1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

"کابوس مخوف": فرانسه زیر سلطه اسلام‌گرایان

AA۱۳۹۳ دی ۱۷, چهارشنبه

میشل ولبک، نویسنده جنجالی فرانسوی، در آخرین رمان خود "سلطه مخوف" اسلام‌گرایان را بر فرانسه تصویر می‌کند. اثر او را برخی جسارت ادبی دانسته‌اند و گروهی نژادپرستی بی‌پیرایه.

https://p.dw.com/p/1EFr5
میشل ولبک
میشل ولبکعکس: J. Saget/AFP/Getty Images

آخرین رمان نویسنده‌ی جنجالی فرانسه یک "ماشین زمان" است که آینده‌ای نه چندان دور را تصویر می‌کند: در بهار ۲۰۲۲ در کشور "مهد آزادی"، دو نیروی بزرگ در برابر هم قرار گرفته‌اند: گروه راست افراطی "جبهه ملی" و بنیادگرایان "اخوان المسلمین". احزاب بزرگ برای گریز از خطر راست‌گرایان، باعث پیروزی اسلام‌گرایان در انتخابات ریاست جمهوری می‌شوند.

به محض این که محمد بن آبس، رهبر "اخوان المسلمین" رئیس جمهور فرانسه می‌شود، نظام سکولار را لغو می‌کند، شریعت و احکام اسلامی را در کشور جاری می‌سازد.

راوی داستان مردی خسته و دلزده در میانه ۴۰ سالگی است. او که نخست از اسلام نفرت دارد، در پایان رمان قصد دارد به این دین مشرف شود، زیرا از "مزایای بی‌کران" آن برای مردان آگاه می‌شود، به ویژه برتری بر زنان و چندهمسری و... .

آخرین رمان ولبک به نام "تسلیم" از روز چهارشنبه (۷ ژانویه) در کتابفروشی‌ها عرضه می‌شود، اما کتاب هنوز به بازار نیامده، بحثی فراگیر را در رسانه‌های جمعی و محافل اجتماعی و فرهنگی به راه انداخته است. عنوان کتاب به عنوان اشاره یا تلمیحی به واژه "اسلام" انتخاب شده است و عقب‌نشینی سراسری فرهنگ غربی را در برابر کیش اسلام بازتاب می‌دهد.

نویسنده‌ای هنجارشکن

ولبک نویسنده‌ای جدل‌انگیز و هنجارشکن به شمار می‌رود که در هر کار خود تابوهای فکری و سنت‌های اجتماعی را به لرزه انداخته است. پنج رمان پیشین او پس از انتشار جنجال فراوان به راه انداخته‌اند و برخی منتقدان ادبی آن‌ها را "اسلام‌ستيز، هرزه‌‌نگار، انحراف‌آلود و زن‌ستیز" دانستند.

در عین حال در قریحه سرشار و ذوق ادبی ولبک کمتر کسی تردید دارد. او نگاهی کاوشگر، بیانی گرم و قلمی مؤثر و حساس دارد و کمتر منتقدی توانسته از کنار کارهای او بی‌تفاوت بگذرد. ولبک در سال ۲۰۱۰ جایزه ادبی معتبر گنکور را از آن خود کرد.

اولین کتاب ولبک به نام "ذره‌های بنيادی" که در سال ۱۹۹۴ به چاپ رسيد، برای او به زودی شهرت بين‌المللی به ارمغان آورد. نگاه تازه و بیان گیرای او دریچه‌ای تازه به روی ادبیات غبارگرفته باز کرد و نشان داد که برای دنیای آشفته و آشوب‌زده‌ی پیرامون خود زبانی مناسب و جاندار یافته است.

ولبک در اظهارات و مصاحبه‌های خود همواره با لحنی تند از اسلام سخن گفته و پیروان این دین را آزرده است. او اصول و احکام اسلام را با دستاوردهای معنوی جوامع مدرن، بنیادهایی مانند حقوق بشر و آزادی‌های مدنی یا ارزش‌هایی مانند مسالمت‌خواهی و مداراجویی دشمن می‌داند. در ضمن او تصریح می‌کند: «هراس از اسلام را نمی‌توان نوعی از نژادپرستی دانست.»

رمان تازه ولبک بیانیه یا زبان حال مردمی است که خیزش و گسترش بنیادگرایی اسلامی را خطری جدی برای تمدن غرب و سبک زندگی جوامع مدرن تلقی می‌کنند.