پناهجویان غیرقانونی باید دوباره به ترکیه فرستاده شوند

موافقتنامه پذیرش مجدد مهاجران بین اتحادیه اروپا و ترکیه به تاریخ 16 ماه جاری میلادی امضا می شود. اما در هفته گذشته در مورد این موافقتنامه در بروکسل مذاکره میان هر دو طرف صورت گرفته است. به اساس این موافقتنامه مهاجران غیر قانونی که از ترکیه به عنوان یک کشور ترانزیتی استفاده می کنند تا وارد کشور های اتحادیه اروپا گردند، دوباره به ترکیه فرستاده می شوند.

همزمان اتحادیه اروپا برای شهروندان ترکیه ساده سازی ویزه ای اقامت را در نظر دارد. به این ترتیب هر دو جانب در یک موقعیت برنده قرار می گیرند، زیرا ترکیه و اتحادیه اروپا آنچه را تقاضا داشتند، بدست می آورند. با این حال تطبیق چنین یک موافقتنامه، بازنده ای هم با خود دارد. اینها مهاجران از کشور های سوریه، افغانستان و دیگر مناطق بحرانی اند که از جنگ، قحطی و فقر در فرار اند و می خواهند به اتحادیه اروپا وارد شوند.

ترکیه یگانه نامزد عضویت در اتحادیه اروپا است که شهروندان اش نیاز به داشتن ویزه دارند. این برخورد اتحادیه اروپا از دیر زمانی مورد انتقاد شدید ترکیه قرار دارد. در واقع ساده سازی ویزه برای شهروندان ترکی یک نوع جبران خدمت برای ترکیه در برابر تعهد دولت ترکیه در قبال پذیرش مهاجران غیر قانونی است که از ترکیه وارد اتحادیه اروپا شده و دوباره به ترکیه فرستاده می شوند.

دوره سه ساله برای تطبیق موافقتنامه

ترکیه به صراحت اعلام کرده است که این موافقتنامه برای هر دو طرف تعهدات را در بر دارد. احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفته است که تعهدات هر دو جانب باید" موازی" به پیش برود.

یگمن باغیس وزیر امور اتحادیه اروپا در ترکیه در مصاحبه ای با تلویزیون خصوصی خبری "ان تی وی" گفته است، در صورت که معافیت ویزه برای شهروندان ترکی در یک مقطع زمانی "معقول" جنبه اجرایی را به خود نگیرد، ترکیه حق لغو موافقتنامه را دارد. معافیت ویزه و همچنین پذیرفتن دوباره مهاجران که از اتحادیه اروپا به ترکیه فرستاده می شوند در ظرف سه سال آینده باید در عمل پیاده شود. باغیس تاکید کرد که دراین دوره، از جانب اتحادیه اروپا پول در اختیار ترکیه قرار داده می شود. او علاوه کرد: «تامین مالی نصب کامره های خاص شب بین در مرزها شامل این بودجه است». همچنان یک مرکز برای شناسایی کشور هایی که مهاجران از آن کشور ها فرار کرده اند، ایجاد می شود. از این طریق ترکیه می خواهد امکان عودت دادن مهاجران به کشور های شان را داشته باشد.

مساله مهاجران غیر قانونی چیز تازه برای ترکیه نیست

برای ترکیه موافقنامه با اتحادیه اروپا در رابطه با مهاجران غیر قانونی کدام تغییر بزرگی را بوجود نمی آورد. احمد ایدویگو رئیس مرکز تحقیقات مهاجرت در دانشگاه کوک در این مورد می گوید: «من فکر نمی کنم که این موافقت نامه یک بار اضافی برای ترکیه باشد». او اضافه می کند که علاوه بر این، بازگرداندن مهاجران به ترکیه یکی از شرایط عضویت در اتحادیه اروپا برای ترکیه است. ایدویگ می گوید:«از طرف دیگر ترکیه معافیت ویزه برای شهروندان خود را می خواهد و این توافقنامه یک وسیله خوب برایش به حساب می آید».

اندرو گاردنر از سازمان عفو​بین الملل در استانبول نخست از همه از بابت مهاجران نگران است. او می گوید: «سوال این است که این افراد در آینده در کجا می توانند پناهندگی بدهند؟ ایا آنها می توانند در ترکیه درخواست پناهندگی بدهند، و یا به کشور های شان انتقال داده می شوند؟»

در حال حاضر مواردی وجود دارد که مهاجران افغان دوباره به افغانستان فرستاده شده اند. این مهاجران بدون یک بررسی عادلانه دوسیه پناهندگی شان در ترکیه، به افغانستان فرستاده شده اند. این مساله شدیداً مورد انتقاد حقوق بشر قرار دارد. گاردنر اضافه می کند: «به یقین در آینده شمار بیشتر مهاجران از اتحادیه اروپا دوباره به ترکیه فرستاده می شوند و به احتمال زیاد آنها به کشور های خودشان دوباره انتقال می یابند».

مهاجران از سوریه در معرض خطر اخراج از ترکیه قرار ندارند. اساساً این مهاجران به عنوان مهاجرانی که از جنگ فرار کرده اند، تحت وضعیت موقت حفاظتی قرار دارند. اما حتی در اینجا نیز مواردی وجود داشته است که به صورت اجباری مهاجر دوباره به سوریه بازگشت داده شده اند. گاردنر به این نظر است که لازم است ترکیه و اتحادیه اروپا با هم مشترکاً کار کنند و از این افراد در سطح بین المللی حفاظت کنند.