Ortadoğu'da sınır anlaşmazlığı

Eskiden, Amerikan dışişleri bakanları Condoleezza Rice ve Hillary Clinton ile Başkan Obama’nın Ortadoğu özel temsilcisi George Mitchel bölgeyle Washington arasında adeta mekik dokurlardı. Amaçları İsrail ile Filistinliler arasındaki barış sürecini canlı tutmaktı ama başarısızlığa uğradılar. Zamanla ABD fili olarak barış arayışından çekildi ve doğan boşluğu Avrupa Birliği (AB) doldurmaya çalıştı. Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton yılmadan ve düzenli olarak Ortadoğu’yu ziyaret ediyor. Medyada fazla yankı bulmayan ziyaretlerin sayısı ayda iki ila üçü buluyor.

Bayan Ashton hafta ortasında Gazze’de BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ile bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşmayla, AB Filisitin'li mülteciler için sürdürülen yardım çalışmalarının masrafına bu kez de 55 milyon euro ile ortak oldu. AB bu parayla Gazze Şeridi’nde yaşayan fakirlerin eğitim ve sağlık hizmetleriyle geçimlerine katkıda bulunacak. Ancak,insani yardımlarla yetinmek istemediklerini belirten Catherine Ashton “İki devleti çözümün başarılabileceğine ve çözüme ulaşılabilmesi için görüşmelerin derhal başlatılması gerektiğine inanıyorum. Bu konuda taraflara yardımcı olmak için bölgeye geldim. Öncelikle Filistin halkının sıkıntılarına odaklı gerçek görüşmelerin başlatılmasını arzuluyoruz”, dedi.

AB aktif rol üstlendi

Avrupa Birliği, Ortadoğu Dörtlüsü’nün aktif aktörlüğünü üstlendi. Amerikalıların, bölgenin barışa kavuşturulabileceğine artık inançları kalmamışa benziyor, Ruslar zaten hiç fazla angajman göstermemişlerdi. Birleşmiş Milletler ise Bayan Ashton’a güveniyor. Ashton da en fazla desteği Almanya’dan alıyor. Yüksek temsilci Almanya’nın Şam Büyükelçisi Andrias Reinicke’yi AB’nin Ortadoğu özel temsilciliğine atadı. Reinicke, Suriye’deki görevini devrettikten sonra ay başından itibaren Bayan Ashton’a refakat edecek. Bayan Ashton, İsrail ile Filistinlilerin yeniden müzakere masasına oturtulmasında Alman diplomata kilit rolünün düştüğünü söyledi.

Barış arayışının dışarıdan teşvik edilmesi şart. Yılbaşından beri Amman’da sürdürülen istişarelerde bir arpa boyu kadar yol alınamadı. Amman buluşmaları resmi müzakerelerin hazırlıklarını tamamlamak için yürütülmekteydi. Ortadoğu Dörtlüsü, nihai sınırla ilgili önerilerini açıklamaları için taraflara süre tanımıştı.

Tansiyon yükseldi

Filistinliler görüşlerini ilettiler, İsrail ise süreyi geçirdi. Temsilciler hafta ortasında beşinci kez bir araya geldiler. Ha’aretz gazetesinin haberine göre Cumartesi günü yapılan bir önceki buluşmada İsrail temsilcisi İzak Molho kapsamlı bir biçimde güvenlik konusunun görüşülmesini, Filistinli Saib Erekat ise önce sınır ve sınır güvenliği ile ilgili önerilerin masaya konmasını isteyince, tansiyon yükseldi ve taraflar somut ilerleme sağlayamadan Amman’dan ayrıldılar.

İsrail, Ortadoğu Dörtlüsü tarafından belirlenen sürenin dolmadığını iddia ediyor, ve sınırlarla ilgili ön pazarlığın mart sonuna kadar sürmesini istiyor. Filistinliler ise buna karşılar ve görüşmeleri İsrail heyetinden yapıcı öneri geldiği takdirde sürdürmeye hazır olduklarını söylüyorlar.

© Deutsche Welle Türkçe

Sebastian Engelbrecht /Çeviri: Aydın Üstünel

Editör: Ahmet Günaltay