Pregovori o Siriji su samo nada

Deutsche Welle: Predstavnici sirijske opozicije putuju danas u Ženevu. Da li je to već uspjeh sam po sebi?

Günter Meyer: To je bez sumnje uspjeh. Do petka uopšte nije bilo sigurno da će se dogoditi. Visoki komitet za pregovore koji podržava Saudijska Arabija, a koji zastupa najvažnije sirijske opozicione grupe, uslovio je učešće na ženevskim pregovorima ispunjenjem humanitarnih preduslova: zahtijevao se momentalni prekid napada iz vazduha na civile kao i isporuka humanitarne pomoći u oblasti koje su pod kontrolom Asadovog režima, i tek nakon ispunjenja tih uslova su opozicione grupe bile spremne da dođu u Ženevu. No, zbog toga što su prije svih SAD insistirale da se pregovori održe i bez ispunjenja tih uslova, opozicone grupe su popustile i potvrdile učešće u 'političkom procesu'.

Šta se tačno želi postići u Ženevi?

Rezolucija, koja je u decembru usvojena u Savjetu bezbjednosti, UN predviđa 18-mjesečni plan za stišavanje rata u Siriji. U prvih šest mjeseci bi trebalo da se, nakon prestanka napada na civile, obrazuje sveobuhvatna prelazna vlada sastavljena od svih konfesionalnih grupa. A na kraju političkog procesa bi trebalo da se održe slobodni i fer izbori pod nadzorom Ujedinjenih nacija.

Da li je to uopšte realno?

Za inostrane vlade, koje podržavaju Asadov režim ili pak žele da ga pobijede, u međuvremenu je postalo jasno da vojno rješenje ovog sukoba nije moguće. Istovremeno je izbjeglička kriza poprimila takve dimenzije da je pritisak na sve učesnike toliko veliki kao nikad do sada da se rat okonča što je prije moguće. No, veliko je pitanje da li će akteri unutar same Sirije, kao i inostrane sile koje ih podržavaju, biti spremne da se odreknu svojih interesa u cilju postizanja mirovnog rješenja.

Ima li u ovom ratu još uvijek strana koje polaze od toga da ne moraju da pregovaraju jer su vojno superiornije?

Nakon što je sirijska vojska, uz podršku Hezbolahovih kopnenih trupa i Irana a prije svega zahvaljujući ruskim vazdušnim napadima, posljednjih nedjelja osvojila važne teritorije u borbi sa različitim pobunjeničkim grupama, posebno Asadov režim ima malo interesa u ovom trenutku za prestankom borbi.

Sigurno je da takav interes nemaju ni teroristička grupa Islamska država a ni Nusra front.

Teroistička grupa Islamska država i Nusra front, koji pripada Al Kaidi, su u svakom slučaju isključeni iz pregovora. Ali, i druge radikalne islamističke paravojne formacije, kao naprimjer 'Ahrar aš Šam', koja pripada tzv. 'Osvajačkoj armiji ' koju podržavaju Saudijska Arabija, Katar i Turska, nemaju interesa da polože oružje.

Da li je onda upitan uspjeh mirovnih pregovora?

Sada, na početku mirovnih pregovora prepreke izgledaju nesavladive. Postoji doduše mala šansa da se, pod uticajem SAD s jedne i Rusije s druge strane, nacionalne i zaraćene strane natjeraju na pregovore. Ali, to svakako nije način.

Professor Günter Meyer vodi Centar za istraživanje arapskog svijeta na Univerzitetu u Majncu.