Ankara-Erivan yakınlaşması tartışma yarattı

Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Çağrı Erhan ve Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Başkanı Sedat Laçiner, konuyu Ankara Muhabirimiz Hüseyin Hayatsever’e değerlendirdiler.

Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Çağrı Erhan, Türkiye ile Azerbaycan arasında kamu diplomasisinin başarısızlığına dikkat çekti:

“Azerbaycan’la ilişkiler açısından bakıldığında bu konunun bir kamu diplomasisi fiyaskosu olduğunu değerlendiriyorum. Çünkü bu tür önemli konularda hala aradan 15 gün geçmiş olmasına rağmen ve Başbakan defalarca Karabağ sorunu çözülmeden ve Ermenistan’ın rızası alınmadan böyle bir açılım yapılmayacak güvencesini vermesine rağmen Azerbaycan’da ve Türk kamuoyunda bu denli büyük bir hassasiyet varsa demek ki Türkiye bunun kamu diplomasisi bacağını iyi yürütemiyor demektir. Yaptığınız değil, nasıl algılandığı önemli uluslararası ilişkilerde.”

Erhan, Türkiye’nin bu yıl içinde Ermenistan sınırın açarak yapıcı yaklaşımını sürdürmesi gerektiğini belirtti:

“Bu yaz aylarında Azerbaycan’ın da dâhil olacağı üçlü görüşmeler yoluyla belki Rusya’nın da arabuluculuğuyla Türkiye’nin Azerbaycan-Ermenistan arasındaki sorunların çözümünü belli ölçüde bir noktaya getirmesi; ki zaten uzun yıllardır kapalı kapılar ardında devam eden görüşmelerde bir noktaya gelinmişti Karabağ sorununda. Ama bu sonbahar aylarına doğru Azerbaycan’ın bu sefer rızasını ve gönlünü de alarak bu kapıyı açması gerekiyor. En azından bu noktada somut bir adımı ortaya koyması gerekiyor.”

Rusya’nın çabası

Erhan, Rusya’nın Karabağ meselesini kullanarak Azerbaycan’ı etkisi altında tutmaya çalıştığını, ancak Türkiye’den Azerbaycan’a yapılacak üst düzey bir ziyaretle meselenin çözülebileceğini ifade etti:

“Rusya bu konuyu kullanarak Azerbaycan’ı kendi etki alanına almaya çalışıyor. Çünkü Azerbaycan’ın Türkiye’den kopartılması demek, Azerbaycan’ın Amerika’dan, Batı’dan kopartılması demek… Böyle bir ortamda Rusya’nın son derece açık tahriklerine açık olan Azerbaycan kamuoyunda Türkiye aleyhtarı birtakım yazıların çıkması beklenirdi, beklenmeliydi ve bunun önünü alacak birtakım adımlar atılmalıydı. Çözüm? Çok basit bir çözümü var bunun. Kalkarsınız Cumhurbaşkanı, Başbakan, yanlarına Genelkurmay başkanını da alırlar, beraber bugüne kadar yapılmış en üst düzey geziyi Bakü’ye yaparlar. Yani Aliyev’le Abdullah Gül kucaklaşırlar, bundan sonra ne Rusya’nın ne başka birinin etkisi olmaz bu işte ve bu iş burada biter. Ben Aliyev’in de açıkçası öyle Batı dünyasından uzaklaşmayı, Rusya’nın etkisi altına girmeyi öyle çok arzu ettiğini zannetmiyorum.”

Karabağ meselesi

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Başkanı Doç. Dr. Sedat Laçiner ise Ermenistan’ın öncelikle Karabağ dışında işgal ettiği Azeri topraklarından çıkması gerektiğini, meselenin bir takvime bağlandıktan sonra Türkiye-Ermenistan sınırının açılabileceğini söyledi:

“Karabağ ile Karabağ dışında işgal altında kalan topraklar aynı şey değil. Öncelikli olarak Ermeniler Karabağ dışında kalan topraklardan çıkabilirlerse, ki bu işgal altındaki toprakların yarıdan fazlası yapıyor, Karabağ meselesi belli bir takvime bağlanabilir, görüşmelere bağlanabilir. Çünkü Karabağ’da nüfusun çoğunluğu Ermeni iken topraklar Azeri toprakları, bunu herkes tanıyor. Kanaatimce önce işgal edilen diğer yerlerden çıkılması gerekir. Bu, yakın bir gelecekte olabilecek bir gelişmedir. Ardından da Karabağ için bir takvim belirlenmelidir. Azeriler buna rıza gösterirse Türkiye sınırı açar. Sınırı açmanın ötesinde Ermenistan’ı dünyaya entegre de eder.”

Dışişleri Bakanlığı’nın açıklaması

Öte yandan, Türk Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile Ermenistan'ın, İsviçre'nin arabuluculuğunda yaptıkları görüşmelerde somut ilerlemeler kaydedildiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, ilişkilerin normalleştirilmesi yolunda kapsamlı bir çerçeve üzerinde anlaşıldığı ve bir yol haritası belirlendiği ifade edildi. Bunun üzerine Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, her ülkenin dış ilişkilerinde kendi politikasını belirleme hakkına saygı duyduklarını, ancak görüşlerinin, Ankara-Erivan arasındaki normalleşme sürecinin Dağlık Karabağ'ın işgalinin sona ermesiyle paralel yürütülmesi gerektiği yönünde olduğunu açıkladı. Bu gelişmeler sürerken Azerbaycan Savunma Bakanı Korgeneral Sefer Abiyev’in, Türkiye'ye geleceği açıklandı. Abiyev’in temaslarında Türkiye’nin Ermenistan açılımının da gündeme gelmesi bekleniyor.

Hüseyin Hayatsever – Deutsche Welle – Ankara

Editör: Ahmet Günaltay