1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نسخه آن‌لاین "کتاب جمعه" در دسترس عموم

MZ۱۳۹۱ آبان ۲۸, یکشنبه

گروه "بایگانی مطبوعات ایران" که به صورت داوطلبانه و به شکل "ویکی" کار می‌کند انتشار آن‌لاین هر ۳۶ شماره "کتاب جمعه" را که در فاصله سال‌های ۵۸ و ۵۹ به سردبیری احمد شاملو منتشر می‌شد، کامل کرد.

https://p.dw.com/p/16kZi

پروژه آن‌لاین کردن نشریه "کتاب جمعه" در آبان ۱۳۹۱ خاتمه یافت. اکنون کل شماره‌های این نشریه که در آغازین ماه‌های پس از انقلاب ۱۳۵۷ منتشر می‌شد به صورت آن‌لاین در دسترس عموم است. کتاب جمعه نام هفته‌نامه‌ای است به سردبيری احمد شاملو که از ۴ مرداد ۱۳۵۸ تا ۱ خرداد ۱۳۵۹ منتشر شد. روشِ این مجله، آن‌طور که در داخلِ جلد هر شماره نوشته شده، سیاست و هنر بوده است. آن‌لاین کردن این نشریه که حیات آن تنها پس از انتشار ۳۶ شماره پایان یافت اولین پروژه وب‌سایت "بایگانی مطبوعات ایران" بود.

"بایگانی مطبوعات ایران" آن‌طور که در وب‌سایت آن نوشته شده پروژه‌ای‌است "کاملا عام‌المنفعه و غیرانتفاعی" که قصد دارد نشریاتی را که "اغلب در کتابخانه‌های شخصی خاک می‌خورند،" آن‌لاین کند.

ایده اولیه شکل‌گیری "بایگانی مطبوعات ایران" برای نخستین بار "در یک روز گرم تابستان ۱۳۸۸ در تهران بین دو نفر شکل گرفت." پس از یک هفته این ایده برای همفکری با کاربران اینترنت و متخصصان در وبلاگی مطرح شد. سرانجام در فروردین ۱۳۸۹ اولین صفحه در وب‌سایت " بایگانی مطبوعات ایران" ایجاد شد.

اکنون کل ۳۶ شماره "کتاب جمعه" به صورت آن‌لاین در دسترس عموم است
اکنون کل ۳۶ شماره "کتاب جمعه" به صورت آن‌لاین در دسترس عموم استعکس: http://irpress.org/

نسخه آن‌لاین "کتاب جمعه" اولین حاصل تلاشی‌ست که اگرچه در آغاز از دو نفر شروع شده بود اما در طول راه توانست بسیاری را با خود همراه کند. به گفته مسئولان سایت "بایگانی مطبوعات ایران" در این مدت برای آن‌لاین کردن "کتاب جمعه" نزدیک به ۳۰۰ نفر داوطلبانه به پیشبرد این پروژه یاری رسانده‌اند.

مراحل اولیه کار شامل تهیهٔ مجموعهٔ کاملِ "كتاب جمعه" و باز کردن شیرازه‌ها، خرید اسکنر، اسکن کردن صفحات، ثبت دامنه و نصب مدیا ویکی بود که همگی توسط داوطلبان انجام شد. آن‌لاین کردن "کتاب جمعه" سه سال زمان برد، و در این مدت بیش از ۸۰۰ عنوان در ۳۶ جلد (۵۷۶۰ صفحه) اسکن، تایپ، و نمونه‌خوانی شد.

پروژه بعدی، انتشار آن‌لاین "کتاب هفته"

روش کار وب‌سایت "بایگانی مطبوعات ایران" که به شکل "ویکی" اداره می‌شود برای آن‌لاین کردن "کتاب جمعه" به این شکل بود که گردانندگان پروژه، همه صفحه‌های "کتاب جمعه" را با کیفیت خوبی اسکن ‌کرده و در وب‌سایت قرار ‌دادند. سپس هرکس که تمایل داشت می‌توانست یک شناسه‌ی کاربری در این وب‌سایت باز کند و چند صفحه ‌از صفحه‌های اسکن‌شده "کتاب جمعه" را انتخاب کند و تایپ کند. بعد از آن‌که مقالات تایپ شد، کاربران می‌توانستند در بخش "مقالات آماده برای بازنگری" وب‌سایت، مقاله‌ای را انتخاب کرده و نسخه تایپ‌شده را با تصویر اسکن‌شده‌ی صفحه تطابق دهند و اشکلات احتمالی را رفع کنند.

بهادر بهرامی یکی از گردانندگان پروژه‌ی "بایگانی مطبوعات ایران" پیش از این به "دویچه‌وله" گفته بود: «شکل ویکی برای این پروژه انتخاب شد چون مجموع وقت و انرژی که ما می‌توانستیم برای این پروژه سنگین بگذاریم، محدود بود. بعد هم وقتی قبل از راه‌اندازی سایت، وبلاگی برای پروژه راه انداختیم تا از نظرات دیگران برای چگونگی پیشبرد چنین پروژه‌ای مطلع شویم، خیلی‌ها برای همکاری ابراز آمادگی و علاقه کردند. فکر کردیم وقتی چنین پتانسیلی وجود دارد، چرا کار را جمعی نکنیم؟» به گفته وی هزینه‌ این پروژه را گردانندگان از درآمد شخصی خود تامین می‌کنند.

به گفته بهرامی آن‌لاین کردن قدم به قدم نشریاتی که متعلق به "دوران تاریخی‌ست که کمتر درباره آن خوانده و شنیده‌ایم"، در اولویت کار این گروه هستند.

بر اساس آن‌چه در وب‌سایت "بایگانی مطبوعات ایران" اعلام شده پروژه تازه این گروه انتشار آن‌لاین مجموعهٔ کتاب هفته است. این مجله در بیش از ۱۰۰ شماره منتشر شده است و گروه "بایگانی مطبوعات ایران" تا کنون به حدود ۸۰ درصد از این مجله‌ها دسترسی پیدا کرده است که قرار است صفحات این مجله‌ها هم به مرور اسکن و بارگذاری شوند.

"کتاب هفته" نام هفته‌نامه‌ای است عمدتاً ادبی، از مجله‌های موسسه "کیهان" که در سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲ شمسی در ایران منتشر می‌شده است.