم‌تر و ارزشمند‌تر» جنگلهای گلستان خبر می‌دهند. یک شاهد عینی در گفت‌وگو با دویچه‌وله می‌گوید: «در ادامه‌ی آتش‌سوزی جنگل جعفرآباد آتش به جنگل مایان هم رسید و در آنجا سرخدارهای کهنسال را طعمه‌ی حریق کرد».
وی از «مدیریت بسیار ضعیف» عملیات اطفای حریق سخن گفت و افزود: «هواپیماها با دیدن دود آب را رها می‌کنند، غافل از آنکه آنها آب را روی مناطقی می‌ریزند که محل آتش‌سوزی نیست». او می‌گوید، در حقیقت «اصل عملیات مهار و خاموش کردن آتش را همان مردم و امدادگرانی انجام می‌دهند که با گالن‌های چندلیتری آب به جنگ آتش رفته‌اند».
دو سازمان حفاظت محیط زیست و جنگل‌ها و مراتع ایران فاقد ناوگان ویژه‌ی اطفای حریق‌اند.
الهه موسوی، روزنامه‌نگار محیط زیست ایران، در یادداشتی که در خبرگزاری مستقل محیط زیست ایران (ایرن) به چاپ رسیده می‌نویسد، به گفته‌ی مسئولان، آتش‌سوزی سطحی است و جای هیچ نگرانی وجود ندارد، اما آتش همچنان در حال پیشروی است و درخت‌های کهنسال ارزشمند را بر زمین می‌اندازد.
لزوم «بسیج ملی، برای حفظ ثروت ملی»
الهه موسوی از عدم پوشش کافی اخبار مربوط به این آتش‌سوزی‌ها از رسانه‌‌های ملی ایران انتقاد می‌کند و می‌افزاید، «مردم استان با کمترین امکاناتی که در دست داشتند مانند بیل و کلنگ و ظرف‌های ۲۰ لیتری به جنگ آتش رفته‌اند، اما آیا برای حفظ ثروت ملی نباید بسیج ملی اعلام شود؟»
وی با انتقاد از رفتار مسئولان می‌نویسد، «آیا فرستادن چند هلی‌کوپتر آن هم هلی‌کوپترهایی که مخصوص عملیات امداد حریق جنگل نیستند، تنها وظیفه‌ی مسئولان در قبال فاجعه‌ای ملی است؟»
جنگلهای گلستان ۴۵۰ هزار هکتار وسعت دارد و بخشی از جنگلهای خزری و هیرکانی به شمار می‌‌آید.
بنا به آمار فائو، سازمان خواربار و کشاورزی وابسته به سازمان ملل، ايران سالانه ۰۶/۰ درصد از جنگلهای خود را بر اثر آتش سوزی از دست می‌دهد. اين ميزان معادل مساحتی ۶۵۰۰ هكتاری از جنگل‌ها است و ايران از اين بابت در ميان كشورهای خاورميانه و شمال آفريقا در رتبه‌ی چهارم قرار دارد.
فریبا والیات
تحریریه: مصطفی ملکان