پس از ۵ ماه؛ خانه سینما و تئاتر محروم از بودجه
۱۳۸۹ مرداد ۲۴, یکشنبه
"خانه سینما"ی ایران می‌گوید دیگر نمی‌تواند حتی حقوق کارکنان خود را پرداخت کند. خانه تئاتر از عدم دریافت بودجه خود خبر می‌دهد. اما دولت می‌گوید این اعتراض‌ها صدای "اذناب داخلی دشمنان نظام اسلامی" است که می‌خواهند ناتوانی دولت را اثبات کنند.
مشکل اما هر چه باشد، آنچه مشخص است عدم پرداخت بودجه نهادهای مستقل فرهنگی کشور است. اول سینما حالا تئاتر، فردا هم شاید نوبت موسیقی باشد و هنرهای تجسمی.
شکایت‌های پدر بازیگری ایران
"خانه تئاتر" در سال ۱۳۷۷ با حمایت سید محمد خاتمی، رییس جمهور وقت و با تلاش هنرمندان سرشناس ایرانی تشکیل شد. از سوی مجلس نیز بودجه‌ای برای اداره این موسسه در نظر گرفته شده است.
اما نحوه پرداخت این بودجه، اعتراض مسوولان "خانه تئاتر" را در پی داشته است. آنها می‌گویند، با گذشت پنج ماه از سال جدید هنوز چیزی دریافت نکرده‌اند. این درحالی است که همچنان سی میلیون تومان از بودجه ۱۵۰ میلیون تومانی سال گذشته نیز پرداخت نشده است.
«می‌خواهم از مسوولان بپرسم چرا بودجه خانه تئاتر را تاکنون پرداخت نکردید؟» این سوالی است که عزت الله انتظامی بازیگر سرشناس تئاتر و سینما در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران از دولتی‌ها می‌پرسد.
آقای انتظامی که رییس هیات مدیره خانه تئاتر است، می‌افزاید: «مگر دولت بودجه را به شما نداده است، پس چرا شما پول ما را نمی‌دهید؟ اگر کمیسیون فرهنگی مجلس دستور داده که این بودجه برای موسسات فرهنگی و هنری وجود داشته باشد و به موقع نیز پرداخت شود، چرا با تاخیر این کار را انجام می‌دهید؟»
مسوولان فرهنگی پاسخگو نیستند
سوال‌ها یکی پس از دیگری پرسیده می‌شود و صدای اعتراض‌ها بلند و بلندتر. اما از پاسخ خبری نیست. ایرج راد، مدیرعامل خانه تئاتر می‌گوید به آقای شاه‌آبادی، معاون هنری وزارت ارشاد نامه نوشته‌اند و توضیح خواسته‌اند.
وی می‌افزاید: «یک بار گفتند نامه در کارتابل ایشان است و هنوز مطالعه نکرده‌اند؛ بعد گفتند نامه گم شده. دوباره نامه را فکس کردیم و هنوز پاسخی نشنیده‌ایم.»
نامه رسیده باشد یا نه، هنوز از بودجه خبری نیست. مسوولان خانه تئاتر می‌گویند "دو میلیون تومان" فقط در حساب‌شان مانده که کفاف حقوق کارکنان را هم نمی‌دهد.
انتظامی می‌گوید اگر مسوولان امر متوجه بودند ما با چنین مشکلاتی روبرو نمی‌شدیم: «چرا وقتی مساله کمبود بودجه پیش می‌آید، در وهله نخست هرآنچه مرتبط با فرهنگ و هنر است، تحت فشار قرار می‌گیرد؟ آیا جز به این دلیل است که برخی از مدیران و مسوولان نسبت به فعالیت‌های هنری بی‌توجه هستند؟»
پرسش از "مشروعیت" فرهنگ و هنر مستقل
دست‌اندرکاران فرهنگی و هنرمندان معتقدند این تنها مشکل تئاتر و سینما نیست و فرهنگ و هنر کشور با این مشکلات روبروست.
عزت الله انتظامی خط و نشان می‌کشد که بودجه مصوب مجلس را دولت باید پرداخت کند: «به هرحال ما بودجه خانه تئاتر را می‌گیریم و اصلا نمی‌توانند آن را به ما ندهند.»
اما تنها مشکل بودجه نیست، مدیریت فرهنگی دولت دهم به شدت مورد انتقاد است. محمد یعقوبی، نویسنده و کارگردان معتقد است: «شاید استراتژی آنها "بگذار آنقدر بگویند تا خسته شوند" باشد، اما ما همچنان خواهیم گفت و سوهان به روح کسانی خواهیم زد که بازدارنده‌ی تئاتر هستند و می‌خواهند تیر خلاص به ما بزنند.»
بودجه ۲۵۰ میلیارد تومانی کانون‌های فرهنگی مساجد
هنرمندان همچنان اعتراض می‌کنند اما مدیران فرهنگی دولت محمود احمدی‌نژاد به راه خود می‌روند. در حالی که هنوز هیچ بخشی از بودجه ۱۵۰ میلیون تومانی خانه تئاتر پرداخت نشده و خانه سینما نیز تنها یک‌صد میلیون تومان از بودجه ۸۰۰ میلیون تومانی خود را دریافت کرده، وزیر ارشاد از افزایش بودجه کانون‌های فرهنگی مساجد می‌گوید.
سید محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دهم با اعلام خبر افزایش ۵۰ میلیارد تومانی بودجه کانون‌های فرهنگی مساجد گفت برای سال ۱۳۸۹ مبلغ ۲۵۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نشان از توجه دولت به این بخش است.
این مبلغ یعنی بیش از هزار برابر مجموع بودجه خانه سینما و تئاتر. در این شرایط است که می‌توان این پرسش هژیر آزاد را که «آیا اصلا تئاتر برای برخی مشروعیت دارد؟»، به همه بخش‌های فرهنگ و هنر مستقل ایران تعمیم داد.
هنرمندان نیز در این شرایط دست به کار شده‌اند. فرهاد توحیدی، نایب رییس هیات مدیره "خانه سینما" با اشاره به اینکه "به برکت این سختی‌ها، خانه سینما به استقلال می‌رسد"، گفت: «کوشش‌های مختلفی در مورد رسیدن به استقلال مالی خانه سینما در این مدت صورت گرفته است.»
حال هنرمندان ایرانی رؤیایی دارند: «رؤیای هنر مستقل».
مهدی محسنی
تحریریه: داود خدابخش