Europa się barykaduje. Możliwe przywrócenie kontroli na granicach UE

Każde z państw strefy może przywrócić kontrole graniczne nawet na własną rękę, jeżeli uzna, że napływa do niego zbyt duża liczba nielegalnych imigrantów. Co do tej reformy układu z Schengen porozumiały się w Brukseli państwa członkowskie UE, Parlament Europejski i Komisja Europejska. Przywrócenie kontroli na granicach może być wprowadzone na nie dłużej niż dwa lata, poinformowała Irlandia, przewodząca obecnie UE.

Także dotychczasowe zasady układu z Schengen dopuszczały czasowe przywrócenie kontroli na wewnętrznych granicach danego państwa: „w przypadku poważnego zagrożenia porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego”. W 2008 roku kontrole w czasie piłkarskich mistrzostw Europy przywróciła Austria, ewentualność taką rozważała też Polska w czasie Euro 2012.

Nie było natomiast do tej pory mowy o przywróceniu kontroli ze względu na napływ nielegalnych imigrantów. Bodźcem do rozmów nad reformą porozumienia z Schengen był napływ uchodźców z północy Afryki po arabskiej wiośnie 2010/11.

Tylko wyjątkowe sytuacje

Po możliwość przywrócenia kontroli granicznych państwa strefy Schengen mają sięgać tylko w wyjątkowych przypadkach. Unijna komisarz ds. wewnętrznych Cecilia Malmström podkreśliła, że jej urząd będzie kontrolował, czy rządy poszczególnych państw nie nadużywają tej możliwości.

Ministrowie spraw wewnętrznych państw unijnych zamierzają oficjalne zatwierdzić reformę na spotkaniu w Luksemburgu w nadchodzącym tygodniu. Właśnie szefowie MSW byli inicjatorami reformy, wiele państw sygnalizowało bowiem, że czują się zagrożone przez tysiące nielegalnych imigrantów.

1985 zniknęły szlabany graniczne 

Układ z Schengen gwarantuje w Europie swobodę poruszania się. Na granicach 26 państw należących do strefy Schengen kontrole nie istnieją. Zniesione zostały najpierw między Niemcami, Francją i krajami Beneluksu w 1985 roku. Dzisiaj obok 22 państw członkowskich UE członkami układu z Schengen są także Norwegia, Islandia, Szwajcaria i Lichtenstein. Szlabany na granicy Polski z Niemcami, Czechami, Słowacją i Litwą podniosły się 21 grudnia 2007 roku.

Strefa Schengen obejmuje obszar zamieszkały przez ponad 400 mln osób, długość zewnętrznych lądowych granic strefy wynosi ponad 7700 km, granic morskich 42 tys. 700 km.

(dpa, afp) / Elżbieta Stasik

red. odp.: Małgorzata Matzke