پایان سکوت صربستان درباره کشتار "سربرنیتسا"
۱۳۸۹ فروردین ۱۱, چهارشنبهپارلمان صربستان پس از ۱۳ ساعت بحث و مجادله در بامداد چهارشنبه (۳۱ مارس) با اکثریتی شکننده موفق شد، قطعنامهای را در محکومیت کشتار مسلمانان در سربرنیتسا تصویب کند. اکثریت نمایندگان پارلمان صربستان با برخوردی انتقادی به گذشته کشور خود، تمامی جنایت انجام شده در طی جنگ بوسنیهرزگوین را به شدت محکوم کردند. پارلمان صربستان ضمن ابراز همدردی با خانواده قربانیان به خاطر بیعملی دولت صربستان در جلوگیری از این فاجعه پوزش خواسته است.
در سال ۱۹۹۵ صربهای تندرو در سربرنیتسا در شرق بوسنی، حدود ۸ هزار مرد و زن مسلمان را به قتل رساندند. نیروهای هلندی حافظ صلح سازمان ملل بدون هیچگونه مقاومت نظامی، زنان و مردان تحت حفاظت خود را در اختیار مهاجمان صرب قرار دادند. این کشتار سنگینترین جنایت جنگی پس از پایان جنگ جهانی دوم در اروپا به شمار میآید. جنازه قربانیان بعدها در گورهای جمعی کشف شد.
حذف مفهوم"نسلکشی" در قطعنامه
نمایندگان پارلمان با تصویب این قطعنامه سکوت ۱۵ ساله پیرامون جنایات جنگی در بوسنی را شکستند. برخلاف ارزیابی دادگاه بینالمللی لاهه، در متن قطعنامه پارلمان صربستان، سخنی از "نسلکشی" به میان نیامده است. به گفته همسر یکی از کشتهشدگان «این موضوع سبب نومیدی بسیاری از خانوادههای قربانیان شده است.»
هماکنون محاکمه رادوان کاراجیچ، رئیسجمهور صربهای بوسنی، در دادگاه بینالمللی در جریان است. اما ژنرال راتکو ملادیچ که یکی از آمران و عاملان اصلی جنایات جنگی در بوسنی به شمار میآید، همچنان فراری است. به گفته برخی از آگاهان احتمال مخفیشدن ملادیچ در صربستان بسیار زیاد است. در قطعنامه بر ضرورت همکاری میان دولت صربستان و دادگاه بینالمللی تاکید شده است.
صربستان خواهان همکاری بیشتر با کشورهای اروپایی و سرانجام پیوستن به اتحادیه اروپاست. در مقابل کشورهای اروپایی عضویت صربستان را در گرو همکاری این کشور در روند محاکمه کاراجیچ و دستگیر ملادیچ خواندهاند.
پارلمان صربستان که دارای ۲۵۰ کرسی نمایندگی است، تنها با ۱۲۷ رای مثبت و پس از مجادلات طولانی موفق شد، قطعنامه پیشنهادی دولت بوریس تادیچ را تصویب کند. به گفته رسانهها، برخی نمایندگان پارلمان علناً از ملادیچ، عامل جنایاتان جنگی، به عنوان «قهرمان صربها» دفاع و برخی دیگر از نمایندگان از حضور در پارلمان خودداری کردهاند. به گفته آگاهان سیاسی تنها پس از حذف عبارت "نسلکشی" برخی نمایندگان وابسته به حزب سوسیالیست حاضر به پذیرش قطعنامه شدهاند
دفاع برخی نمایندگان صرب از جنایتکاران جنگی
ناسیونالیستهای صرب به شدت با پذیرش قطعنامه مخالفت کردند و آن را «لکهدار کردن کشور» خواندند. به گفته صربهای تندرو تصویب این قطعنامه به معنای «پذیرش گناه جمعی صربها در فاجعه سربرنیتسا بوده و تا ابد درکتابهای تاریخ این چنین از صربها یاد خواهد شد.»
نمایندگان مخالف با برشمردن جنایات علیه صربها کوشیدند مسئولیت را متوجه تمامجناحهای درگیر در جنگ کنند. دراگان تودورویچ، رهبر فراکسیون ناسیونالیستها در پارلمان گفت: «ملت صرب به خاطر گناهی محکوم میشود که مرتکب نشده است.»
در مقابل نمایندگان حامی دولت ائتلافی، عذرخواهی کنونی را کافی ندانسته و خواهان بازنگری جدی و همهجانبهتری از تاریخ معاصر صربستان هستند.
SI/BM