Libya’da sivil katliam korkusu

Kaddafi rejimine karşı ayaklanan aşiret ve silahlı gruplar, pazar günkü çatışmalarda kayıplar verirken, geri çekilip yeniden toparlanmaya çalışıyor.

Başkent Trablus'a 50 km uzaklıkta Zaviye'de isyancılara darbe vuran Kaddafi yanlısı kuvvetlerin, ülkenin üçüncü büyük kenti Misrata'da da kontrolü ele geçirdikleri belirtiliyor. El Cezire televizyonu, Kaddafi kuvvetlerinin, savaş uçakları ve helikopterlerin desteğinde, tanklar ve ağır silahlarla Bin Cevad, Ras Lanuf ve Tobruk'da isyancılara saldırdığını duyurdu.

Şiddetli çatışmaların yaşandığı bölgelerde sivillerin bulabildikleri araçlarla kentleri terk etmeye çalıştığı bildiriliyor. Ölü ve yaralı sayısı konusunda ise çatışma bölgelerinden sağlıklı bilgi alınamıyor.

BM Genel Sekreteri'nden çağrı

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Libya hükümetini, orantısız güç kullanımına ve sivil hedeflere saldırılarına derhal son vermeye davet ederken insan haklarını ihlal edenlerin sorumlu tutulması gerektiğini de bildirdi. Genel Sekreter, Ürdün'ün eski Dışişleri Bakanı Abdülilah El Hatib'i, Libya özel temsilcisi olarak atarken, gelişmeleri yerinde izlemek ve insani yardım çalışmalarını koordine etmek üzere Libya'ya BM heyeti gönderdi.

AB uzmanları Libya'da

Ülkede sivil katliam endişeleri artarken, Avrupa Birliği uzmanlarından oluşan bir inceleme heyeti Libya'ya hareket etti. AB’nin Dış Politika ve Güvenlikten Sorumlu Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, yetkililerin gözlemlerini Perşembe günü yapılacak AB Dışişleri Bakanları toplantısında aktaracaklarını duyurdu. Bunun sonucunda bakanların Libya konusunda kararlaştıracakları adımlar, AB devlet ve hükümet başkanları tarafından Cuma günü karara bağlanacak.

AB, Kuzey Afrika ve Arap ülkelerindeki ayaklanmaların ardından, istikrarsızlıkların yayılmasından ve mülteci akınından endişe ediyor. Bölge ülkelerinde demokrasinin gelişmesi için diyalog geliştirmeye çabalayan AB'nin en acil görüşmesi gereken konu ise Libya. Bu çerçevede, Kaddafi yönetimine yönelik yeni yaptırımlar ve Libya üzerinde uçuşa yasak bölge uygulama önerileri en çok tartışılan konular arasında. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Welt am Sonntag gazetesine yaptığı açıklamada, Libya rejimine yönelik yaptırımların daha da sertleştirilmesi gerektiğini söyledi.

Hava sahasının kapatılması çağrısı

Bingazi kentinde kontrolü elinde tutan ve Milli Libya Konseyi'ni kuran isyancılar, Batılı ülkelere bir kez daha çağrıda bulunarak, Kaddafi yönetiminin hava saldırılarını önlemek amacıyla askeri önlemler alınmasını, uçuşa yasak bölge oluşturulmasını istediler.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde askeri müdahale konusu henüz resmi görüşmelerin konusunu oluşturmazken, İngiltere ve Fransa gibi ülkeler Libya hava sahasının uçuşlara yasaklanmasından yana ve bu yönde karar çıkarabilmek için diplomatik temaslarını sürdürüyor.

Askerî uzmanlar temkinli

Almanya’nın eski Genelkurmay Başkanı Harald Kujat ise Libya’nın hava sahasının kapatılmasının öncelikle Libya hava savunmasının havadan bombardımanını zorunlu kıldığına ve bunun çok ciddi bir adım olacağını söylüyor. “Hava sahasını kapatmak askeri bir operasyon anlamına gelir” diyen Mujat, “Bunu herkesin bilmesi gerekir. Ve askeri müdahalelerde ilk adımı atmak yeterli değildir, sürecin sonuna kadar her şeyi hesaplamanız gerekir ve amacınıza ulaşmak adına bazen sertleşmeniz gerekir.”

Eski Genelkurmay Başkanı ayrıca Libya hava sahasının kapatılmasının etkili olup olmayacağı konusunda da kararsız. Kujat, “Hava sahasını kapatarak karadaki şiddeti durdurabilir misiniz? Tabi ki hayır. Zira Kaddafi her şeyi göze almış durumda. Ayrıca demin de ifade ettiğim gibi, havadan müdahale etseniz bile bu yeterli olmayacaktır. Yani karadan da müdahale gerekli olabilir. Peki Batı bunu göze alabiliyor mu? Ben hâlihazırda Batı’nın buna hazırlıklı olduğunu düşünmüyorum.” görüşünü dile getirdi.

Yakalanan İngiliz askerler bırakıldı

Libya'nın birçok bölgesinde iktidar boşluğu ve çatışmalar sürerken, bir İngiliz diplomat ve 6 İngiliz komandodan oluşan grup, isyancılar tarafından gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı. Grubun “dost mu düşman mı” olduğu anlaşılamadığı için Bingazi'de gözaltına alındığı ancak çeşitli girişimlerin ardından serbest bırakıldığı açıklandı.

İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, heyetin muhalefetle görüşmeler için bölgeye gönderildiğini, sorunun çözüldüğünü ve grubun ülkeye dönmekte olduğunu açıkladı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/dpa/Reuters, AŞ/DA/MÇ