جدال بر سر تشکیل دولت آتی عراق

در پی اعلام نتایج انتخابات پارلمان عراق و تایید پیروزی "ائتلاف العراقیه" به رهبری ایاد علاوی، به نظر می‌رسد که نزاع تازه‌ای در حال شکل‌گیری است. در حالی‌که علاوی در روز گذشته (شنبه، ۲۷ آوریل) اعلام کرد که حاضر به همکاری و ائتلاف با همه احزاب دیگر است، نوری المالکی، نخست وزیر کنونی عراق، نیز خواست خود مبنی بر تشکیل دولت آینده عراق را ابراز کرد.

بدنبال اعلام نتایج انتخابات، انفجار دو بمب در نزدیکی رستورانی در شهر خالص سبب کشته‌شدن دست‌کم ۵۷ شهروند عراقی و جراحت ۷۳ نفر شد. شهر خالص در ۸۰ کیلومتری شمال بغداد قرار دارد.

گرچه نوری المالکی در نخستین واکنش خود به نتایج انتخابات در تلویزیون دولتی عراق نتیجه انتخابات را به طور تلویحی پذیرفته بود، اما شواهد حاکی از آن است که وی حاضر به واگذاری قدرت نیست و شکست خود را قبول ندارد. بنا به گزارش نهایی کمیسیون انتخابات‌، ائتلاف ایاد علاوی صاحب ۹۱ کرسی و ائتلاف "دولت قانون" به رهبری مالکی ۸۹ کرسی بدست آورده‌اند.

دادگاه عالی عراق که وظیفه نظارت بر تدوین قوانین و نگهبانی از قانون اساسی این کشور را برعهده دارد، در روز شنبه اعلام کرد که دولت آتی حتماً نباید از سوی حزب پیروز در انتخابات تشکیل شود. پیش از این نیز نظراتی مطرح شده بودند که تشکیل دولت جدید را وظیفه‌ی نیرومندترین فراکسیون در پارلمان آتی این کشور می‌دانستند.

علاوی: تشکیل دولت حق نیرومندترین جریان سیاسی است

علاوی در اعتراض به تفسیر دادگاه قانون اساسی عراق گفت: «تشکیل دولت آتی حق نیرومندترین گروه سیاسی است. حتا اگر این جریان با نیم کرسی پیشتازی در انتخابات را بدست آورده باشد.» علاوی تاکید کرد که خواهان همکاری با همه گروه‌ها است، اما تشکیل دولت آتی را حق ائتلاف خود می‌داند.

ایاد علاوی در مصاحبه‌ای با روزنامه "نویه تسورشه تسایتونگ" گفت، که احزاب کرد همکاران مطلوب او در دولت آتی به شمارمی‌آیند. او همچنین از دوستی‌ نزدیک خود با رهبران کرد یاد کرد. علاوی ابراز امیدواری کرد که زمینه‌های همکاری با بخشی از گروه مالکی و همچنین جریان "اتحاد ملی عراق" به رهبری عمار حکیم عملی شود. اتحاد ملی عراق متشکل از گروه‌های شیعه بوده، که دارای روابط نزدیکی با ایران هستند.

علاوی ضمن ابراز نگرانی از امکان بروز درگیری‌های مذهبی و قومی به «چماق بعث‌زدایی» از سوی مالکی اشاره کرد. مالکی در مبارزات انتخاباتی موفق شد، برخی نامزدهای ائتلاف العراقیه را به خاطر وابستگی یا نزدیکی به حزب بعث، از شرکت در انتخابات محروم کند.

علی الدباغی، سخنگوی دولت و یکی از نامزدهای لیست انتخاباتی مالکی در بغداد گفت: «ما در اعتراض به نتایج انتخابات به دادگاه قانون اساسی عراق شکایت کرده‌ایم و خواهان بازشماری دستی آرای وصول شده در بغداد و موصل هستیم.» مالکی نیز در روز شنبه اعلام کرد که برخی از نمایندگان منتخب اجازه ورود به پارلمان عراق را ندارند، زیرا احتمالاً در فعالیت‌های تروریستی دست داشته یا از اعضای سابق حزب بعث بوده‌اند.

پیشینه سیاسی ایاد علاوی

علاوی پیرو مذهب شیعه است، اما گروه سیاسی وی معروف به "ائتلاف العراقیه" متشکل از شیعیان، سنی‌ها و سکولارها است. وی خود را طرفدار پیگیر سکولاریسم می‌داند. علاوی از ژوئن ۲۰۰۴ تا آوریل ۲۰۰۵ ریاست دولت عراق را برعهده داشت. گرچه علاوی دکتر اعصاب است، اما همواره در عرصه سیاست عراق فعال بوده است. حتا پدربزرگ علاوی در دهه ۱۹۳۰ در مذاکرات با نیروهای بریتانیایی برای استقلال عراق شرکت داشته است.

علاوی در سال ۱۹۶۰ در خلال تحصیلات پزشکی به حزب بعث پیوست، اما طرفداری او از صدام حسین به درازا نکشید. وی به عنوان سیاستمداری شیعه مذهب و سکولار مجبور به ترک عراق و اقامت در بیروت و لندن شد. در سال ۱۹۷۵ از حزب بعث بطور قطعی کناره گرفت و چند سال بعد در لندن مورد سوءقصد واقع شد و به شدت مجروح گشت. به گفته روزنامه "نویه تسورشه تسایتونگ" علاوی در زمان تبعید مناسبات نزدیکی با دولت‌های بریتانیا و آمریکا داشته است.

SI/KG