واکنشهای متفاوت به گزارش البرادعی دربارهی برنامه اتمی ایران
۱۳۸۶ آبان ۲۵, جمعهگزارش البرادعی شامگاه روز پنجشنبه ۱۵ نوامبر در اختیار شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار گرفت. البرادعی در گزارش خود گفته است، ایران دسترسی کافی به افراد دستاندرکار در برنامههای هستهایاش را فراهم کرده است و به پرسشهای آژانس (در چارچوب توافق ایران و آژانس در ماه اوت) به موقع پاسخ داده است، با این حال همکاری ایران تاکنون واکنشی بود تا فعالانه. البرادعی افزوده است: «ضروری است ایران به اعتمادسازی دربارهی وسعت و ماهیت برنامهی هستهای خود ادامه دهد.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش خود برغم اذعان به همکاری ایران در شفافسازی برنامههای اتمیاش، میگوید: « بدون اجرای کامل پروتکل الحاقی از سوی ایران، آژانس در موقعیتی نیست که بتواند تضمین کند، مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشدهای در ایران وجود ندارد.»
پروتکل الحاقی که آژانس خواستار تصویب و اجرای آن توسط ایران است، امکان دسترسی کامل بازرسان آژانس به برنامهها و تاسیسات هستهای ایران را فراهم میآورد و بازرسیهای سرزده را برای راستیآزمایی فعالیتهای اعلام شده ممکن میسازد. ایران تاکنون از پذیرش رسمی این پروتکل سرباز زده است.
علاوه بر این، البرداعی در گزارش خود آورده است: «ایران برخلاف درخواستهای شورای امنیت سازمان ملل، فعالیتهای مربوط به غنیسازی اورانیوم را متوقف نکرده و نیز به ساخت رآکتور تحقیقاتی تهران و پروژهی تولید آب سنگین در اراک، ادامه داده است.»
آمریکا: همکاری گزینشی کافی نیست
ایالات متحدهی آمریکا در واکنش به گزارش محمد البرادعی اعلام کرده است که کماکان برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران تلاش خواهد کرد. دانا پرینو، سخنگوی کاخ سفید شب گذشته گفت: «همکاری گزینشی ایران کافی نیست.»
پرینو افزود: «گزارش البرادعی نشان میدهد، ایران برخلاف خواست جامعهی جهانی، به غنیسازی اورانیوم پایان نداده است.»
زلمای خلیلزاد، نمایندهی ایالات متحدهی آمریکا در سازمان ملل نیز در اظهارنظری در این باره گفت: «با این گزارش البرادعی روشن است که ایران به قدر کافی با مقامهای آژانس همکاری نمیکند و با این کار از اجرای قطعنامهی ۱۷۴۷ شورای امنیت تخطی کرده است.» خلیلزاد افزود: «از اینرو ایالات متحدهی آمریکا خواهان آن است که شورای امنیت تحریمهای شدیدتری را علیه ایران اعمال کند. بهویژه به این خاطر که رهبری ایران بهرغم درخواست شورای امنیت غنیسازی اورانیوم را متوقف نکرده است.»
دولت بریتانیا نیز گفته است، گزارش البرادعی نشان میدهد که ایران به همهی پرسشهای مطرح دربارهی برنامههای اتمیاش پاسخ نداده است. وزارت خارجهی بریتانیا با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد، آن کشور هم در شورای امنیت و هم در اتحادیه اروپا، پیگیر تحریمهای جدید علیه ایران خواهد بود.
وزارت خارجهی انگلیس همچنین گفت، اگر ایران خواهان اعتمادسازی درخصوص برنامههای اتمی خویش است، باید به همهی موضوعات مطرح پاسخ گوید.
در همینحال، مارتین یهگر، سخنگوی وزرات خارجهی آلمان نیز به گزارش البرادعی واکنش نشان داد و گفت، آلمان این گزارش را "بهقدر کافی امیدوارکننده نمیداند."
یهگر روز جمعه در برلین گفت، گزارش البرادعی حاکی از آن است که ایران فعالیتهای غنیسازی اورانیوم را متوقف نکرده است. وی خواستار انعطاف ایران در این زمینه شد.
سخنگوی وزارت خارجهی آلمان در عینحال تاکید کرد، قبل از آن که شورای امنیت دربارهی تشدید تحریمها علیه ایران وارد بحث شود، گزارش البرادعی باید هم در آلمان و هم در سطح اتحادیهی اروپا باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
واکنش ایران
مقامهای جمهوری اسلامی ایران اما با خشنودی از گزارش البرادعی، خواهان خارج شدن پروندهی ایران از دستور کار شورای امنیت و بازگشت آن به آژانس بینالمللی انرژی اتمی شدهاند.
غلامرضا آقازاده، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز گذشته بلافاصله پس از انتشار گزارش البرادعی گفت: «براساس گزارش البرادعی دیگر هیچ مبنای حقوقی برای رسیدگی به پرونده هستهای ایران در شورای امنیت وجود ندارد.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دربارهی اشارهی البرادعی به خودداری ایران از پذیرش خواست شورای امنیت دایر بر توقف فعالیتهای غنیسازی اورانیوم گفت: «این موضوعی است که ما بارها به آژانس اعلام کردیم که غنیسازی حق جمهوری اسلامی است و هیچ مبنایی برای اینکه ایران این حق را تعلیق کند، وجود ندارد.»
سعید جلیلی، دبیر "شورای عالی امنیت ملی" نیز بعدازظهر روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران در تهران با رضایت از گزارش البرادعی گفت: « ایران در یک همکاری شفاف به سوالات آژانس پاسخ داد و آژانس نیز اعلام کرد که پاسخهای ایران با یافتههای آنان تطابق دارد.»
جلیلی گفت: «بنای ابهامات برخی کشورها که زمینهساز اقدامات و اتهامات متعددی علیه ایران شده بود، به این ترتیب فرو ریخته است.»