Esad'dan zafer sinyalleri
30 Mayıs 2013AB’nin Suriye’ye yönelik silah ambargosu, 31 mayıs cuma gece yarısı geçerliliğini yitiriyor. Ambargo, hafta başında bir araya gelen 27 AB ülkesinin dışişleri bakanlarının uzatılması konusunda oybirliği sağlayamaması üzerine kalkmış oldu. Artık AB ülkeleri münferit olarak, isterlerse Suriyeli muhaliflere silah gönderebilecek.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ise Rusya’nın gönderdiği S-300 hava savunma sisteminin bir kısmının ellerine ulaştığını, geri kalan kısmının da yakında ulaşacağını duyurdu. Rusya’nın silah sevkiyatı ve Hizbullah’ın yardımları sayesinde Esad, askerlerinin isyancılara karşı verdiği mücadelede, işin en zor kısmının atlatıldığını düşünüyor. Esad, Hizbullah’a bağlı El Manar televizyon kanalına verdiği röportajda "Askerî güç dengeleri şimdi tamamen Suriye ordusunun lehine dönmüştür" diye konuştu.
İsrail Savunma Bakanı ise hafta başında yaptığı açıklamada "Bu füzelerin Suriye’ye ulaşması halinde biz ne yapacağımızı iyi biliyoruz" tehdidinde bulunmuştu.
Beşar Esad’ın El Manar televizyon kanalına verdiği röportajın bir kısmını yayımlayan Lübnan El Ekber gazetesinde yer alan habere göre Esad, Suriye ve Hizbullah’ın bir "kader birliği" oluşturduğunu öne sürüyor. Esad, ayrıca 'silahlı gruplara karşı verilen savaşta' Lübnanlı destekçilerin, Suriye ordusunun emrinde sadece sınır bölgesinde mücadele ettiğini söylüyor.
ABD'de muhaliflere destek tartışmaları
ABD, Hizbullah’ın Esad birliklerine verdiği desteğe dair sert eleştirilerini sürdürdü. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jennifer Psaki, şunları kaydetti:
"Bu kesinlikle kabul edilemez ve işi kontrolden çıkarabilecek, aşırı derecede tehlikeli bir müdahaledir. Biz, Hizbullah’ın bir an önce militanlarını Suriye’den geri çekmesini talep ediyoruz."
2008 yılındaki başkanlık seçimlerinde Obama’nın rakibi olan Cumhuriyetçi senatör John McCain de ülkede, Suriyeli muhaliflere askerî destek tartışmalarını alevlendirdi. Nüfuzlu politikacı, Suriye gezisinin ardından isyancılara silah sevkiyatı yapılmasını talep etti. Bu silahların radikal İslamcıların eline geçebileceği iddialarını reddeden McCain, "Biz silahların kimin eline geçtiğini tespit edebiliriz. Biz doğru insanlara yardım edebiliriz" diye konuştu. Ancak Obama, bazı kapıları açık bıraksa da muhaliflerin silah talebini şimdiye dek reddetti.
BM İnsan Hakları Konseyi de yabancı birliklerin Esad askerleri yanında savaşmasına büyük tepki gösterdi. Konsey'in Suriye raporunda, bu durumun bölgenin istikrarı açısından büyük tehdit oluşturduğu kaydedildi. Ancak Hizbullah’ın adı doğrudan kullanılmadı. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay "Sayıları giderek artan yabancı militanların, Suriye sınırından geçip çatışmayı sürdüren iki tarafa da destek vermesi, ülkede şiddeti tırmandırıyor. Durum tüm bölgenin istikrarı açısından kaygılandırıcı işaretler veriyor" açıklamasını yaptı.
Muhaliflerin Cenevre koşulları
Suriyeli muhalifler ise silah ambargosunu kaldırdığı için AB’ye teşekkür etti. Suriye Ulusal Koalisyonu tarafından yapılan açıklamada, "Esad birlikleri ve Hizbullah’ın sivillere yönelik saldırılarına karşılık verebilmek" için özel silahlara ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Yaklaşık bir haftadır İstanbul’da görüşmelerini sürdüren Suriyeli muhalifler, planlan Uluslararası Barış Konferansı’na katılmak için bazı şartlar öne sürdü.
Konsey’in Başkanı George Sabra, perşembe günü İstanbul’da yaptığı açıklamada, "İran ve Hizbullah militanları Suriye ordusuna verdiği desteği sürdürdüğü müddetçe, Ulusal Konsey, ne bir uluslararası barış konferansına katılacak ne de bir başka çabaya destek verecektir" diye konuştu. Daha önce de somut bir takvim ve bağlayıcılığı olan uluslararası garantiler talep eden muhalifler, ayrıca siyasi bir çözüm için Esad’ın istifasının gerekli olduğunu kaydetmişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise muhalifleri, planlanan Cenevre Konferansı’nı "yerine getirilemeyecek" koşullar öne sürerek sabote etmekle suçlamıştı. Lavrov, "Muhaliflerin talep ettiği Esad’ın istifası ültimatomu, tabii ki gerçekleşmeyecek. Bu koşullar yerine getirilemez niteliktedir ve kimse ültimatom vermemelidir" diye konuştu.
©Deutsche Welle Türkçe
Derleyen: Başak Demir
Editör: Başak Özay