پیامهای آشتی جویانه وزیر خارجه ایران در نیویورک • مصاحبه
۱۳۸۷ تیر ۱۲, چهارشنبهمنوچهرمتکی وزیر خارجه ایران از قابل بررسی بودن درخواست آمریکا برای ایجاد دفتر حفاظت از منافع آن کشور در تهران سخن گفته است. به تاکید متکی، دولت ایران هنوز چنین درخواستی را بطور رسمی دریافت نکرده است. وزیر خارجه ایران که برای شرکت در اجلاس دورهای شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل در نیویورک به سرمیبرد، از پاسخ به نامه گروه پنج بعلاوه یک نیز یاد کرده است.
موضوع مصاحبه با عبدالرضا تاجیک روزنامه نگار سرویس سیاسی نشریه کارگزاران، دوگانگیهای موجود در اظهارنظر مسئولان جمهوری اسلامی در سیاست خارجی و رابطه با آمریکاست.
آقای متکی درنیویورک از قابل بررسی بودن درخواست آمریکا برای ایجاد دفترحفاظت از منافع این کشور در ایران صحبت کرده ولی آقای لاریجانی چند روز قبل گفت این موضوع، فریبی بیش نیست. دوگانگی این دو مقام در زمینهای به این مهمی چه تفسیری دارد؟
عبدالرضا تاجیک: امروز خبرگزاری ایسنا، مطلبی به قلم آقای ولایتی چاپ کرده و تیتر را چنین زده است: رهبری ایران تعامل با جامعه جهانی رابه عنوان یکی از اصول دپیلماسی ایران تصویب نموده است. این را از این جهت یادآوری میکنم که بدانید یکی از مهمترین مولفهها در رابطه با سیاست خارجی ایران، دیدگاههای شخص رهبری و تیمی است که با ایشان همکاری دارد. در مورد روابط ایران با سایر کشورها، همواره در سالهای گذشته، میان مقامات ارشد تضاد وجود داشته که به نظر من، ناشی از منافع فردی یا گروهیشان است. در مقوله رابطه باآمریکا هم به نظر من، برخی شخصیتها تمایل دارند که این بحث را خودشان پیش ببرند. این را من در مورد آقایان متکی و لاریجانی هم میبینم که میخواهند احتمالا نقش محوری را در رابطه با موضوع ایران و آمریکا، شخصا بر عهده داشته باشند.
ولی وقتی مانند همیشه عنوان میشود که این مقام رهبری است که سخن اول و آخر را در این زمینهها میزند، تلاش محافل یا افراد برای پیشتاز بودن در این مسائل چه موفقیتی در پی خواهد داشت؟
اینها افرادی هستند که برخورد و نظرشان در تصمیم نهایی موثر است. باید به تاثیر این افراد در ساختار قدرت موجود در ایران دقت کرد.
به نظر میرسد صفبندیها در روزهای اخیر برجستهتر شدهاند. آقای لاریجانی مدتی است صحبتهایی میکنند و وزیر خارجه سخنان دیگری میگویند. چه اتفاقی افتاده است؟
مسئله اینست که دولت و شخص آقای احمدی نژاد نتوانسته در سیاست خارجی به موفقیتهای قابل قبولی دست پیدا کند و این عدم موفقیت را در بحث هستهای نیز ما شاهد هستیم. با تشکیل مجلس هشتم وریاست اقای لاریجانی، مجلس میخواهد در سیاست خارجی، رابطه ایران با دیگر کشورها وموضوع هستهای فعالتر و موثرتر باشد. این را در صحبتهای جلسه روز چهارشنبه و سه شنیه مجلس هم شاهد بودیم.
آقای لاریجانی اینک موضع رادیکالتری به نسبت وزارتخارجه میگیرد. وزیر خارجه از موضعی نرمتر نسبت به بسته پیشنهادی و رابطه با آمریکا صحبت میکند اما آقای لاریجانی حرفهایی قهرآمیزتر میزند.
آقای متکی مسئول دستگاه دیپلماسی ایران است و نظر و دیدگاه رسمی جمهوری اسلامی از طریق وزارتخارجه اعلام میشود و ایشان مجبورست به گونهای صحبت کند که همه درها به روی ایران بسته نشود.
برخی میگویند که صحبتهای اخیر آقای متکی، شاید نوعی چراغ سبز به آمریکا باشد. شما با این توضیحات میخواهید بگویید که اصلا بحث چراغ سبز در کار نیست.
ببینید خود تصمیمگیرندگان در ایران نمیدانند آمریکا میخواهد با ایران چه کند. درمورد دفتر حافظ منافع آمریکا نیز موضوع اینست که معلوم نیست این دفتر چه کارهایی میتواند انجام دهد و چه تاثیراتی در داخل کشور خواهد گذاشت. این موضوعی است که مسئولان به آن توجه ویژه دارند و برای همین سعی میکنند جوانب امر را با احتیاط بسنجند.