واکنش‌ها و پرسش‌ها در باره‌ی نامزدی قطعی خاتمی
۱۳۸۷ بهمن ۲۰, یکشنبه
محمد خاتمی روز یکشنبه، ۲۰ بهمن در مراسم افتتاح سایت مجمع روحانیون مبارز نامزدی خود برای انتخابات ریاست جمهوری را رسما اعلام کرد
او طی سخنانی، این ادعا که وی دچار تردید بوده را رد کرد و گفت: « هیچ‌گاه تردید نداشته‌ام، گرچه تدبیری خاصی برای حضور در صحنه انتخابات و این که چه کسی و به چه صورتی شرکت کند، داشتم.»
خاتمی در ادامه افزود که نامزدیش «جا را برای هیچ‌کس و هیچ جریانی تنگ نمی‌کند».
دو نامزد رسمی در جناح اصلاح‌طلب
محمد خاتمی دومین نامزد انتخابات ریاست جمهوری در جناح اصلاح‌طلب است. مهدی کروبی نیز که به این جناح وابسته است از چند ماه قبل کاندیداتوری خود را اعلام کرده است. کروبی چندین بار تکرار کرده است که به نفع نامزد دیگری از جناح اصلاح‌طلب کنار نخواهد رفت.
خاتمی در هفته‌های اخیر این نکته را مطرح کرده بود که به دلیل حساسیت‌ها نسبت به حضور وی در انتخابات ریاست جمهوری، بهتر است کسی نامزد شود که چنین حساسیت‌هایی در مورد وی مطرح نباشد. گفتگوهای او با میرحسین موسوی ظاهراَ در راستای آن بود که وی کاندیدای ریاست جمهوری شود. این که اینک با نامزدی خود محمد خاتمی، موسوی چه نقشی در انتخابات آینده بازی خواهد کرد، نکته‌ای است مبهم که هنوز پاسخی به آن داده نشده است.
استقبال و عدم استقبال از نامزدی خاتمی
در میان گروه‌های اصلاح‌طلب، سه جریان عمده‌ی مجمع روحانیون مبارز، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه‌ی مشارکت ایران اسلامی مهمترین حامیان نامزدی خاتمی بوده‌اند. حزب کارگزاران گرچه به طور رسمی از این نامزدی پشتییانی می‌کند، ولی برخی از اعضای رهبری آن بیشتر به هواذارای از مهدی کروبی متمایل هستند.
در همین حال، بخشی از اصلاح‌طلبان که خود را هوادار تغییرات ساختاری می‌نامند، و خواهان نامزدی عبدالله نوری، اولین وزیر کشور دولت خاتمی هستند، به محمد خاتمی و کارنامه‌ی دوران ۸ ساله‌ی ریاست جمهوری او انتقادهای معینی دارند. آنها معتقد بوده‌اند که خاتمی قبل از نامزدی باید به رشته سوال‌هایی در باره‌ی "ناکامی‌های" آن ۸ سال پاسخ دهد. سایت خرداد که نقطه‌نظرات این طیف را بازتاب می‌دهد، ضمن استتقبال از اعلام رسمی نامزدی خاتمی، می‌نویسد: « در میان اصلاح‌طلبان پیش‌رو و ساختاری بسیاری هستند که خاتمی را از حضور در میدان بیم دادند. ماه‌ها با او گفتمان کردند و صدها باز نوشتند و گفتند که «چرا آمدن خاتمی نادرست است؟» اما او ترجیح داد، تنها هیاهوی طیف‌های میانه‌رو و تفریطی اصلاح‌طلب را بشنود و به هیچ یک از ده‌ها پرسش طرح شده از سوی اصلاح‌طلبان پیش‌رو و ساختاری توجهی نکرد.»
شرط و شروط‌های اصول‌گرایان و نامزدی خاتمی
برخی از طیف‌های جناح موسوم به اصول‌گرا که در حمایت از احمدی‌نژاد تردید داشته‌اند اعلام قطعی حمایت خود از وی را مشروط به حضور خاتمی در انتخابات کرده بودند. به عبارت دیگر، این طیف‌ها نگران آنند که خاتمی مجموعاَ از آرا خوبی برخوردار شود و عدم حمایت یک پارچه اصول‌گرایان از احمدی‌نژاد او را بازنده‌ی انتخابات سازد. به همین دلیل آنها اینک به رغم انتقادهایی که به احمدی‌نژاد دارند، احتمالاَ تردید خود در حمایت از او را کنار خواهند گذاشت.
در همین حال، دغدغه‌ی مربوط به سلامت انتخابات یکی از موضوع‌های محوری در تبلیغات و اظهارات اصلاح‌طلبان هوادار خاتمی بوده است. به ادعای برخی از این اصلاح‌طلبان تقلب و دستکاری در جریان و نتیجه‌ی انتخابات زمانی اثری محسوس در نتیجه‌ی آن به سود جناح حاکم نخواهد داشت که اختلاف رأی خاتمی و رقیبش همچون دوم خرداد ۱۳۷۶ کمتر از ۵ میلیون رأی نباشد.
کارنامه‌ی دولت خاتمی در ۸ سال ریاست‌جمهوری‌اش علاوه بر حامیان، منتقدان قابل اعتنایی هم در جامعه‌ی ایران دارد. این که این امر و نیز چندگانگی احتمالی نامزدهای انتخاباتی اصلاح‌طلبان تا چه حد امکان تحقق شرط فوق را باز بگذارد، پرسشی است که پاسخ آن به فعل و انفعالات انتخاباتی ماه‌های آینده و اعلام نتیجه رسمی انتخابات در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ وابسته است.