Türkiye ile Irak arasında gerilim
5 Ekim 2016
Irak Temsilciler Meclisi’nin ülkenin kuzeyindeki Türk askerini “işgalci” sayan ve Irak’tan çıkarılmasını isteyen kararına Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş tepki gösterdi. Çarşamba günü İstanbul’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Kurtulmuş, "bu kararı anlamakta zorlandıklarını” vurguladı. Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması için Türkiye’nin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiğine dikkati çeken Kurtulmuş, Irak hükümeti ile terörle mücadele konusunda da işbirliğine hazır olduklarını ifade etti. Irak’ta Türk askerlerinin varlığının sorgulanamayacağına işaret eden Kurtulmuş “Irak, bu kadar bölünüp parçalanmışken durup orada bir istikrar unsuru olarak bulunan Başika'daki Türk ordusunun varlığına da oradaki üssümüzün, oradaki yerel unsurlarla iş birliği halinde varlığına da kimsenin karşı çıkma hakkı yok" dedi.
Musul yakınlarındaki Başika kampında bulunan Türk birlikleri, Peşmergelere eğitim veriyor. Kurtulmuş, Başika kampına ilişkin olarak da “Başından itibaren Kuzey Irak'taki yerel yönetimin, Barzani yönetiminin de Türk birliklerinden özellikle yerel güçlerin Musul'u kurtarmak için eğitilmesi konusunda destek istediği, yardım istediği de açıktır…Türkiye, Başika'nın tartışma konusu yapılmasına müsaade etmeyecektir” dedi.
Ayrıca Türkiye Dışişleri Bakanlığı da Irak Temsilciler Meclisi’nin aldığı kararı kınadı. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “bugüne kadar Irak’a Türkiye’den kaynaklanan hiç bir tehdit olmadığı” vurgulandı. Türkiye’nin Irak’ın kuzeyinde operasyon yapmasına olanak sağlayan tezkerenin de ilk kez 2007 yılında kabul edildiği hatırlatılarak “Yıllardır kabul edilmekte olan söz konusu tezkereye karşı ses çıkarmayan Irak Temsilciler Meclisi'nin, terörün Irak'ta ve Türkiye'de bu kadar can aldığı bir dönemde bunu yeni bir tasarrufmuş gibi gündeme getirmesini de manidar buluyoruz” denildi. Irak’ın Ankara Büyükelçisi de Dışişleri Bakanlığı’na davet edilerek, Türkiye’nin bu karardan duyduğu rahatsızlık dile getirildi.
Çavuşoğlu'ndan Irak'a yanıt
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Irak'ın Türkiye’nin Başika’daki varlığını ‘işgalci’ olarak tanımlamasına tepki gösterdi. Çavuşoğlu, "Irak'ın açıklaması iyi niyetli değil. Irak'ın terörle mücadelesine destek veriyoruz. Irak içinde iç siyasetteki sorunlar nedeniyle böyle oldu. Bizim tavrımız nettir. Biz güçlü istikrarlı bir Irak istiyoruz. Irak'ın toprak bütünlüğüne bağımsızlığına önem veriyoruz. Buradaki diğer kamplarımızın tek amacı yerel güçleri eğiterek DAEŞ'e karşı kaybedilen toprakların geri alınmasıdır. DAEŞ'e karşı Suriye'de nasıl destek veriyorsak orada da vermeyi istediğimizi söylüyoruz" şeklinde konuştu.
Irak Temsilciler Meclisi’nin kararı
Irak Temsilciler Meclisi’nin salı günü aldığı kararda, Türk güçlerinin işgalci sayılmasını ve Irak topraklarından çıkarılması için gerekenlerin yapılmasını istemişti. Kararda ayrıca Türk güçlerinin ülkeden çıkarılması için Birleşmiş Milletlere başvurulması talebi dile getirilmişti.
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi de salı akşamı yaptığı açıklamada, Türk askerlerinin Kuzey Irak’tan çekilmesini istedi. Türkiye’nin Musul yakınlarındaki Başika’daki varlığını “içişlerine müdahale” olarak nitelendiren el-İbadi, bölgesel çatışmaya girmek istemediklerini ancak “Türkiye’nin Musul’daki macerasının bölgesel bir savaşa dönüşmesinden kaygı duyduğunu” ifade etti.
Gerilimin nedeni
Irak’ın bu tepkisine neden olarak geçen cumartesi günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) sınır ötesi operasyona izin veren tezkerenin kabul edilmesi gösteriliyor. Bunun yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kuzey Irak’taki Türk askeri varlığına ilişkin açıklamalarının da Bağdat’da rahatsızlık yarattığı belirtiliyor. Irak Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, bu nedenle Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisinin bakanlığa davet edildiğini belirtti.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dubai merkezli Rotana televizyon kanalına verdiği demecinde, “Musul Musulluların, Telafer Telaferlilerindir. Hiç kimsenin buralara gelip girmeye hakkı yok. Musul'un DAEŞ'ten kurtarılmasından sonra da burada sadece Sünni Araplar, Türkmenler ve Sünni Kürtler kalmalıdır" ifadesini kullanmıştı.
© Deutsche Welle Türkçe
DW/AP/dpa, JD/HS