SAD daleko najveći proizvođač oružja
10. decembar 2018.
Američke firme među sobom dele više od polovine svetskog tržišta oružjem – to su podaci međunarodnog Instituta za istraživanje mira u Stokholmu (SIPRI). Na vrhu liste od 100 najvećih proizvođača oružja na svetu je američki koncern Lokhid Martin.
Nijedna druga firma u ovoj industriji nije imala veći prihod u 2017. godini: Sa prodajom u visini od 44 milijarde američkih dolara, Lokhid Martin čvrsto drži prvo mesto na SIPRI listi, daleko ispred svih ostalih. Najveća nemačka firma Rajnmetal AG, sa sedištem u Diseldorfu nije imala ni desetinu ovog profita. Inače, ova nemačka kompanija zauzima 25. mesto sa prodajom u iznosu od 3,4 milijarde dolara.
Boing na drugom mestu
Najveća mušterija američih proizvođača oružja je američka vojska koja stalno nabavlja novo oružje i ektremno skupe sisteme, kao i nosače aviona. Lokhid Martin za njih proizvodi između ostalog borbeni avion "F-35 Lightning" i transportni avion "C-130 Hercules". Druga po veličini kompanija u proizvodnji oružja je proizvođač aviona Boing. U julu je Boing dobio nalog od Trampa da proizvede dva nova aviona "Air Force One" za potrebe putovanja američkog predsednika. Ukupna cena je iznosila 3,9 milijardi dolara.
Trka u naoružanju sa zamljama kao što su Rusija i Kina takođe je dobra za profit ovih firmi u SAD. Lokhid Martin je nedavno razvio skupu „hipersoničnu raketu" koja može da izbegne konvencionalne radarske sisteme. Rusija i Kina već imaju takve rakete. Trka u naoružanju sada uključuje i svemrski prostor: U narednoj godini, SAD nameravaju da ulože rekordni iznos u naoružanje - 716 milijardi dolara.
Sa Sjedinjenim Državama se u tom smislu može takmičiti samo nekoliko evropskih firmi. Među njima je Erbas, čije deonice pored ostalih ima i Nemačka. Erbas za više evropskih oružanih snaga proizvodi transportni avion "A400 M".
Najveći proizvođač oružja u Zapadnoj Evropi ostaje Velika Britanija, a potom sledi Francuska. Britanska korporacija "BAE Systems", koja ima više od 83.000 zaposlenih, jedini je evropski proizvođač koji je ušao u prvih pet najvećih na svetu. BAE Systems je uključen u izgradnju evropskog aviona "Eurofighter Typhoon", koji se prodaje i u zemljama poput Saudijske Arabije.
Ruske i turske firme ne zaostaju
Ruske firme za proizvodnju oružja su 2017. profitirale od Putinovih programa modernizacije vojske. Tako se Almaz-Antey, najveća ruska firma u ovoj branši prvi put našla među prvih deset na listi SIPRI.
Ni Turska ne zaostaje. Strategija predsednika Erdogan da manje zavisi od uvoza oružja, doprinela je tome da se profit turskih proizvođača oružja poveća za 24 posto.
Prema proceni istraživača u Stokholmu, tri kineske kompanije bi takođe trebalo da se nađu na vrhu liste. Ali, pošto one ne objavljuju dovoljno pouzdanih podataka o prodaji oružja, te firme nisu navedene na listi.
Četiri nemačke firme
Među 100 najvećih proizvođača oružja sveta nalaze se i četiri nemačke firme: pored kompanije Rajnmetal tu su firme Tisenkrup i Kraus-Mafej Vegman koje proizvode podmornice, brodove, tenkove i oklopna vozila za Bundesver, ali i izvoze. Sve tri firme su povećale svoj profit u 2017. godini. Nova firma na listi je Hensolt koja u blizini Minhena proizvodi radare i senzore za elektronsko ratovanje. Ipak, prodaja oružja ne igra veliku ulogu u nemačkoj spoljnoj trgovini: čini samo jedan posto ukupnog nemačkog izvoza.