1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW
PolitykaStany Zjednoczone Ameryki

JD Vance. Kim jest wiceprezydent-elekt USA?

Matthew Ward Agius
6 listopada 2024

JD Vance zmienił się z przeciwnika Trumpa w jego zagorzałego zwolennika. Teraz będzie wiceprezydentem USA.

https://p.dw.com/p/4miS1
JD Vance podczas przemówienia
JD Vance przyszłym wiceprezydentem USAZdjęcie: Jim Watson/AFP/Getty Images

Kiedy Donald Trump wybrał go jako kandydata na stanowisko wiceprezydenta, dla wielu obserwatorów postrzegało to jako dowód wzrostu znaczenia JD Vance'a w Partii Republikańskiej. Teraz, po wygranej Trumpa w wyborach prezydenckich, wielu widzi Vance'a jako następcę tronu w ruchu Trumpa Make America Great Again (MAGA), czyli jako obiecującego kandydata Republikanów w wyborach w 2028 roku.

Widoczne są także kontrasty. Nowojorski biznesmen Trump przez ponad cztery dekady publicznie prezentował się jako ponadprzeciętna osobowość mająca swój styl polityczny. Z kolei 40-letni JD Vance reprezentuje zupełnie inną Amerykę.

Nazwisko Vance przyjął od swoich dziadków ze strony matki, którzy nadali jego życiu decydujący zwrot. Wzięli do siebie i wychowywali Jamesa Davida Bowmana (tak brzmiało wtedy jego nazwisko) bo jego matka była uzależniona od narkotyków i alkoholu.

Po ukończeniu szkoły Vance opuścił przemysłowe miasteczko Middletown w Ohio i wstąpił do marynarki wojennej. Spędził sześć miesięcy w Iraku w 2005 roku jako sprawozdawca bez bezpośredniego udziału w walce. Po powrocie do USA ukończył Uniwersytet Stanu Ohio, a następnie Szkołę Prawa Uniwersytetu Yale i założył firmę, z którą inwestował w branżę technologiczną w Kalifornii.

Na Yale poznał także swoją przyszłą żonę i w 2014 roku poślubił Ushę Chilukuri, która jest z pochodzenia Hinduską. Para ma dwóch synów i córkę.

JD Vance z żoną Ushą Chilukuri na jednym z wieców wyborczych
JD Vance z żoną Ushą ChilukuriZdjęcie: Carolyn Kaster/dpa/AP/picture alliance

Od przeciwnika do zwolennika 

Vance zyskał sławę w 2016 roku, kiedy ukazała się jego autobiograficzna książka „Elegia dla bidoków” („Hillbilly Elegy. A Memoir of a Family and Culture in Crisis”). Bestseller był wówczas chwalony jako okno na rzeczywistość życia ludzi w pasie rdzy, którego przemysł stalowy chylił się ku upadkowi. W listopadzie tego samego roku niewielka większość w regionie – a dokładniej w stanach Wisconsin, Michigan i Pensylwania – pomogła Donaldowi Trumpowi wygrać wybory.

Vance był zapraszany do studiów telewizyjnych i radiowych, aby mówić o swoich stronach rodzinnych. W wywiadzie dla publicznego radia NPR przed wyborami stwierdził, że nie może znieść Trumpa i prawdopodobnie zagłosuje na Hillary Clinton. Jednocześnie jednak przewidywał, że fenomen Trumpa będzie napędzany przez poparcie białej klasy robotniczej, która „niekoniecznie jest pozbawiona środków do życia, ale w pewnym sensie czuje się kulturowo odizolowana i pesymistycznie patrzy w przyszłość”. „To jeden z największych, jeśli nie największy czynnik, dlaczego ktoś popiera Donalda Trumpa”- mówił.

„Elegia dla bidoków” otrzymała również wiele pochwał od współzałożyciela serwisu płatniczego PayPal, Petera Thiela. Urodzony w Niemczech amerykański miliarder był zarówno wieloletnim mentorem Vance'a, jak i jednym z pierwszych prominentnych zwolenników Trumpa w Dolinie Krzemowej. „The New York Times” pisał, że Thiel zorganizował wstępne spotkanie między nimi w 2021 roku. W następnym roku JD Vance zmienił swoje publiczne stanowisko w sprawie Trumpa i wszedł do Senatu USA jako kandydat Partii Republikańskiej w Ohio.

„Wypolerowane” wystąpienia

Podczas kampanii wyborczej Vance był obecny jako ważny ambasador kampanii – nie bez kontrowersji. Wkrótce po jego wyborze na kandydata na wiceprezydenta przypomniano wywiad z 2021 roku, w którym opisał USA jako kraj kierowany przez „bezdzietne kociary”. Wielu Demokratów, ale także gwiazdy, takie jak Taylor Swift, potępiło to stwierdzenie.

Pojedynek telewizyjny Vance - Walz
Pojedynek telewizyjny Vance - WalzZdjęcie: CHIP SOMODEVILLA /AFP/Getty Images

Vance wzbudził jeszcze większy gniew, gdy kłamliwie stwierdził w mediach społecznościowych, że imigranci z Haiti rzekomo jedzą psy w Springfield w jego rodzinnym stanie Ohio. Trump nawiązał później do tego fałszywego twierdzenia w debacie telewizyjnej przeciwko Kamali Harris.

W swojej własnej debacie, w której zmierzył się z kandydatem Demokratów Timem Walzem, JD Vance odniósł w oczach krytyków małe zwycięstwo. Media opisały jego występ jako „wypolerowany”, „jasny” i „dominujący”. Ale występ Vance'a miał słaby punkt: nie zdobył się na przyznanie, że Trump przegrał wybory w 2020 roku z Joe Bidenem.

Ważny dla przyszłości Republikanów

JD Vance jako wiceprezydent będzie miał teraz wielką władzę administracyjną. Pełniąc funkcję przewodniczącego Senatu, wiceprezydent może oddać decydujący głos w patowej sytuacji, w której 50 senatorów głosuje za, a 50 przeciw. Ponadto wiceprezydent może tymczasowo przejąć wszystkie oficjalne obowiązki prezydenta, jeśli ten jest przez krótki czas niezdolny do działania. W 2021 roku wiceprezydentka Kamala Harris tymczasowo zastąpiła prezydenta Joe Bidena, gdy przechodził badanie lekarskie pod narkozą. Donald Trump, który jest teraz w tym samym wieku, co Biden, kiedy ten obejmował urząd, może również potrzebować zastępstwa.

Jeśli Trump w ciągu najbliższych czterech lat ponownie zdominuje nagłówki mediów, Vance będzie bacznie obserwowany pod kątem swoich poglądów na kluczowe obszary polityki, takie jak aborcja, imigracja i polityka zagraniczna. Jego stanowisko może wyznaczyć kierunek Partii Republikańskiej w erze po Donaldzie Trumpie.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronie Redakcji Angielskiej DW.

Niemieccy politycy gratulują Trumpowi zwycięstwa