BMGK ilk kez Gazze'de "acil ateşkes" talep etti
25 Mart 2024
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) İsrail ile radikal İslamcı Hamas arasındaki savaşın başlamasından bu yana ilk kez "acil ateşkes" talep eden bir karar tasarısını kabul etti. 15 üyeli Güvenlik Konseyi'nde yapılan oylamada 14 üye kabul oyu kullanırken, BMGK'nin daimî üyelerinden Amerika Birleşik Devletleri (ABD) çekimser kaldı. Daha önceki karar tasarılarını veto eden ABD'nin bu kez çekimser kalması sonucu karar tasarısının kabul edilmesi mümkün oldu.
Karar tasarısında, Gazze'de "kalıcı ve sürdürebilir ateşkese" dönüşecek şekilde, "Ramazan ayında bütün taraflar tarafından uyulacak acil ateşkes" sağlanması talep edildi. Bütün rehinelerin derhal ve ön koşulsuz olarak serbest bırakılmasının talep edildiği metinde, "Gazze Şeridi'ndeki felaket boyutlarındaki insani durumdan duyulan büyük kaygıya" da vurgu yapıldı. Bölgedeki sivil halk için yardım sevkiyatının genişletilmesi gerektiği kaydedildi.
ABD'den ilk kez "ateşkes" çağrısı
BMGK'nin daimî üyesi olmayan 10 ülke tarafından hazırlanan, daimî üyelerden Rusya ve Çin'in desteklediği karar tasarısının Cumartesi günü oylanması planlanıyordu. Ancak müzakereler için zaman kazanmak amacıyla oylama ertelenmişti. Diplomatlar, özellikle ABD ile yoğun müzakereler yürütüldüğünü belirtiyor.
Güvenlik Konseyi'nde Gazze'de ateşkes talep eden üç karar tasarısı da İsrail'in önemli müttefiklerinden ABD'nin vetosu nedeniyle bugüne kadar kabul edilememişti. ABD, ateşkes çağrısı yapılması yerine "çatışmalara ara" verilmesini talep ediyordu. Ancak Gazze Şeridi'nde öldürülen sivillerin sayısının artması ve insani yardımların ulaşmadığı bölgede kıtlık tehdidinin baş göstermesi üzerine ABD de İsrail üzerindeki baskıyı artırmaya başladı. ABD Başkanı Joe Biden İsrail'in Refah'a kara harekâtı planlarını eleştiren açıklamalar yaptı. Washington'un bir karar tasarısında ilk kez Gazze'de "derhal ve kalıcı ateşkes" çağrısı yapması ise bir tutum değişikliği olarak değerlendirildi.
BMGK'de bir karar tasarısının kabul edilebilmesi için 15 üyeden en az 9'undan kabul oyu almasının yanı sıra daimî üyeler ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere'nin metni veto etmemesi gerekiyor. Uluslararası hukuk açısından bağlayıcılığı bulunan karar tasarılarının, ilgili ülkeler tarafından dikkate alınmaması halinde yaptırımların devreye girmesi mümkün. Ancak ABD'nin desteği nedeniyle İsrail'e yönelik yaptırımların gündeme gelmeyeceği tahmin ediliyor.
AFP,dpa / JD,ET