۶۰ سالگی قرص ضدبارداری؛ "انقلابی" در زندگی زنان

سال ۱۹۶۰ قرص ضدبارداری به نام انووید (Enovid) در آمریکا به بازار آمد. یک سال بعد پای این قرص به بازار آلمان هم باز شد. ابتدا برای دردهای عادت ماهانه تجویز می‌شد. خاصیت ضدبارداری آن به عنوان عوارض جانبی قلمداد می‌شد. آن زمان تنها زنانی که ازدواج کرده بودند، مجاز به استفاده از این قرص‌ها بودند.

اما این قرص‌ها به سرعت جای خود را باز کردند. برای زنان جوان این قرص‌ها معجزه‌ای برای رهایی از بارداری ناخواسته بود. کم شدن میزان بارداری برای زنان هم‌چنین به معنی شرکت بیشتر در فعالیت‌های اجتماعی بود. بر شمار زنانی که به دانشگاه می‌رفتند اضافه و از میزان سقط جنین که در دهه ۶۰ میلادی عمدتا به شکل غیرقانونی انجام می‌گرفت، کاسته شد.

برای اولین بار رابطه جنسی از بارداری جدا شد. زنان می‌توانستند از سکس لذت ببرند، بدون آنکه در بیم حاملگی باشند. در دهه ۷۰ میلادی استفاده از این قرص‌ها در بخش‌های وسیع‌تری از جامعه آلمان پذیرفته شد. از سال ۱۹۷۲ به بعد آلمان شرقی حتی قرص ضدبارداری را به شکل رایگان در اختیار زنان قرار داد.

حالا حتی از منظر آزادی زن نیز نگاه‌ها به این قرص تغییر کرده است. قرص ضدبارداری وظیفه جلوگیری از بارداری ناخواسته و زیان‌های جسمی آنرا تنها بر دوش زن می‌اندازد. به همین دلیل بسیاری حامیان حقوق زن روی استفاده از کاندوم یا دیگر روش‌ها برای مردان تاکید می‌کنند. به عبارتی آنچه زمانی روزنه‌ای برای آزادی زن به شمار می‌رفت، در تحولات مربوط به جدال جنسیتی از سکه افتاد.

نسل جوان دیگر مانند گذشته تمایلی به این قرص‌ها ندارد

«همه دوستانم دوره‌ای از این قرص استفاده کرده‌اند. من هم زیاد به تاثیرات جانبی‌اش فکر نمی‌کردم» این را لئا یک دانشجوی ۲۶ ساله ساکن شهر کلن آلمان به خبرنگار WDR می‌گوید. او حالا چند سالی است که از قرص‌های حاوی هورمون ضدبارداری استفاده نمی‌کند و ادامه می‌دهد: «خیلی‌از دخترها از همان سال‌های اول بلوغ از این قرص استفاده می‌کنند و اصلا متوجه نیستند که این دارویی با اثرات جانبی بسیار سنگنین جسمی و روحی است».

از زمانی که او قرص ضدبارداری را کنار گذاشته، اگرچه پوستش کمی خراب شده، اما احساس می‌کند انرژی بیشتری دارد و کم‌تر عصبی می‌شود. بر اساس آمار یک شرکت بیمه در آلمان ۱۰ سال پیش از هر دو زن جوان یکی از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کرد، اما حالا به شدت از دختران و زنان جوانی که از روش برای جلوگیری استفاده می‌کنند کم شده است.

شرکت بیمه AOK که بزرگ‌ترین شرکت‌بیمه عمومی در آلمان است می‌گوید در سال گذشته میلادی تنها برای ۳۱ درصد دختران تا ۲۲ سال نسخه این قرص‌ها نوشته شده است.

لخته شدن خون، خطر قرص ضدبارداری

تحقیقات تازه مرکز آگاهی رسانی برای سلامتی آلمان حاکی از آن است که هرچه زن جوان‌تر، نگاهش به قرص ضدبارداری انتقادی‌تر است. تقریبا نیمی از آنان به اثرات بد جسمی و روحی این دارو باور دارند. این در حالی است که امروزه انواع قرص‌ها با اثرات جانبی بسیار کم‌تر از گذشته به بازار عرضه می‌شوند. اما این باعث نمی‌شود زنان به استفاده از این روش برای جلوگیری تشویق شوند.

قرص های ضدبارداری علیرغم تغییرات بسیار از ۶۰ سال پیش تاکنون اما هم‌چنان می‌توانند برای مصرف کننده عوارضی جدی ایجاد کنند. جالب است که نسل سوم و چهارم این قرص‌ها خطر بیشتری در زمینه خطر لخته خون (Thrombo-Embolie) ایجاد می‌کنند. این قرص‌ها هورمون‌های متفاوتی نسبت به قرص‌های قدیمی‌تر دارند».

کریستیان آلبرینگ، رئیس اتحادیه پزشکان زنان می‌گوید قبل از نوشتن نسخه قرص کنترل بارداری حتما باید آزمایش‌های لازم در این زمینه انجام شده باشد. او اضافه می‌کند: «از آنجا که واکنش بدن هر دختر یا زنی به این قرص‌ها متفاوت است، قبل از استفاده از آن به آنها مشاوره کامل داده می‌شود.»

لئا می‌گوید: «خوشحالم که دیگر این معجون هورمون را نمی‌بلعم. اگرچه برای جلوگیری از حاملگی راحت‌ترین روش است، اما حالا ترجیح می‌دهم از کاندوم به جای قرص استفاده کنم».

روش‌های دیگر

برخی زنان و دختران مشکلی با استفاده از قرص‌های کنترل بارداری ندارند. برخی سردرد، تغییرات روحی و عوارض جانبی دیگری را تجربه می‌کنند. در حال حاضر روش‌های مختلف دیگری نیز برای جلوگیری از بارداری ناخواسته وجود دارد. از جمله حلقه‌هایی که با هورمون بسیار کم در واژن قرار می‌گیرند یا چسب‌های حاوی هورمون و...

یکی از روش‌های بسیار مطمئن و بدون استفاده از هورمون عقیم‌سازی است که تنها پس از به سرانجام رساندن برنامه ایجاد خانواده توصیه می‌شود. لئا می‌گوید بدون قرص ضدحاملگی مجبور می‌شوی با بدن خودت و مسئله بارداری بیشتر درگیر شوی. کاری که همیشه ساده نیست، اما در این پروسه خودت را بهتر می‌شناسی.