Almanya'da yeni vatandaşlık yasası neleri içeriyor?
19 Ocak 2024
Alman koalisyon hükümetinin hazırladığı vatandaşlık yasasında reform öngören tasarı, federal parlamentoda bugün kabul edildi. Yasanın Alman vatandaşlığına geçişleri kolaylaştırması ve çifte vatandaşlığı prensipte mümkün kılması hedefleniyor.
Diğer yandan kendi geçimini sağlayamayan ya da Almanya'nın özgürlükçü, demokratik temel değerlerini kabul etmeyenlerin vatandaş olması zorlaştırılıyor.
Yeni yasanın getirdikleri:
Vatandaşlığa geçiş süresi
Almanya'da uzun süredir ikamet eden ve Alman vatandaşlığına başvuruda bulunmak isteyen yabancıların, bundan böyle bunun için sekiz değil, beş yıl Almanya'da yaşamış olmaları yeterli olacak. "Özel uyum başarısı" ile öne çıkanlar için bu süre üç yıla kadar düşebilecek. Uyum konusunda başarılı olarak değerlendirilebilmek için Almanca'ya iyi bir seviyede hakim olmak, toplum yararına gönüllü faaliyetlerde bulunmak ya da okul veya iş yerinde üstün başarı göstermek gerekiyor.
Çifte vatandaşlık
Bugüne dek, bazı istisnalar hariç, geçerli olan kurala göre Alman vatandaşlığı alan kişi, eski vatandaşlığını iade etmek zorundaydı. Yeni yasa ile birden fazla vatandaşlığa sahip olmak prensipte olası kılınıyor. Bu konuyla ilgili tasarıda yer alan bir cümle, çok sayıda göçmenin, kendi ya da ailesinin geldiği ülke ile olan duygusal bağı sebebiyle, eski vatandaşlığından vazgeçemediğine vurgu yapıyor.
Çocuklar
Yabancıların Almanya'da doğan çocukları, anne ya da babadan en az birinin asgari beş yıldır yasal bir biçimde Almanya'da yşıyor olması halinde, bundan böyle herhangi başka bir şart aranmadan doğrudan Alman vatandaşı olacak. Yasanın önceki halinde, anne babadan en az birine asgari sekiz yıldır Almanya'da yaşıyor olmak şartı getiriliyordu. Yasanın yeni hali, Almanya'da doğan ve vatandaşlık alan çocukların, prensipte anne babalarının vatandaşlığına da süresiz sahip olmasını sağlayacak.
Anayasaya bağlılık
Önceden de, vatandaşlığa geçen kişiden talep edilen Alman Anayasası'na bağlılık prensibi, yasanın yeni halinde daha da netleştiriliyor. Bu bağlamda, "Yahudi düşmanı, ırkçı, cinsiyete ya da cinsel eğilime karşı tavırlar ve insanlığa aykırı davranışların" Anayasa'nın insan onurunu güvence altına alan maddesi ile bağdaşmayacağı vurgulanıyor.
Yahudi yaşamının korunmasına bağlılık
Yeni yasanın metnine, Hamas'ın İsrail'e düzenlediği saldırının ardından Almanya'da İsrail ve Yahudi karşıtı gösterilerin yapılması ile birlikte bir madde daha eklendi. Bu madde ile Alman vatandaşlığını almak isteyenlere, "Hukuksuz nasyonal sosyalist iktidarı ve onun sonuçları sebebiyle, Almanya'nın, özellikle Yahudi yaşamının korunmasına yönelik özel tarihi sorumluluğuna bağlılık" şart koşuluyor. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısı ile ilgili olarak da "Saldırı savaşı yürütme yasağına" dikkat çekilerek, buna karşı olanların Alman vatandaşı olmasının engellenmesi öngörülüyor.
Dil yeterliliği
Vatandaşlık alma sürecinde, on yıllardır Almanya'da yaşayan "misafir işçilere" ve onların yakınlarına özel kolaylıklar da yasanın yenilenen halinde yer alıyor. Buna göre, Alman vatandaşlığı almak isteyen yaşı ilerlemiş göçmenlere Almanca testi yapılmayacak. Söz konusu kişiler vatandaşlık testinden de muaf tutulacak. Bu kolaylıklarla, yaşlı göçmenlerin hayat boyu Almanya için gösterdiği çabaların onurlandırılması amaçlanıyor.
Geçim
Vatandaşlık yasasının yeni hali, Alman vatandaşlığına geçmek isteyenlere prensipte kendi ve bakmakla yükümlü olduğu aile üyelerinin geçimini sağlama zorunluluğu getiriyor. 1974'ten önce, dönemin Batı Almanyası'na "misafir işçi" sıfatı ile gelenler ve yine o dönemin Doğu Almanyası'na dış ülkelerden gelen sözleşmeli işçiler ise bu zorunluluktan muaf tutuluyor.
Vatandaşlığın geri alınması
Vatandaşlık Yasası'nın önceki hali de, 35'inci madde uyarınca, hileli beyan ya da yanlış bilgi ile edinilen Alman vatandaşlığının 10 yıl içinde iptal edilebilmesini sağlıyordu. Yeni metinde buna ek olarak, özgürlükçü-demokratik temel düzene bağlılık konusunda verilen taahhütlerin tutulmaması halinde de vatandaşlığın iptali eklendi.
Vatandaşlığa geçiş töreni
Alman vatandaşlığı almaya hak kazanan kişiye ilgili resmi belgenin, kamusal bir törenle verilmesi de yeni yasada yer alan maddelerden biri.
Sayılar ve yürürlüğe giriş
Almanya İçişleri Bakanlığı, ülkede yaşayan yabancı sayısının yaklaşık 12 milyon kişi civarında olduğunu bildirdi. Bunlardan yaklaşık 5,3 milyonluk bir kesimin en az on yıldır Almanya'da ikamet ettiği belirtiliyor. Yasanın yeni halinin üç ay içinde, Nisan ayında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
AFP/ET,JD