AKP'den Anayasa için "müzakereye açığız" mesajı

AKP, MHP ile birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunduğu başörtüsü ve aileye dair düzenlemeleri içeren Anayasa değişikliği teklifi için partilerden randevu talep etti. O randevu talebine ilk yanıt HDP'den "ret" olarak gelirken CHP ve İYİ Parti ise görüşme teklifini değerlendiriyor. AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin süreci DW Türkçe'ye değerlendirdi, "itiraz noktalarını müzakere etmeye açığız" açıklaması yaptı.

Meclis'te AKP ve MHP'nin oyları ile sunulan Anayasa teklifine dair süreç, Çarşamba günü resmen başlıyor. AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, CHP, İYİ Parti ve HDP'den Çarşamba günü için randevu istedi. Randevuya ilk yanıt ise HDP'den geldi.

HDP "ret" yanıtı verdi

HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç, AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin'e "ret" kararını telefonda ilettikten sonra basın toplantısı düzenledi. Anayasa teklifinin seçim öncesi "siyasi manevra" olduğunu söyleyerek, "Kürtler, Aleviler, tüm inanç ve kimlikler başta olmak üzere bütün vatandaşların eşit yurttaşlık hakkının olmadığı bir ülke ortamında, bu toplumsal talepleri karşılayacak bütünlüklü düzenlemelerin yapılması gerektiğini söylemiştik. Sadece başörtüsü ve aile kurumu üzerinden yapılacak bir değişikliğin, yaklaşan seçimler öncesi iktidar blokunun seçim manevrasını hatırlattığını söylemiştik. Bu adımı seçim manevrası olmaktan çıkarmanın yolunun da bütün ayrımcılıkları ortadan kaldıracak düzenlemeler olduğunu, özellikle de Anayasanın 10'uncu maddesinde bir değişiklik yapılması gerektiğini söylemiştik. Manevradan çıkarılacak tutum bu olurdu. Ama bu konudaki önerilerimize cevap verilmedi" dedi.

Hakkı Saruhan Oluç, AKP'nin Çarşamba için randevu talebini geri çevirdiklerini açıkladı. Oluç, "Biz bu talebi hem grup yönetimimizde hem de parti yönetimimizde tartıştık. Bu talebi yetkili kurullarımıza ve eş genel başkanlarımızla değerlendirdik. Tutumumuz şudur: HDP'ye yönelik bir intikam davası olan kapatma davasının bütün hızıyla devam ettirilmesi, en son partimizin anayasal hakkı olan hazine yardımının iktidar blokunun baskısı sonucu bir hak gaspı olarak Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından ve Anayasa'ya aykırı bir şekilde bloke edilmesi ve bunun gerçekleşmesi için Cumhur İttifakı bileşenlerinin ağır baskısının AYM üzerinde yaşanması nedeniyle, AKP Grup Yönetimi ile anayasa değişikliği teklifi hakkında görüşmeme kararı aldık. Randevu taleplerine olumlu cevap vermedik bu nedenle" dedi.

CHP ve İYİ Parti karar vermedi

CHP ve İYİ Parti ise AKP'ye "kurullarda değerlendirip, genel başkanlara sorma" yanıtı verdi ve henüz kararını iletmedi. Her iki parti kurmaylarının Salı günü görüşme ve ortak bir karar almayı benimsediği öğrenildi. CHP ve İYİ Parti görüşmesinden sonra çıkan kararın AKP'ye bildirilmesi bekleniyor.

CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, "Randevu talebi geldi, ancak bu talebi CHP grup Başkanvekilleri olarak değerlendireceğiz, aldığımız kararı da kamuoyu ile paylaşacağız" dedi.

Özlem Zengin: Siyasi şov olarak görüyorum

DW Türkçe'ye Anayasa teklifine dair süreci değerlendiren AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, muhalefetten randevu istediğini doğruladı ve HDP'den gelen ret kararının gerekçesine tepki gösterdi. Zengin, "Sayın Saruhan Oluç, beni de arayarak Anayasa Mahkemesi'nin vermiş olduğu karar nedeniyle kabul etmediklerini söyledi. Daha evvel Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun milletvekilliği düştüğü zaman AYM, HDP lehine karar verdi. Bu karar lehe olunca uygulandı. Sonuçta yargı kararı lehlerine olunca güzel, karşılarına olunca kötü gibi yaklaşılması doğru değil. Yargı hepimizi bağlar, kararlarına saygı duyulmalı. Kaldı ki, konumuz Anayasa, 85 milyonun ilgilendiren bir konu, bu gerekçeyle reddedilmesini siyasi şov olarak görüyorum" dedi. 

"Müzakere etmeye açığız"

CHP ve İYİ Parti'nin yanıtlarını bekleyeceklerini kaydeden Özlem Zengin, olumsuz yanıt beklemediklerini kaydetti.

"Altılı masa yeni bir anayasa teklifi sunacağını açıkladı, bu teklif gelirse yaklaşımınız ne olur?" sorusuna da Zengin, "Meclis'te anayasa teklifi için 200 milletvekili imzası gerekli. Altılı masanın vekil dağılımı 200 etmiyor. Vekil sayısı bulununca konuşulur, diğeri havanda su dövmek olur, buyursun ortada bir teklif var, Ak Parti olarak sunduk. Bu teklife itirazı olan noktalar varsa getirsinler, konuşsunlar müzakere ederiz, izah ederiz. İki maddelik bir teklif zaten" açıklaması yaptı

"Normal şartlar altında 'evet' demeleri gereken bir teklif" ifadelerini kullanan Zengin, "CHP, 'helalleşme' dedi, 'evet' demesi gerekmez mi? İlk ziyarette HDP de teklife olumluydu. İYİ Parti'den de yapılan açıklamalar olumluydu. HDP'nin adımını da ipe un sermek olarak görüyorum" diye konuştu.

AKP, Kasım ayı başında Anayasa değişikliği teklifi üzerindeki çalışmalarını tamamlamasının ardından, TBMM'de grubu bulunan MHP, CHP, HDP ve İYİ Parti'yi ziyaret ederek, görüşmelerde bulunmuştu.

Anayasa değişikliği teklifinde ne var?

AKP, başörtüsüne anayasal güvence ve ailenin yeniden tanımlanmasını öngören anayasa değişikliği teklifini 9 Aralık'ta Meclis'e sunmuştu. Teklife göre, Anayasa'nın 24. ve 41. maddelerinde değişiklik öngörülüyor. Teklifin başörtüsüne güvence getiren değişikliğe ilişkin gerekçe bölümünde, önceki dönemlerde dini inancı nedeniyle başlarını örten kadınların haksızlığa uğradıkları ancak Anayasa ve kanunlara aykırı bu haksız yasakların kaldırıldığı ifade edilerek, "Türkiye'de başörtüsü yasağı ve bundan kaynaklanan herhangi bir hak mahrumiyeti yoktur. Ancak dini inancı sebebiyle başını örten ve kıyafet tercihinde bulunan kadınların yasal ve idari düzenlemeler veya fiili uygulamalarla, insan onuruyla bağdaşmayan, Anayasa'ya aykırı, ayrımcı ve çağ dışı uygulamalara bir daha maruz bırakılmamaları amacıyla Anayasal güvence getirilmektedir" denildi.

Teklife göre, Anayasa'nın 24. maddesine, "Temel hak ve hürriyetlerin kullanılması ile kamu veya özel kesim tarafından sunulan mal ve hizmetlerden yararlanılması hiçbir kadının başının örtülü veya açık olması şartına bağlanamaz. Hiçbir kadın, dini inancı sebebiyle başını örtmesi ve tercih ettiği kıyafetinden dolayı eğitim ve öğrenim, çalışma, seçme seçilme siyasi faaliyette bulunma kamu hizmetlerine girme ile diğer herhangi bir temel hak ve hürriyeti kullanmaktan yada kamu veya özel kesim tarafından sunulan mal ve hizmetlerden yaralanmaktan hiçbir surette yoksun bırakılamaz. Bu nedenle kınanamaz, suçlanamaz ve herhangi bir ayrımcılığa tabi tutulamaz. Alınan veya verilen bir hizmetin gereği olan kıyafet söz konusu olduğunda Devlet, ancak dini inancı sebebiyle kadının başını örtmesini ve tercih ettiği kıyafetini hiçbir surette engellememek şartıyla gerekli tedbirleri alabilir" fıkralarının eklenmesi öngörülüyor.

Anayasa'nın 41. maddesinde değişiklik öngören düzenlemeye göre de "Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır" ifadesi değiştirilerek, "eşler" ibaresinin yalnızca bir kadın ve bir erkek arasında kurulan evlilik birliğini kapsadığı belirtiliyor.

Madde gerekçesinde, "Türk toplumunun temeli olan aile yapısını korumak ve aileye yönelik her türlü tehlike, tehdit, saldırı, çürüme ve sapkınlığa karşı tedbir almanın devletin asli görevleri arasında" olduğu kaydediliyor. Gerekçede, "Aile kurumunun taşıdığı gerçek değer üzerinden korunması, milletimizin varlığının teminat altına alınması, ailenin ilk nüvesini teşkil eden evlilik birliğinin kadın ve erkekten oluşmasını zorunlu kılmaktadır. Bu kapsamda anayasanın 41. maddesinde yapılan düzenleme ile evlilik birliğinin erkek ve kadının evlenmesiyle kurulacağı açıkça belirtilerek evlilik birliğine ilişkin bu temel kaide ve esasın kanunla değiştirilmesinin önüne geçilmektedir" ifadelerine yer veriliyor.

AKP ve MHP'nin 336 oyla sunduğu teklifin Meclis'ten geçmesi için 400 milletvekilinden fazla "evet" oyu gerekiyor. 360-400 aralığında ise referandum gündeme geliyor.