چین ناجی اقتصاد جهانی؟

چین نیز از بحران اقتصادی در رنج است. براساس آخرین بررسی فرهنگستان علوم اجتماعی، از هنگام بروز بحران جهانی اقتصاد، بیش از ۴۱ میلیون نفر در این کشور بیکار شده‌اند. در ۵ ماه اول سال جاری، میزان کل واردات و صادرات چین از ۷۶۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار گذشت که در مقایسه با دوره‌ی مشابه سال گذشته بیش از ۲۴ درصد کاهش را نشان می‌داد.

خروج از بحران

اقتصاد چین نسبت به اقتصاد سایر کشورهای بزرگ صنعتی سریع‌تر از حیطه‌ی بحران جهانی اقتصادی خارج شد. این امر تنها به‌وسیله سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیارد یورویی دولت چین در عرصه‌ی زیر ساخت‌ها امکان‌پذیر شد. این سرمایه‌گذاری باید تا سال ۲۰۱۰ به‌بار بنشیند.

براساس ارزیابی متخصصان بانک سرمایه‌گذاری "گلد‌مان ساکس"، اقتصاد چین در سال جاری ۴/۹ دهم درصد رشد خواهد داشت. رشد اقتصادی این کشور در سال ۲۰۱۰ به میزان ۹/۱۱ دهم درصد برآورد شده است.

اما این نوع رشد اقتصادی با آن نوع از رشد اقتصادی که چین در دهه‌های گذشته شاهد آن بود متفاوت است. رشد اقتصادی چین در گذشته ناشی از صادرات آن بود. اما در حالی که صادرات چین زمین‌‌گیر شده، اکنون در بسیاری رشته‌های صنعتی با استفاده از وام‌های ‌"ارزان" بانک‌های دولتی، ظرفیت‌های تولیدی گسترش یافته‌اند.

برای نمونه در سال جاری ۶۶۰ میلیون تن فولاد تولید شده است که برای تنها ۴۷۰ میلیون آن تقاضا وجود داشته است. همین وضعیت در صنایع سیمان چین نیز حاکم است. با وام‌های دولتی، احداث ۲۰۰ کارخانه سیمان‌سازی آغاز شده است و بنا بر تخمین روزنامه "تایمز چین"، بزودی ۳۰۰ میلیون تن سیمان مازاد مصرف بازار را اشباع خواهد کرد.

چین: ناجی یا خطری برای اقتصاد جهانی

بدون تردید در حال حاضر افزایش تقاضا از خاور دور جان تازه‌ای به اقتصاد برخی از کشورهای صنعتی داده است. پرفسور هنینگ کلودت از موسسه اقتصاد جهانی در شهر کیل آلمان می‌گوید که آسیا در حال حاضر نقش مهمی ایفا می‌کند. وی می‌افزاید: «البته نه به‌‌خاطر وزن این کشورها در اقتصاد جهانی، بلکه بخاطر تغییراتی که رخ داده است. ما در همه بازارهای صادراتی آلمان در گذشته با بار منفی روبرو بودیم، حال جرقه‌ی امیدی از سوی بازارهای آسیا زده شده است. راه خروج از بحران این‌بار از آسیا می‌گذرد».

اما از هنگامی که روشن شد وابستگی غرب و چین به یکدیگر دو جانبه است، مقامات چینی با اعتماد به‌نفس بیشتری سخن می‌رانند. یکی از مقامات بلند پایه‌ی وزارت بازرگانی چین می‌گوید: «کشور ما دیگر اجازه نمی‌دهد که برایش سیاست تعیین کنند و بگویند چه چیزی مجاز و یا غیرمجاز است».

همزمان چینی‌ها کمیسیونی را مامور بررسی امکانات جایگزین کردن واحد پولی یوان بجای دلار در مبادلات ارزی کرده‌اند. پکن تصمیم دارد در نخستین گام برخی از کشورهای منطقه را ترغیب کند تا صادرات و واردات خود را با یوان انجام دهند. روسیه نیز از جایگزین کردن یوان در مقابل دلار در معاملات بین‌المللی پشتیبانی کرده است.

در عین حال چین با ۲ هزار میلیارد دلار ذخیره ارزی بزرگترین ذخیره ارزی دنیا را در اختیار دارد. این ذخیره ارزی موجب شد تا چین بیشترین سهم اوراق قرضه‌ی آمریکا را در اختیار خود بگیرد.

صندوق سرمایه‌گذاری چین که در سال ۲۰۰۷ تاسیس شد به یک سرمایه ۲۰۰ میلیارد دلاری تجهیز شده تا در عرصه‌ی خرید سهام شرکت‌ها، انرژی و مواد اولیه در سایر کشورهای جهان سرمایه گذاری کند. لابی این صندوق نیز برعهده جیمز ولفس‌زون رئیس سابق بانک جهانی است.