ایران: در تدارک پاسخ به بستهی پیشنهادی گروه ۵+۱
۱۳۸۷ تیر ۱۳, پنجشنبهمنوچهر متکی، وزیر خارجهی جمهوری اسلامی ایران، از آمادگی کشورش برای مذاکره در بارهی بستهی پیشنهادی جدید گروه ۵+۱ خبر داده است. او روز چهارشنبه، ۲ جولای در حاشیهی اجلاسی در مقر سازمان ملل، گفت: « ظرفیت های شروع گفتگو را ملاحظه کردیم و اکنون در حال بررسی هستیم و بخشی از آنها در نامه من مورد اشاره قرار خواهد گرفت و لذا اجازه بدهید به مرور و همراه با تحولات حرکت کنیم.» نامهی مورد اشارهی متکی، پاسخ رسمی ایران به بستهی پیشنهادی جدید گروه ۵+۱ خواهد بود. محور اصلی پیشنهادهای ۵ عضو دائم شورای امنیت به علاوهی آلمان، اعطای امتیازات فنی، اقتصادی، هستهای و امنیتی به ایران است، به شرطی که این کشور در طول مذاکرات مربوط به مناقشه هستهای خود، غنیسازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد.
استقبال سخنگوی سولانا
در همین حال، واکنشهای مثبت برخی از مقامات ایران نسبت به ادامهی مذاکرات با گروه ۵+۱ با استقبال خاویر سولانا، هماهنگکنندهی سیاست خارجی اتحادیهی اروپا روبرو شده است. سولانا که دو هفته پیش در سفری به تهران، بستهی پیشنهادی گروه ۵+۱ را تسلیم مقامات ایران کرد، روز چهارشنبه، ۳ جولای، از زبان سخنگوی خود، واکنشهای یادشده را «جالب» خواند. اشارهی سخنگوی سولانا بیش از همه به دیدگاههای علیاکبر ولایتی بود که در روزهای اخیر در رسانههای داخلی و خارجی بازتاب گستردهای داشتهاند. ولایتی، هم در مصاحبه با روزنامه جمهوری اسلامی و هم در مقالهای که همزمان در روزنامههای سه کشور اروپایی به چاپ رسید، ضمن تاکید بر نقش آیتالله خامنهای در تعیین سیاستهای راهبردی جمهوری اسلامی، از لزوم تداوم مذاکرات با غرب دفاع کرد. به گفتهی او آمریکاییها مایلند که ایران از مذاکرات عقبنشینی کند تا دست بازتری برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی و منزوی سازی آن پیدا کنند. ولایتی سیاست درست در چنین حالتی را تاکید ایران بر آمادگی برای ادامه مذاکرات دانسته، هر چند که همچنان تعلیق غنیسازی اورانیوم را غیرقابل قبول خوانده است.
بدبینیها در واشنگتن
همزمان با لحن ملایم و نسبتاًَ مصالحهجویانه برخی از مقامات ایران، جرج دبلیو بوش نیز بار دیگر بر محوریبودن گزینه دیپلماتیک در برخورد با ایران تاکید کرده است. او اما مانند همیشه، سایر گزینهها را هم منتفی ندانسته است. برخی دیگر از مقامات واشنگتن در واکنش به لحن آشتیجویانه مقامات جمهوری اسلامی، برخوردی توام با بدبینی داشتهاند. از جمله، آقای شون مککورمک، سخنگوی وزارت خارجهی آمریکا، گفته است که « اظهارات مقامهای ایران، حاوی واژه و کلمات مثبتی هستند، اما ما تا کنون کمتر شاهد بودهایم که این کلمات و حرفها اقدامات عملی ایران را در پی داشته باشند.»
«جبهه سوم جنگ در خاورمیانه، نه!»
در این میان، ژنرال مایکل مالن، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، با لحنی هشداردهنده، نسبت به شایعات و حدس و گمانها در بارهی حملهی احتمالی اسرائیل به تأسیسات اتمی ایران و همراهی آمریکا در این اقدام، موضع گرفته است. به گفتهی آقای مالن، گشودهشدن یک جبهه سوم در خاورمیانه، در کنار عراق و افغانستان، بار سنگینی را برای ارتش آمریکا ایجاد خواهد کرد.
در هفتههای اخیر، مقامات اسرائیلی بارها تهدید کردهاند که برای ممانعت از آنچه که «دستیابی ایران به سلاح اتمی» توصیف میکنند، از اقدام نظامی نیز ابایی نخواهند داشت. از نگاه شماری از کارشناسان و چهرههای نظامی و سیاسی اسرائیل، ایران تا دستیبابی به توان تسلیحات اتمی فاصلهی چندانی ندارد. آنها تاکید میکنند که اگر غرب بر شدت تحریمها و اعمال فشارها بر تهران نیافزاید، تلآویو راساَ با قدرت نظامی برای نابودی امکانات هستهای ایران وارد عمل خواهد شد. این مواضع در هفتههای اخیر جنگ لفظی شدیدی را میان تهران و تل آویو دامن زده است.