Opasnost od BiH povratnika iz Iraka i Sirije?

DW: Učestvovali ste u operacijama Damask 1 i 2, koliko su bile uspešne i sa kakvim problemima ste se suočavali?

Suad Hasanović: Od samog početka, od pristizanja informacija da kod određenog broja građana Bosne i Hercegovine postoji interosovanje za odlazak na ratom zahvaćena područja poput Sirije i Iraka, SIPA (Državna agencija za istrage i zaštitu) se intezivno bavi prikupljanjem takvih podataka i procenom prikupljenih informacija, naravno zajedno sa Tužilaštvom BiH.

Gde se, prema Vašem mišljenju, nalaze centri političkog islama u BiH?

Kada govorimo o samim centrima političkog islama u BiH, nemam saznanja, niti informacija da postoji isključivo neki centar unutar BiH. Ako ste mislili na određena naselja u kojima žive pripadnici vehabijske zajednice#, odnosno vehabijskog pokreta, onda su to naselja u Gornjoj Maoči, opština Srebrenik, naselje Dubnica u opštini Kalesija, naselje Osve u opštini Maglaj. Još jedno naselje, koje se trenutno gradi, jeste Bosanska Bojna na području Velike Kladuše. To su četiri naselja vehabijskog pokreta, gde ljudi žive po posebnim normama i pravilama ponašanja.

Kako vi gledate na to da postoje mesta gde verski zakoni vrede više nego zakoni BiH?

Naše mišljenje je da ne postoji nijedna lokacija niti bilo koje mesto na prostoru BiH, gde se njeni zakoni ne poštuju i ne prihvataju.

Koliko dugo je trajala istraga u okviru operacije Damask i šta se promenilo u poslednje dve, tri godine, od kada su pojedini građani BiH počeli da odlaze u Irak i Siriju?

SIPA svoje aktivnosti usmerava na prikupljanje podataka i informacija o aktivnostima pojedenih pripadnika, koji su ekstremisti. Kada su u pitanju akcije Damask, aktivnosti SIPE započele su nakon izbijanja ratnih sukoba (u Siriji). Mi smo počeli da prikupljamo određene bezbednosne informacije o državljanima BiH, koji su odlazili u zonu ratnih sukoba. Naše aktivnosti svodile su se na blagovremeno prepoznavanje same pojave, sprovođenju obaveštajnih istraživanja, prikupljanju i razmeni obaveštajnih saznanja sa drugim policijskim agencijama i sprovođenju određene istražne aktivnosti na dokumentovanju svih ovih krivičnih dela, koja su vezana za krivična dela terorizma. Same operacije Damask 1 i 2 nisu završene aktivnosti. Zajedno, u saradnji sa drugim policijskim agencijama i sa Tužilaštvom BiH, mi prikupljamo i saznanja o ostalim građanama koji se nalaze na području Iraka i Sirije.

Kakvu strategiju ima SIPA u ovim operacijama?

SIPA radi pre svega na sprečavanju odlaska državljana BiH na pomenuta ratišta, kao i na preduzimanju ostalih aktivnosti koje proizilaze iz obaveza međunarodnih konvencija i rezolucija, kada je u pitanju borba protiv terorizma, ali i aktivnosti koje su definisane našim podzakonskim aktom "Statički plan aktivnosti SIPE", koji je nedavno donesen za period od 2015. do 2017. godine.

Kako radikalni islamisti regrutuju uglavnom mlade ljude? Kako i postoji neka strategija protiv toga?

Tokom istraživanja došli smo do saznanja da određeni broj ljudi koji se vrati sa ratišta iz Srije i iz Iraka sve aktivnosti usmerava na propagiranje radikalnog islama i pomaganju odlaska drugih građana BiH na područje Sirije i Iraka. Vrše se određene procene i analize i preduzimaju određene aktivnosti kako bi se preventivno delovalo, odnosno sprečio odlazak drugih građana iz BiH na područije Sirije i Iraka.

Kakav je profil ljudi koje ste morali da lišite slobode?

Zajednički im je parametar da svi oni izjavljuju kako su odluku doneli na osnovu pregleda ili uvida određenih video-sadržaja, dostupnih na Internetu i socijalnim mrežama. Koliko mi znamo ne postoji pojedinac ili grupacija koja ih radikalizuje i upućuje na ratišta.

Koliko su opasni povratnici sa ratišta, koji su bili u Iraku i Siriji, koji se vraćaju u BiH?

Prema procenama SIPE postoji visok nivo opasnosti koju predstavljaju ljudi koji se vraćaju u BiH. Zajedno sa ostalim policijskim agencijama mi vršimo nadzor nad svim tim licima, za koje postoje informacije da su bili na bilo kom ratištu, bila to Sirija, Irak, Ukrajina ili neko drugo ratište.

Govori se da je 150 do 300 ljudi iz Bosne na ratištima u Iraku i Siriji, Neki kažu da ih ima i puno više. Znate li tačan broj?

SIPA je prema dosadašnjim podacima utvrdila oko 150 građana iz BiH, koji su se nalazili ili se trenutno nalaze na području zone ratnih sukoba Sirije i Iraka. Međutim, te brojke se konstantno menjaju i mi trenutno raspolažemo sa informacijama o nekih 150 lica. Međutim te informacije nisu sto posto proverene, još uvek se vrši provera određenog broja lica.

Koliko je, prema Vašem mišljenju, opasan radikalni islam danas u BiH?

Bilo koji ekstremizam može voditi ka terorizmu i to predstavlja opasnost za svako društvo.