تلاش تهران برای مهندسی دولت آینده عراق
۱۳۸۹ فروردین ۹, دوشنبه
از نظر درایفوس، دولت جمهوری اسلامی ایران هیچ فرصتی را از دست نمی‌دهد تا در کشور همجوار خود عراق یک دولت طرفدار تهران را بر سر کار بیاورد. وی می‌پرسد که آیا تهران به دنبال یک کودتا در عراق است؟
درایفوس می‌نویسد که دولت تهران قصد دارد اقلیت سنی در عراق را به سمت رویکردهای خشونت‌آمیز سوق دهد. به گفته‌ی منابع سیاسی داخل عراق، ایاد علاوی، نخست وزیر پیشین عراق که رهبری ائتلاف ملی‌گرایان سکولار سنی و شیعی عراق با گرایش ضدایرانی را برعهده دارد، اگر نتواند از حق خود برای تشکیل دولت آتی استفاده کند، احتمال دارد که دست به تحریم مجلس ملی آینده عراق بزند.
یکی از متحدان جبهه‌ی ائتلافی علاوی می‌گوید: «ما حدس می‌زنیم که فراخوان‌هایی برای تحریم مجلس و نافرمانی مدنی داده شود». از نظر وی، در صورتی که علاوی نتواند دولت را تشکیل دهد، این احتمال هست که جناح‌هایی از نیروهای پشتیبان وی رویکرد خشونت‌آمیز در پیش گیرند.
در پی انتخابات پارلمانی عراق در ۷ مارس جنبش ملی‌گرای عراق به رهبری ایاد علاوی به ۹۱ کرسی و ائتلاف حول نخست وزیر کنونی نوری المالکی به ۸۹ کرسی این مجلس دست یافتند.
ائتلاف با حمایت و مدیریت تهران؟
ولی علیرغم پیروزی "ائتلاف العراقیه" به رهبری ایاد علاوی، نمایندگان جناح سیاسی شیعی و نمایندگان کرد روز شنبه ۲۷ مارس / ۷ فروردین برای رایزنی جهت تشکیل دولت ائتلافی عراق رهسپار تهران شدند. رئیس جمهوری جلال طالبانی، از رهبران کردهای عراقی با محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت جمهوری اسلامی و آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.
از جمله کسانی که جلال طالبانی را همراهی می‌کردند، عادل عبدالمهدی بود. وی از رهبران مجلس اعلای اسلامی عراق، معاون رئیس جمهوری عراق و یکی از رهبران "ائتلاف ملی عراق" است که یک جبهه‌ی مذهبی شیعه طرفدار جمهوری اسلامی است.
به موازات آن رهبران "حزب دولت قانون" به رهبری نوری المالکی نیز راهی ایران شدند تا با مقتدا صدر ملاقات کنند. صدر و عبدالمهدی دو تن از اعضای پرنفوذ "ائتلاف ملی عراق" هستند.
به نوشته رابرت درایفوس به نقل از منابع سیاسی از عراق و اردن، جمهوری اسلامی ایران در پس صحنه در تلاش است تا میان مالکی، "ائتلاف ملی عراق" و طالبانی ائتلافی ایجاد کند تا بتوانند رهبری دولت را در دست بگیرند.
ولی هدف از تلاش‌های تهران چیست؟ از نظر درایفوس، هدف تهران جلوگیری از تشکیل دولت به رهبری ایاد علاوی است. بر اساس قوانین عراق و بر اساس روالی که تاکنون عمل کرده است، از علاوی خواسته می‌شود تا دولت خود را تشکیل دهد. ولی نوری المالکی خواستار تصمیمی از سوی دادگاه است که به گفته‌ی خودش، به او اجازه تشکیل یک دولت ائتلافی بزرگتر را می‌دهد.
سایت "نیشن" به نقل از منابع عراقی می‌نویسد که مالکی، ائتلاف ملی عراق و طالبانی، که ۸ یا ۹ کرسی مجلس را در میان کردها دارد، برای تشکیل ائتلاف در تهران به توافق رسیده‌اند، به طوری که می‌توانند به ۱۷۰ از مجموع ۳۲۵ کرسی مجلس دست یابند. برای تشکیل دولت به حداقل ۱۶۳ کرسی نیاز است.
در چنین صورتی احتمالا کرسی‌های متعلق به رهبر کردهای عراق مسعود بارزانی نیز به این ائتلاف طرفدار مالکی خواهند پیوست. باید اشاره کرد که بر اساس گزارش‌های رسیده، علاوی و بارزانی برای یک ائتلاف به توافق رسیده‌اند، ولی شمار کرسی‌های هر دو جناح برای تشکیل دولت، حد نصاب لازم را کسب نخواهد کرد.
معضل علاوی در تشکیل یک دولت ائتلافی
ایاد علاوی و متحدان وی، از جمله صالح مطلق که در انتخابات صلاحیت‌اش از سوی کمیسیون بعث‌زدایی عراق رد شد، در تلاش برای جلب حمایت آمریکا هستند. ولی آمریکا که حوزه نفوذش در عراق رو به افول است و قرار است آخرین واحدهای نظامی خود را در ماه اوت از عراق خارج کند، هنوز به این درخواست آنها پاسخ نداده است.
از نظر نویسنده "نیشن"، واشنگتن به هیچ عنوان مایل به بحران پس از انتخابات در عراق نیست و شواهدی هم مشاهده نمی‌شود که حاکی از تأثیرگذاری آمریکا بر روند انتخابات و یا تشکیل دولت آتی باشد.
به نوشته درایفوس، این یک واقعیت است که میزان تأثیرگذاری آمریکا در عراق رو به افول می‌رود و نفوذ ایران رو به فزونی گذارده است. ولی از سوی دیگر، چه خوشایند آمریکا باشد و چه نباشد، عراق میتواند یک بار دیگر به ورطه‌ی جنگ داخلی کشانده شود.
DK/BM