پناهجویان و دستگاه استخبارات آلمان

متقاضیان پناهندگی در آلمان برای بدست آوردن اجازۀ اقامت در این کشور، نخست باید آزمونی را سپری کنند. مأموران ادارۀ خاص آلمان در امور مهاجران و پناهجویان از یک طرف در مورد شرایط زندگی متقاضیان در وطن اصلی شان، مثلاً در مورد تعقیب و پیگرد سیاسی پناهجو، می پرسند، از سوی دیگر در مورد مسیر راهی سؤال می کنند که متقاضی از طریق آن به آلمان آمده است. این مأموران می خواهند بدانند که آیا قاچاقچیان جنایت کار آنها را در این سفر کمک کرده اند و یا آیا این متقاضیان پیش از رسیدن به آلمان در کدام کشور دیگر اتحادیۀ اروپا بوده اند، یا خیر. در آن صورت متقاضی به کشور اروپایی که قبلاً در آن بوده است، برگردانده می شود. مسأله تا اینجا کاملاً معمولی و مطابق به معیار های بین المللی است.

اما غالباً اتفاق می افتد که یک ادارۀ دیگر نیز، که خود مردم آلمان هم آن را نمی شناسند، در قضیه دخیل می گردد. این اداره "دفتر عمومی بازجویی" نام دارد و مقر اصلی آن در برلین پایتخت آلمان است. این اداره رسماً زیر اثر صدارت کار می کند. "دفتر عمومی بازجویی" آلمان از سال 1958 به این طرف اطلاعاتی را برای حفظ امنیت آلمان جمع آوری می کند. به اساس گزارش خبرنگاران روزنامۀ "زود دویچه" و تلویزیون "ان دی آر" آلمان، کارمندان این اداره تا حال در پرس و جوی شان از پناهجویان همچنان دریافته اند که آیا متقاضی با افراد مشخصی در وطن اش نزدیکی دارد، یاخیر. وقتی معلوماتی در مورد افراد وابسته به گروه های تروریستی و یا ذخایر اسلحه بدست بیایند، و این معلومات در اختیار اداره های استخباراتی قرار داده شود، آنگاه تروریست ها اساساً می توانند به دام بیافتند و یا توسط طیاره های بی سرنشین به صورت هدفمند به قتل برسند.

بازی خطرناک

بسیاری از وکیلان مدافع، که پناهجویان در آلمان را مشوره می دهند، با "دفتر عمومی بازجویی" آشنایی دارند. اما آیا در مورد ارتباطات این اداره به اداره های استخباراتی نیز چیزی می دانند؟

ویکتور پفاف از شهر فرانکفورت آلمان، که از بیشتر از 40 سال به اینسو به حیث وکیل برای دفاع از حقوق پناهجویان کار می کند، با شماری از مأموران این ادارۀ برلین شخصاً صحبت کرده است. او این مأموران را صمیمی و خوش برخورد توصیف می کند، که حرف خود را رک و راست بیان می کنند. پفاف می گوید «ظاهراً گمان نمی رود این افراد با ادارۀ استخبارات خارجی آلمان ارتباطی داشته باشند، اما نمی توانم آنرا ثابت کنم». ادارۀ استخبارات خارجی آلمان نیز زیر اثر صدارت کشور کار می کند. صفحۀ معلوماتی انترنتی ویکی پیدیا "دفتر عمومی بازجویی" آلمان را به عنوان یک شعبۀ پنهانی ادارۀ استخبارات خارجی این کشور خوانده است.

ویکتور پفاف همچنان می گوید که در بیشتر از چهل سال تجربۀ کاری اش تا کنون هیچ پناهنده ای از یک ضرر ناشی از پرس و جوی مأموران "دفتر عمومی بازجویی"، که احتمالاً با اداره های استخباراتی همکاری مستقیم دارند، شکایت نکرده است. پفاف خودش مستقیماً هم با "دفتر عمومی بازجویی" به تماس شده است تا پروسه های دشوار پناهندگی را سرعت ببخشد، زیرا وقتی موکلان او بتوانند اطلاعات سودمندی را در اختیار اداره های استخبارات قرار بدهند، ویزای اقامت و پاسپورت برای آنها قاعدتاً در ظرف چند روز آماده می شود. پفاف این را یک معاملۀ مشروع می خواند، که به ندرت اتفاق می افتد. او اما می افزاید: «یک مشکل وجود دارد که وقتی یک بازجویی کاملاً معمولی یک پناهجو از سوی مأموران ادارۀ استخبارات مخفیانه شنیده می شود و این معلومات در اختیار اداره های استخبارات کشور های خارجی قرار داده می شود، در آنصورت از پناهجو به عنوان ابزار یا وسیله سوءاستفاده صورت می گیرد». هرچند پفاف خودش با همچو قضیه ای سرو کار نداشته است، اما می گوید که همچو چیزی را شنیده است و آنرا خطرناک می خواند. او می گوید در چنین حالات تروریست ها می توانند از کسانی که گویا به آنها "خیانت" کرده اند و در مورد شان معلومات داده اند، انتقام بگیرند.

هشدار در برابر تلاش برای بازجویی

کلاوس الریش پرویلس به حیث مدیر، شورای مهاجران شهر کولن را رهبری می کند که یکی از مراکز بسیار متعهد برای وارسی از امور متقاضیان پناهندگی است. پرویلس از افرادی گزارش می دهد که مستقیماً توسط استخبارات مخفی مورد بازجویی قرار گرفته اند. « یکی از اینها آرزوی کوتاه شدن پروسه پناهندگی اش را داشت و دیگری اصلاً نمی دانست که این کار برای چه منظوری صورت می گیرد و می ترسید».

کلاوس الریش پرویلس مانند ویکتورپفاف وکیل دعوا، حدس می زند که بین اداره فدرال برای مهاجران و و دفتر عمومی بازجویی باید ارتباطی وجود داشته باشد. پیوسته اتفاق می افتد که بعد از یک پروسه واقعی تقاضای پناهندگی، باز یک کارمند دفتر عمومی بازجویی پیدا می شود و سوال های اضافی مطرح می سازد.این کار برای آن صورت می گیرد تا معلومات دستگاه استخبارات را افزایش دهد.

پرویلس که با این امر آشنا است دراین مورد مشورت می دهد که :« پس از رسوایی اداره امنیت ملی ایالات متحده امریکا باید به این حقیقت پی برده باشیم که متاسفانه همه اطلاعات به جای دیگری انتقال می یابند».

مدیر شورای پناه جویان شهرکولن ضمانتی نمی بیند که این اطلاعات بتوانند تنها به طور محرمانه در آلمان حفظ شوند. او مطمئناً دلایلی دارد که ایالت نور راین ویست فالین بازجویی های چندین ساله اش را تسلیم داده است. زازا کوشواشویلی وکیل مدافع برای حقوق پناهندگان نیز مخالف بازجویی هایی است که که اصلاً با ارزیابی مسآله پناهندگی ارتباطی ندارد. علاوه براین غالباً کیفیت کار کسانی که در آنجا به حیث ترجمان حضور می داشته باشند، قابل سوال است.« بسیاری اوقات به این ترتیب نظرخود مترجم درترجمه اظهارات متقاضی پناهدگی خلط می شود. بسیاری اوقات متقاضی پناهندگی شکایت می کند که او اصلاً چنین چیزی نگفته است». کوشواشویلی که در گرجستان به دنیا آمده است، متقاضیان پناهندگی را با دانش زبانی وحقوقی اش به طور مناسبی کمک می کند. همینکه دفتر امور بازجویی به کارش شروع می کند ندرتاً در جریان گفت وشنودها به وکیل ها اجازه شرکت داده می شود.

همکاری نباید کدام ضرری داشته باشد

برای روشنی انداختن بر زوایای تاریک ارتباط اداره عمومی برای امور بازجویی و استخبارات خارجی آلمان یا " بی ان دی"، دویچه وله رسماً تقاضای یک مصاحبه را با اداره نامبرده مطرح کرد. خانمی که در راس این اداره بود ، به زودی شخصاً تماس گرفت وتیلفونی وعده داد که در زمینه معلومات می دهد، درصورتی که در مورد نمونه سوال ها با دفتر صدارت به توافق برسید. درحال حاضر این پروسه ادامه دارد.

شرمیلا الف( نام کامل نزد هیئت تحریر محفوظ است) شش ماه پیش از افغانستان به آلمان آمده است. او هنوز منتظر بازجویی اش است. اما او صریحاً می گوید که هرگاه کارمند استخبارات با وی تماس بگیرد« من در هیچ صورت همچو سوال هایی را جواب نمی دهم». او حاضر است تنها بگوید که چرا و چگونه به آلمان آمده است.

ویکتورپفاف و زازا کوشواشویلی که همه وکلای مدافع پناهندگان می باشند، اطمینان می دهند که همه کسانی که نمی خواهند با استخبارات مخفی همکاری کنند، نباید ترس از کدام ضرری برای ارزیابی عادی مسأله پناهندگی شان داشته باشند. شرمیلا الف، امیدوار است که چنین باشد.