Pokojowy Nobel dla irańskiej obrończyni praw kobiet

Komitet Pokojowej Nagrody Nobla  w Oslo poinformował, że irańską działaczkę uhonorowano za „jej walkę z uciskiem kobiet w Iranie  oraz walkę o prawa człowieka  i wolność dla wszystkich”. Przewodnicząca komitetu Berit Reiss-Andersen rozpoczęła ogłaszanie werdyktu od słów „Woman Life Freedom” (kobieta, życie, wolność) – hasła irańskiego ruchu protestu.

31 lat więzienia i 154 baty dla Narges Mohammadi 

51-letnia Mohammadi jest jedną z najbardziej znanych działaczek praw człowieka w Iranie. Obecnie odsiaduje karę wieloletniego pozbawienia wolności w otoczonym złą sławą więzieniu o zaostrzonym rygorze Ewin w Teheranie. Przewodnicząca Norweskiego Komitetu Noblowskiego podkreśliła, że laureatka płaci wysoką osobistą cenę za swoją „śmiałą walkę”.

Przypomniała, że działaczkę zatrzymywano łącznie 13 razy i pięciokrotnie skazywano. Jej kary opiewają w sumie na „31 lat więzienia i 154 uderzenia batem”. Komitet wyraził nadzieję, że irańskie władze zwolnią Mohammadi z więzienia. Organizacja Narodów Zjednoczonych oświadczyła z kolei, że przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla przypomina o odwadze irańskich kobiet.

Masowe protesty w obronie kobiet w Iranie

W ubiegłym roku w Iranie doszło do wielomiesięcznych ogólnokrajowych protestów  po tym, jak Kurdyjka Jina Mahsa Amini zmarła w areszcie policyjnym. Policja obyczajowa zarzuciła jej naruszenie przepisów dotyczących ubioru. Protesty brutalnie stłumiono, a przepisy dotyczące ubioru kobiet jeszcze bardziej zaostrzono.

Pod koniec ubiegłego roku Narges Mohammadi ujawniła raport na temat domniemanego torturowania dziesiątek kobiet w więzieniu  o zaostrzonym rygorze.

Baerbock: kobiety „przyszłością Iranu”

Niemiecki rząd powitał z zadowoleniem przyznanie Nagrody Nobla irańskiej działaczce. Kanclerz Olaf Scholz na platformie X (dawnym Twitterze) wyraził szacunek dla odwagi i zaangażowania laureatki w walce o prawa irańskich kobiet. Podobnych sformułowań użyła minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock. Podkreśliła, że kobiety są przyszłością Iranu.

Zastępczyni rzecznika rządu w Berlinie Christiane Hoffmann wyraziła opinię, że w osobie Mohammadi wyróżniono „wszystkie odważne irańskie kobiety, które działają na rzecz równouprawnienia i praw człowieka – często ryzykując życie i wolność”. Decyzję Komitetu Noblowskiego uznała za „ważny sygnał globalnej solidarności z odważnymi ludźmi w Iranie, a zarazem sygnał skierowany do irańskiego reżimu, by szanował prawa swoich obywatelek i obywateli”.

Nagroda pomimo wielu kryzysów

Z powodu licznych konfliktów zbrojnych na całym globie niektórzy eksperci uważali, że w 2023 roku pokojowa nagroda Nobla w ogóle nie powinna zostać przyznana. Ostatnio stało się tak w 1972 roku podczas wojny w Wietnamie.

Komitet w Oslo poinformował, że w tym roku było 351 nominacji, w tym 259 dla indywidualnych osób i 92 dla organizacji. Przed ogłoszeniem laureatów instytucje Noblowskie tradycyjnie utrzymują w tajemnicy nazwiska i nazwy nominowanych.

Pokojowa Nagroda Nobla wynosi jedenaście milionów koron szwedzkich (około 950 tysięcy euro) i została ufundowana przez szwedzkiego chemika i przemysłowca Alfreda Nobla (1833–1896). Jest to jedyna spośród Nagród Nobla, której nie wręcza się w Sztokholmie, lecz w Oslo.

W tym tygodniu od poniedziałku do czwartku w Sztokholmie ogłoszono nazwiska laureatów i laureatek Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny, fizyki, chemii i literatury. Na zakończenie w poniedziałek 9 października zostanie przyznana Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii.

dpa,afp/pesz