آیسا: بیاعتمادی به آینده سرمایهگذاران را دلسرد کرده است
۱۳۹۴ دی ۲۹, سهشنبهنخستین اقدامات برای بهبود وضعیت ماشین اقتصادی افغانستان که در نتیجه سه دهه جنگ به شدت آسیب دیده بود، چهارده سال پیش آغاز شد و با حمایت جامعه جهانی، افغانستان تلاش کرد تا با پذیرش نظام اقتصادی بازار آزاد، به سوی رشد اقتصادی گامبگذارد.
حمایت و کمکهای جهانی در یک دهه گذشته تغییراتی را در زندگی افغانها رونما کرد. علاوه بر کمکهای جهانی صدها تاجر و سرمایه گذار فعالیتهای اقتصادی خود را در داخل این کشور آغاز کردند که در نتیجه سرمایههای زیادی به افغانستان سرازیر شد؛ اما با خروج نیروهای بینالمللی، این کشور یک بار دیگر در تنگنای اقتصادی قرار گرفته است. در سال 2015 دهها هزار جوان افغان کشور شان را ترک کردند، شماری از سرمایهداران سرمایههای شان را به خارج از افغانستان انتقال دادند و بیکاری و فقر بیشتر شد.
حالا حکومت افغانستان تلاش دارد از طریق تشویق سکتور خصوصی و سرمایهگذاران، مانع فرار سرمایه از این کشور شود. داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجراییه حکومت روز سه شنبه (29 جدی/ 19 جنوری) در این همایش به سرمایهگذاران وعده داد که حکومت برای هرگونه همکاری آماده است.
عبدالله گفت: «ما در خدمت شما [سرمایهگذاران] هستیم. صدای تان را بلند مطرح کنید. هیچ مانعی در برابر شما نیست. ما در شورای عالی اقتصادی که بالاترین مرجع تصمیمگیری اقتصادی است، با شما همکار هستیم.»
فساد و ناامنی
براساس اظهارات مسئولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان، جان، مال و سرمایه تاجران در افغانستان در امان نیست، اختطاف و آدمربایی تاجران و اعضای خانوادهآنها را رنج میدهد و ادارات مختلف حکومتی در صدد «باجگیری» از سرمایهگذاران برآمده اند.
داکتر عبدالله گفت که حکومت متعهد به تامین امنیت سرمایهداران است: «مشکل اساسی شما ناامنی است. این واقعیت تلخی است که وقتی شما مثال میگویید هم مردم تکان میخورند و هم ما به عنوان حکومت باید تکان بخوریم. در این عرصه اقدامات جدی گرفته خواهد شد.»
رئیس اجراییه در این همایش گفت حکومت تلاش دارد با تطبیق برنامههای بزرگ و زیربنایی وضعیت اقتصادی را بهبود بخشد. او از پروژههای ساخت راهآهن بین افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی و تطبیق پروژه تاپی یاد کرد که میتوانند در درازمدت زمینه کار و درآمد را فراهم کنند.
آینده مبهم
آینده مبهم دلیل اصلی بی میلی سرمایهگذاران در افغانستان است. سرمایهگذاران گفتند که هیچ کسی نمیداند آینده افغانستان چه خواهد شد، به همین دلیل از یکسو سرمایهگذاری کاهش یافته و از سوی دیگر قدرت خرید مردم به شدت صدمه دیدهاست.
آیسا یا اداره حمایت از سرمایهگذاری از حکومت خواست که به تاجران نسبت به آینده اطمینان دهد. قربان حقجو رئیس آیسا گفت که سرمایهگذاران نمیتوانند در یک وضعیت مبهم و نامعلوم در افغانستان فعالیت کنند: «بعضی قراردادها به صورت آنی فسخ میشوند. بعضیها تهدید میشوند و زندانی میشوند و سارنوالها در جستجوی سکتور خصوصی هستند. این فضا سکتور خصوصی را فراری میسازد.»
این مقام حکومت گفت بیکاری و فقر بزرگترین چالش امروز افغانستان است و حل این معضل بدون حضور پررنگ سکتور خصوصی ممکن نیست: «افغانستان به رشد اقتصادی ضرورت دارد. امروز دغدغه بزرگ دولت افغانستان و مردم ایجاد کار، ازبین بردن فقر، جلوگیری از فرار سرمایه، جلوگیری از فرار جوانان و استفاده بهینه از فرصتهای بالقوه اقتصادی در افغانستان است.»
آقای حقجو از سرمایهگذاران و سکتور خصوصی افغانستان خواست که پس از این در انتظار سود سرشاری که در چهارده سال اخیر وجود داشت نباشند زیرا اقتصاد افغانستان در این مدت "مصنوعی" و مبتنی بر کمکهای جهانی بود.
خان جان الکوزی معاون اتاق تجارت گفت حکومت به وعدههای خود برای خرید تولیدات داخلی نیز عمل نکرده و این مساله سبب دلسردی سرمایهگذاران شده است: «ما در افغانستان تولیدات عالی داریم. ما از 21 تا 27 قلم اجناس خودکفا هستیم و در افغانستان تولید میشود اما متاسفانه در قراردادهای دولت مدنظر گرفته نمیشود.»
الکوزی گفت اگر حکومت برای حمایت از سرمایهگذاران اراده جدی دارد باید دست از «باجگیری» بردارد و امنیت جان و مال آنها را تامین نماید، در غیرآن وضعیت اقتصادی با گذشت هر روز بدتر خواهد شد.