Hukukçular Sırbistan'a fazla şans tanımıyor

Graz Üniversitesi, uluslararası hukuk uzmanlarından Prof. Joseph Marko, Sırbistan'ın BM Şartı'nın 2. maddesine dayanarak Lahey'e gidebileceği görüşünde. BM Şartı'nın ikinci maddesinde "üye ülkelerin uluslararası ilişkilerinde herhangi bir başka devletin toprak bütünlüğüne ya da siyasal bağımsızlığa karşı şiddet kullanmaktan kaçınırlar" ilkesi yer alıyor. Öte yandan BM kendi kaderini tayin hakkını da kabul ediyor. Prof. Joseph Marko Kosova sorununda bu iki ilkenin birbiri ile çeliştiğini söylüyor:

Çatışan haklar

"Asıl sorun, kendi kaderini tayin hakkı ile bir ülkenin bölünmezliği sorununun nasıl çözüleceğinde. BM Bildirgesi'nin 2. maddesi üyelerinin bölünmez bütünlüğünü kabul ediyor. Buradaki hükümranlık kavramı ile bir ülkenin içişlerine ve topraklarına müdahale yasaklanıyor. Bu bağlamda Kosova'nın tanınması, varolan bir ülkenin toprak bütünlüğüne müdahale olarak görülebilir. Öte yandan uluslar arası hukuk açısından genel geçerli bir kuraldan söz etmek mümkün değil. Çünkü bir devletin varlığı o devletin sınırlarını koruması ile bağlantılı. Bir devletin tanınması ise sadece bildirimle ilgili bir durum. Bunun da hukuki bir temeli yok, örneğin bu konuda arabuluculuk süreci söz konusu olamaz. Müdahale edebilecek tek makam var o da Lahey'deki Adalet Divanı ama bunun için de, tarafların Adalet Divanını tanıması gerek."

BM Şartı'nın 2. maddesi temel alınırsa, Kosova'yı tanıyan ülkeler, BM üyesi bir başka ülkeye zarar vermiş oluyor. Graz Üniversitesi Puluslarağıs hukuk Profesörü Joseph Marko Sırbistan'ın bu nokta da yapabileceklerini şöyle yorumluyor:

"Teorik olarak Sırbistan, ABD'ni Kosova'yı tanıdığı için toprak bütünlüğüne zarar vermekten mahkemeye verebilir. Bence Belgrad'ın yapabileceği tek şey bu. Sırbistan Kosova'yı mahkemeye veremez, çünkü Kosova, henüz BM üyesi değil."

Kosova'nın BM üyeliği

Sırbistan'ın yapabileceği bir başka şey de Kosova'nın uluslararası ilişkilerini, uluslararası kurumlara üye olmasını önlemek. Profesör Marko, Kosova'nın BM üyeliğini sorunlu görüyor:

"Kosova üyelik talebinde bulununca, Güvenlik Konseyi'nin ve Genel Kurulun bu konudaki tavsiyelerine bakılacak. Güvenlik Konseyi'nden üyeliği onaylayıcı bir karar çıkması Rusya'nın tavrı göz önünde bulundurulduğunda mümkün gözükmüyor. Bu durumda Kosova yıllar boyunca üye olamayabilir. Sırbistan'ın AB içinde de müttefikleri var. Tek sorun Rusya değil, Yunanistan, Kıbrıs, Slovakya ya da İspanya da Sırbistan'a destek veriyor. Bunlar da Kosova'nın uluslar arası kurumlara üyeliğine karşı çıkacaklardır.”