CHP'de kurultay: Kemal Kılıçdaroğlu mu Özgür Özel mi?
3 Kasım 2023
Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 38. Olağan Büyük Kurultayı, hafta sonu Ankara'da gerçekleşecek. CHP'nin yedinci genel başkanı olan Kemal Kılıçdaroğlu'nun karşısında dört rakip var. Ancak yarışın 13 yılı aşkın süredir görevde olan Genel Başkan Kılıçdaroğlu ile değişimcilerin adayı CHP Grup Başkanı Özgür Özel arasında geçmesi bekleniyor. CHP Manisa Milletvekili Özel yarışı kazanırsa CHP tarihinde mevcut genel başkanı kurultayda yenen ilk isim olacak.
14 ve 28 Mayıs'taki genel ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde alınan yenilginin ardından CHP'de parti yönetimine ilişkin tartışmalar başlamıştı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu, seçim sonuçlarının bir yenilgi olduğunu ifade ederek "değişim" çağrısında bulunmış, bu çağrıya destek veren Özgür Özel de yaptığı görüşmelerin ardından genel başkanlığa aday olmaya karar vermişti.
CHP'nin hafta sonu toplanacak kurultayı olağan ve olağanüstü tüm kurultaylarla birlikte toplamda 57'inci kurultayı olacak. İki gün sürecek ve ana sloganı "İkinci Yüzyılda Demokrasi ve Birlik" olarak belirlenen kurultayda ilk gün genel başkan, ikinci gün ise 60 kişilik Parti Meclisi ile 15 kişilik Yüksek Disiplin Kurulu seçilecek. CHP liderinin önerisi ve Özgür Özel'in de destek vermesiyle birlikte "değişimci" kanatta yer alan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu divan başkanlığı yapacak. İmamoğlu, "tarafsızlık" gerekçesiyle herhangi bir isme adaylık için imza vermedi. Ancak İmamoğlu'nun Özgür Özel'i desteklediği biliniyor.
Toplamda bin 200'ü illerden seçilen 166'sı ise milletvekili ve parti yöneticisi olmak üzere toplam bin 366 delege CHP'de genel başkan ve parti yönetimini belirleyecek.
Yarış iki aday arasında geçecek
Kurultayda Kemal Kılıçdaroğlu ve Özgür Özel'in yanı sıra Örsan Öymen, İlhan Cihaner ve Ünal Karahasan da genel başkanlık için yarışmak istiyor. Ancak adayların delegelerin yüzde 5'inin yani yaklaşık 70 delegenin imzasını alması şart. 74 yaşındaki Kılıçdaroğlu ile 49 yaşındaki Özel dışındaki adayların yasal olarak gereken imzayı toplamalarının kolay olmayacağı kaydediliyor. Genel Merkez'in ise imza toplama ihtimalleri zor olan Öymen ve Cihaner'e kurultayda imza desteği verip aday olmasını sağlayacağı ve bu kararla seçimde muhalif kanadın oylarını bölmeyi hedeflediği iddia ediliyor.
DW Türkçe'ye bilgi veren bir genel başkan yardımcısı bu iddianın doğru olmadığını savundu.
Seçim öncesi adayların kaç imza ile aday olacakları da yarışta "psikolojik bir etki" yaratacak. Genel Merkez kanadı, bu nedenle Kılıçdaroğlu'nun 900 imza ile aday olacağını öne sürerek psikolojik üstünlük oluşturmaya çalışıyor. CHP'nin 2028 yılındaki 36. Olağan Büyük Kurultayı'nda Kılıçdaroğlu bin 85 imza ile aday olmuş, ancak seçimde 790 oy alabilmişti. Muhalif kanattaki isimler de bu örneği göstererek adaylık için kaç imza toplandığının değil, sonucun önemli olduğunu söylüyor.
CHP'de son iki aydır il kongrelerindeki delege seçimlerinde taraflar arasında ciddi bir mücadele süreci yaşandı. Genel Merkez ve değişimciler arasındaki bu yarış sonrası kurultayda gergin bir atmosferin hakim olacağı belirtiliyor. Ancak gerginlik olmaması için hem Kılıçdaroğlu'nun hem de Özel'in yakın çevresini bu konuda hassas olmaları için uyardığı öğrenildi.
Kurultay öncesi delegeler de Ankara'ya gelmeye başladı. Hem CHP Genel Merkezi'nde hem de Ankara'da delegelerin konakladığı çeşitli otellerde yoğun bir kulis faaliyeti sürüyor.
Karşılıklı destek hamleleri
Kurultay öncesi değişimciler ile Genel Merkez cephesinden delegelerin kararını etkileyebilmek için karşılıklı hamleler de geliyor. İstanbul İl Başkanı Özgür Çelik, Salı akşam saatlerinde Özgür Özel'i ziyaret ederek 185 delegenin imzasını teslim etti. Bu adıma Genel Merkez'in karşılığı ise gecikmedi. Kılıçdaroğlu'na destek veren milletvekilleri Çarşamba sabahı bir basın toplantısı düzenleyerek kurultay desteklerini açıkladı. 95 milletvekili adına yapılan açıklamaya 79 milletvekili katıldı.
Bu açıklamanın Çelik'in Özel'i ziyareti sonrası gece geç saatlerde planlandığı öğrenildi.
CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun kurultay konuşmasında daha önce kullandığı "partiyi güvenli limana taşıma" söylemini hatırlatarak yerel seçimlerin önemine dair bir konuşma hazırlığı yaptığı belirtiliyor. Özel'in de ağırlıklı olarak "CHP'ye sağdan gelen danışmanlar", "parti örgütlerinin dikkate alınmadan kararlar verildiği" gibi başlıklarda mesajlar vermesi bekleniyor.
Genel Merkezciler de değişimciler de iddialı
Yerel seçimler yaklaşırken Genel Merkez cephesi de değişimci cephesi de iddialı. Genel Merkez yönetimi 800-900 aralığında bir oyla seçimi kazanacaklarını savunuyor. Özgür Özel'e yakın isimler ise seçim sonuçlarının birbirine çok yakın çıkacağını ve seçimi az bir oy farkıyla da olsa kazanacakları iddiasında bulunuyor.
CHP tarihinde bugüne kadar olağan ve olağanüstü olmak üzere toplam 56 kurultay gerçekleştirdi. Mustafa Kemal Atatürk'ün ardından CHP genel başkanlığına İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Deniz Baykal, Hikmet Çetin, Altan Öymen ve Kılıçdaroğlu oturdu. Kılıçdaroğlu kazanırsa yedinci genel başkan olarak devam edecek. Özgür Özel kazanırsa CHP'nin sekizinci genel başkanı olacak.
Bu yılın Şubat ayında hayatını kaybeden Deniz Baykal, üç farklı dönemde olmak üzere 15 yıl 242 gün genel başkanlık görevi yaparken Kılıçdaroğlu 4 Kasım'a 13 yıl 161 gündür bu görevde kalmış olarak girecek. Atatürk ise 15 yıl 62 gün bu görevde kaldı. Kılıçdaroğlu seçimi kazanırsa ve olağan takvimler işlerse Atatürk ve Baykal'ın genel başkanlık sürelerini aşabilir. CHP'de en uzun süre genel başkanlığı ise 33 yılı aşkın süre bu görevde kalan İsmet İnönü yaptı.
Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu da belirlenecek
Kurultayın ikinci günü Parti Meclisi (PM) ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri seçilecek. İlk gün belirlenecek genel başkanın ardından kim kazanırsa kazansın kaybeden tarafta yer alacak isimler 60 kişilik Parti Meclisi'nde etkin olmaya çalışacak. Kurultayda PM seçimine çarşaf liste ile yani tüm adaylar içerisinde 60 ismin işaretlenerek belirlenmesi yöntemi ile gidilmesi planlanıyor. Bu sistemde tüm adaylar içerisinde en yüksek oyu alan 60 isim seçiliyor.
Seçimi eğer Kılıçdaroğlu kazanırsa her ne kadar çarşaf liste ile seçime gitse de delegelere bir "anahtar liste" sunacağı ve kendi istediği isimlere bu listede yer vereceği kaydediliyor. Ancak her ne kadar "anahtar liste" olsa da delege seçimlerde istediği adaya oy verebiliyor. Kılıçdaroğlu'nun mevcut 60 kişilik PM'den en fazla 5-6 ismi yeniden aday yapacağı da iddia ediliyor.
Öte yandan CHP'de Kurultay'ın ardından Kasım ayı sonunda Tüzük Kurultayı da yapılacak ve partinin yeni tüzüğü belirlenecek. Kılıçdaroğlu'nun tüzükte yapılacak değişikliklere dair Kurultay'da da mesaj vereceği kaydedildi. Tüzük çalışması ise henüz tamamlanmadı.