پوشش زنان؛ دغدغه اخلاقی یا مانور سیاسی
۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۵, شنبه
روز جمعه (۲۴ اردیبهشت) بار دیگر از تریبون نماز جمعه تهران و برخی از شهرستان‌های ایران درباره آنچه رواج بدحجابی در جامعه نامیده می‌شود، هشدار داده شد.
حجت‌الاسلام کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، در خطبه دوم نماز جمعه این هفته با بیان این‌که «برهنگی، بی‌تمدنی و بازگشت به قهقراست»، بدحجابی را «امری وارداتی» تلقی کرد.
وی گفت: «(بدحجابی) امری وارداتی از سوی كسانی است كه با ما سر سازش ندارند و دشمنان قسم‌خورده ما هستند» و تاکید کرد که مقابله با «بدحجابی» در حقیقت مقابله با «جنگ نرمی» است كه «دشمن» بر ایران تحمیل کرده است.
به گزارش رسانه‌های ایران پس از پایان نماز جمعه، «نمازگزاران تهرانی که در مقابل دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، شعار «مرگ بر بدحجاب» و «مرگ بر بی‌حجاب» سردادند.
پیش از این، اظهارات صدیقی درباره ارتباط نوع پوشش زنان و وقوع زلزله بازتاب گسترده بین‌المللی یافته بود.
با این‌همه صحبت از «جنگ نرم علیه ایران» از طریق آنچه که «بدحجابی» خوانده می‌شود به خطبه‌های امام جمعه موقت تهران محدود نیست.
به گزارش ایسنا، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دو روز پیش از نماز جمعه این هفته، در دانشگاه امام صادق بیان کرده که «بعضی سازماندهی شده بی‌حجابی را ترویج می‌‌كنند.»
سایت تندروی "رجانیوز" نیز که به دولت احمدی‌نژاد نزدیک است در مقاله‌ای از مردم خواست که «فاطمیه امسال را ۹ دی حجاب کنیم.» نهم دی ماه ۸۸ روزی بود که در واکنش به اعتراضات گسترده روز عاشورای مخالفان در ایران، تظاهراتی از سوی هواداران حکومت سازماندهی شد.
نکته جالب توجه آن‌که در آن روز حضور زنانی با پوشش آزادتر، که عکس‌های آیت‌الله خامنه‌ای و محمود احمدی‌نژاد را در دست داشتند، مورد توجه گسترده رسانه‌های دولتی قرار گرفت.
وبسایت رجانیوز نوشته است: «مساله صرفاً رعایت حجاب به عنوان یک حکم اسلامی نیست. این مساله یک سیرتی هم دارد که مربوط می‌شود به جنگ نرم دشمن و به تعبیر رهبری شبیخون او در حوزه فرهنگ.»
در این میان این تنها نمایندگان حاکمیت نیستند که بر سیاسی بودن آنچه «بدحجابی« و «بی‌حجابی» می‌خوانند تاکید دارند. ناظران حوادث ایران نیز کارزار حکومت ایران علیه پوشش زنان را «سیاسی» می‌دانند.
مبارزه با «بدحجابی» یک ترفند حاکمیت است
«درست است طرح مبارزه با بدحجابی تبدیل به یک سنت سالانه شده که هرسال در اردیبهشت ماه و با گرم‌شدن هوا از سوی حکومت آغاز می‌شود، ولی امسال صورت دیگری دارد.» این چیزی‌ست که محبوبه عباسقلی‌زاده، فعال مدنی در حوزه حقوق زنان به دویچه وله می‌گوید.
او اعتقاد دارد که امسال با وجود التهابات سیاسی و نزدیکی به سالگرد انتخابات، اجرای این طرح به نوعی در جهت کنترل جامعه و ایجاد وحشت و به راه انداختن جنگ روانی برای جلوگیری از حضور مردم در خیابان‌هاست.
خانم عباسقلی‌زاده می‌گوید: «همان‌طور که سال گذشته طرح مبارزه با نحوه پوشش زنان شکل دیگری به خود گرفت و چون نزدیک انتخابات بود، لازم بود فضای سیاسی باز باشد و مردم مفرح باشند، طرح شُل گرفته شد.»
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر، اما در گفت‌وگو با دویچه‌وله بر مداوم بودن سیاست جمهوری اسلامی درباره حجاب زنان در طول سال‌های گذشته تاکید دارد: «دولتهای مختلف این حکومت همان‌طور که سیاست واحدی نسبت به شعار مرگ بر امریکا داشتهاند، نسبت به حجاب هم سیاست مشترکی را دنبال کردهاند و از نظر آنان حجاب زنان همیشه ظاهر و نمود یک حکومت اسلامی بوده است.»
با این‌همه او نیز سخن به میان آوردن از حجاب زنان را «ترفند» حاکمیت برای تحت‌الشعاع قرار دادن مسایل جدی روز جامعه ایران می‌داند.
خانم محمدی می‌گوید: «در بررسی ریشهای و عمیق مشکلاتی از قبیل فحشا و تنفروشی، اعتیاد، طلاق، ناپایدار بودن زندگیها، کودکان کار و… مسائلی مطرح خواهند شد که دقیقاً با کارآمدی، موجودیت و کاردانی یک حکومت مرتبط است.»
او نتیجه می‌گیرد: «وقتی اراده یا امکانی برای برطرف کردن و پرداختن به علل و عوامل ریشهای و عمیق وجود ندارد، این‌که علت ناهنجاریهای اجتماعی را به گردن خود مردم بیاندازند راه حل خوبی به نظر میرسد.»
این فعال حقوق بشر ایرانی اضافه می‌کند: «و از نظر افراطیون، زنان سوژهی خوبی برای بازی کردن نقش منفی در جامعه هستند،» و مثال می‌آورد: «طبیعی است که انداختن علت وجود معضلی مانند فحشا به گردن زنان و این که فحشا ناشی از بیرون افتادن موهای زن است و دیدن این موها مردها را تحریک می‌کند و جامعه را به بدبختی میکشاند، ترفند خوبی از جانب حکومت است.»
خانم محمدی می‌گوید که اگر بگویند فحشا ناشی از فقر است این مساله به ذهن خطور می‌کند که فقر در کشوری ثروتمند و نفتخیز مانند ایران، ناشی از عملکرد نادرست حکومتگران است.
آیا نیاز به مبارزه با مدرک‌سازی وجود ندارد؟
«حجاب» در ایران «حکم الهی» تعبیر شده که رعایت آن اجباری برای شهروندان زن و نظارت بر کم و کیف آن بر عهده دولت است. نرگس محمدی می‌گوید: « حکومتگران جمهوری اسلامی سعی میکنند این‌طور جلوه بدهند که حجاب مظهر اسلامی بودن یک جامعه است و به عنوان حاکمان شرعی، به عوام و تودهی مردم بقبولانند که مسئلهی حجاب، مسئلهای فقط اجتماعی نیست، بلکه میزان سنجش حکومت و جامعهای دینی و اطاعت از امر خداوند است.»
او می‌گوید اما سؤال این است که آیا یک میلیارد و سیصد میلیون مسلمانی که در دنیا زندگی میکنند، مسلمان نیستند و فقط این گرایش محدود و دراقلیت، مسلمانان واقعی دنیا هستند؟
محمدی اضافه می‌کند: «آیا نظر آیت‌الله طالقانی، نظر یک مسلمان و یک آیت‌الله نبود و مگر ایشان در مورد مسائل دینی صاحب‌نظر نبودند و حتی انقلابی نبودند و برای انقلاب و جمهوری اسلامی ایران به اندازهی دیگران هزینه نکردند که نظراتشان صائب باشد؟ و تنها نظر یکسری از تیپها، نظر قاطع اسلام است؟»
این فعال حقوق بشر این سوال را طرح می‌کند که چرا بر دیگر مسایل دین با این شدت تاکید نمی‌شود: «مثلاً دروغ گفتن مسئلهای منکر و نکوهش شده در اسلام است. اما ما در جامعهی خودمان میبینیم که اگر فردی حتی در حکومت، مثلا با مدرک‌سازی دروغ بگوید، دستگاههای حکومت، تریبونهای مذهبی رسمی و غیررسمی، پلیس و همهی این ابزار و امکانات، هیچ مقابلهای نمیکنند.»
محبوبه عباسقلی‌زاده، فعال حوزه زنان، اما تاکید دارد که « قطعاً نگاهی که جمهوری اسلامی به قضیهی حجاب دارد، از زاویهی الهی نیست، بلکه از زاویهی سیاست حکومت است.»
او می‌گوید: «خیلی سادهاندیشانه خواهد بود که ما فکر کنیم مانوری که هماکنون سرکوبگران در مورد کنترل حجاب میدهند، مانوری مبتنی بر مسئلهی اخلاق اجتماعی است. مسئلهی این مانور کاملا سیاسی و مبتنی بر جنگ روانی برای جلوگیری از حضور مردم در خیابان‌هاست.»
مریم میرزا
تحریریه: مصطفی ملکان