نیوزیلند؛ "کشور مهمان" نمایشگاه جهانی کتاب فرانکفورت
۱۳۹۱ شهریور ۲۱, سهشنبهبرگزارکنندگان نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت که از ۱۰ تا ۱۴ اکتبر در این شهر برپا میشود، "کشور مهمان" امسال خود را معرفی کردند: نیوزیلند.
بازار کتاب این کشور که کمتر از ۴/۴ میلیون نفر جمعیت دارد، هرچند اغلب کساد است، با اینحال اتحادیه کتابداران آن، یکی از فعالترین نهادهای فرهنگی جهان است. کوین چپمن، رییس این اتحادیه، جایگاه کتابهای نیوزیلندی در بازار جهانی کتاب را اینگونه توصیف میکند: «صنعت نشر در جهان مثل یک آبشار است. در ردیف اول و دوم، آمریکا و بریتانیای کبیر قرار دارند. ما نیوزیلندیها هم در سطحهای پایین هستیم، ولی میکوشیم مثل ماهی آزاد برخلاف جریان آب، به بالای آبشار برسیم.»
صحنهی ادبی فعال
کوین چپمن میگوید که انتشار آثار نویسندگان نیوزیلندی نه تنها در آمریکا و بریتانیای کبیر، بلکه حتی در استرالیا هم بسیار دشوار است. صنعت چاپ در این کشور با دشواریهای بسیاری روبروست. در سراسر نیوزیلند تنها ۲۰۰۰ کتابفروشی دایر است. کوین چپمن ولی معتقد است: «با اینحال صحنهی ادبی ما خیلی فعال ست.»
اغلب نویسندگان این کشور، آثار خود را با سرمایهی شخصی منتشر میکنند؛ کاری که اغلب سودآور نیست. روبین بارگ (Robyn Bargh)، مدیر نشر هویا (Huia) که بیشتر آثار مائوریها، ساکنان بومی این کشور را منتشر میسازد، بر این باور است که «شور و شوق برای چاپ و نشر در صحنهی ادبی نیوزیلند بسیار زیاد است، ولی ثمرهی آن کم.»
تیراژ کتابهای این انتشاراتی، از ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نسخه تجاوز نمیکند. به گفتهی بارگ، چاپ کتاب برای آن که به مرحلهی سوددهی برسد، باید دستکم ۸۰۰۰ نسخه به فروش برساند. هر سال، حدود ۲۰۰۰ عنوان جدید در این کشور منتشر میشود.
جایزه برای کتابهای پرفروش
اتحادیهی کتابداران نیوزیلند، برای حمایت از صنعت نشر این کشور به کتابهای پرفروش، "مدال طلای سفید" اهدا میکند. آثاری که به دریافت این جایزه نائل میآیند، باید دستکم تیراژی بیش از ۵۰ هزار نسخه داشته باشند. تنها دو نویسنده، این جایزهی پرارزش را کسب کردهاند: ویتی ایهیمرا (Witi Ihimaera) و آلن دوف (Alan Duff).
نام آلن دوف، نویسندهی رمان "آخرین رزمندهی زن"، پس از آن که این کتاب بهصورت فیلم سینمایی به نمایش درآمد، بر سر زبانها افتاد. آلن دوف، داستان زندگی یک خانوادهی مائوری را در حاشیهی جامعهی نیوزیلند بازگو میکند: خشونت، جنگ، خون و خونریزی، از صحنههای عادی در این فیلم است. ویتی ایهیمرا نیز پس از آن که رمان پرفروشش، "دختر والسوار" به صورت فیلم درآمد، به شهرت جهانی دست یافت.
پل کلیو (Paul Cleave) نیز، یکی از پرآوازهترین جنایینویسان این کشورست. این نویسندهی ۳۸ ساله، تا کنون ۷ اثر جنایی پرفروش نوشته است که هفتمین آن، "قتل هفتم" عنوان دارد. این رمان، داستان قاتلی است که در یکی از سواحل نیوزیلند، ۶ زن را به قتل رسانده است. در ابتدای کتاب، وقتی او از قتل هفتمین زن با خبر میشود، عزم جزم میکند، رقیب ناخواندهی خود را دستگیر کند...
"کشور کتابخوانان"
به گفتهی کوین چپمن، پیشینهی صنعت نشر در نیوزیلند چندان طولانی نیست. این سرزمین بیشتر با ادبیات شفاهی، فرهنگ روایتی خود را زنده نگاه داشته است. نخستین کتابی که ۱۵۰ سال پیش در نیوزیلند منتشر شد، یک رمان بود. چپمن میگوید: «ما کشوری جوان هستیم و این نقطهی قوت ماست.»
نیوزیلند در قرن بیستم به "کشور کتابخوانان" مشهور شده بود. بر اساس آمار رسمی اتحادیهی کتابداران، بر شمار این کتابخوانان هر ساله افزوده میشود.
با وجود فعالیت صدها انتشاراتی کوچک در نیوزیلند، بازار کتاب در دست بنگاههای چاپ بزرگ است: «حدود ۲۰ درصد از انتشاراتیهای داخلی و خارجی، ۸۰ درصد تولید کتاب این کشور را در اختیار دارند.»
ناشران خارجی، اغلب به چاپ کتابهای آشپزی نیوزیلندی علاقه نشان میدهند. کتابی که دربارهی محل فیلمبرداری فیلم "ارباب حلقهها"، به کارگردانی پیتر جکسون در این کشور ساخته شده، نیز به چندین زبان ترجمه و چاپ شد.