"شادی" مردم در شب عید و بالا رفتن شاخص فلاکت

شاید برای اولین بار است که آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی پیش از آغاز نوروز در سخنانی به این ایام اشاره کرده است. وی روز شنبه ۲۶ اسفند، ۱۶ مارس در دیدار با دست‌اندرکاران سفرهای نوروزی گفت: «امیدوارم ایام عید و تعطیلات نوروز به همه مردم ایران خوش بگذرد و مردم این ایام را با شادی و شیرینی سپری كنند».

خامنه‌ای همچنین نسبت به افزایش تصادفات در ایام نوروز ابراز نگرانی کرده و خواسته تدبیری اندیشیده شود تا این حوادث به حداقل ممکن برسد.

اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای در حالی صورت می‌گیرد که به گفته کارشناسان بسیاری از مردم ایران به لحاظ اقتصادی یکی از دشوارترین ایام دهه‌های اخیر را سپری می‌کنند و در تدارک حداقل‌ها برای برگزاری نوروز با دشواری مواجه‌اند.

سعید لیلاز تحلیلگر اقتصادی و سردبیر روزنامه توقیف‌شده سرمایه در مقاله‌ای در دوماهنامه "چشم‌انداز ایران" که اسفند ماه امسال منتشر شده نوشته است: «شاخص فلاکت، به‌عنوان صرفاً یک مثال قابل اتکا از نظر آمارهای رسمی منتشره که در سال ۱۳۷۹ و ۱۳۸۴ به ترتیب ۲۸/۶ و ۲۴/۲ بود، در سال ۱۳۹۱ و تا دی ماه این سال، به حدود ۴۳ درصد، یعنی حدود دو برابر افزایش یافته است. شاخص فلاکت، از جمع دو شاخص نرخ بیکاری و نرخ تورم به دست می‌آید و نشان‌دهنده شدت فشار بر فرودست‌ترین اقشار هر جامعه است».

افزایش قیمت‌ها در چند روز مانده به عید سرعت بیشتری گرفته است. یک شهروند تهرانی به دویچه‌وله گفت که در حالی که هفته گذشته گوشت چرخ کرده را کیلویی ۲۰ هزار تومان خریده بوده، این هفته همان گوشت را از قرار کیلویی ۳۵ هزار تومان خریداری کرده است.

سایت تابناک وابسته به محسن رضایی در گزارشی درباره گرانی‌های شب عید نوشته است: «به نظر می‌‌رسد افزایش قیمت کالاها و اقلام در آستانه شب عید امسال غیرمعقول است و افزایش قیمتی که مردم امسال در سطح جامعه احساس می‌کنند، بیش از سال‌های گذشته است؛ ناسالم بودن بازار و شبکه تجاری کشور و واسطه‌گری نیز در گرانی‌های اخیر مؤثر بوده است».

نگرانی‌های نمایندگان مجلس از تورم شب عید

عبدالرضا ترابی، نماینده گرمسار در مجلس شورای اسلامی به تابناک گفته: «هم‌اکنون تعداد زیادی از مردم مشکلات مالی دارند و قدرت خرید آنها به شدت کاهش یافته است که این موضوع تشویش و اضطراب خانواده‌ها را در آستانه سال نو به همراه دارد».

نویسنده گزارش تابناک، مقصر اصلی این وضعیت را دولت و بی‌تدبیری‌های او دانسته و  از قول عبدالرضا ترابی، نماینده مجلس می‌نویسد: «دولت در تنظیم بازار شب عید کم‌کاری می‌کند؛ نتیجه این عملکرد ضعیف، افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی و اقلام مورد نیاز مردم در آستانه سال نو است».

عسگر جلالیان، نماینده دیر، کنگان و جم در مجلس نیز در گفت و گو با سایت تابناک، بیش از ۸۰ درصد افزایش قیمت‌های اخیر را به‌علت مدیریت نامناسب بازار دانسته و می‌گوید: «اگر متولی بازرگانی کشور، مدیریت صحیح را در بازار اعمال می‌کرد، تورم موجود در جامعه به این میزان نبود».

نماینده صومعه‌‌سرا در مجلس نیز، بخشی از گرانی کالاها را به علت اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها دانسته و به تابناک می‌گوید: «اگر سهم بخش تولید از هدفمندی یارانه‌ها پرداخت میشد، ضمن اشتغال‌زایی و کمک به تولید، قیمت کالاها نیز افزایش نمی‌یافت».

خبرگزاری فارس نیز به موضوع گرانی‌های شب عید اشاره کرده و از قول رئیس شورای شهر شیراز نوشته است: مسئولان باید چاره‌اندیشی کرده و نگذارند گرانی‌ها نوروز را به کام مردم تلخ کنند».

علی زحمتکش که روز دوشنبه ۲۸ اسفند، ۱۸ مارس در جلسه شورای شهر شیراز صحبت می‌کرده به اعلام نظر مراجع تقلید شیعه درباره گرانی اشاره کرده و تاکید کرده که مسئولان باید از شعار پرهیز کرده و برای رفع این مشکل برنامه‌ریزی کنند.

تنها نان و پنیر برای چهار نفر: یک ماه ۲۳۴ هزار تومان

سایت انتخاب در گزارشی که از گرانی‌های شب عید منتشر کرده برآورد کرده است که اگر یک خانواده چهارنفره یک ماه تمام روزانه سه وعده نان سنگک و پنیر سفید بخورند، ۲۳۴ هزارتومان برای این منظور باید بپردازند.

این گزارش بر اساس قیمت ۴۲۰۰ تومان برای یک بسته پنیر سفید و ۶۰۰ تومان برای هر عدد نان سنگک و با احتساب این که این خانواده در روز شش عدد نان سنگک و تنها یک بسته پنیر مصرف کند به رقم ۲۳۴ هزار تومان در ماه رسیده است.
البته این رقم در صورتی که این خانواده تصمیم بگیرد تمام یک ماه را تنها املت گوجه فرنگی بخورد به ۱۴۱ هزار تومان در ماه تقلیل می‌یابد و اگر فقط برنج سفید بخورد به ۲۵۰ هزار تومان در ماه می‌رسد.

این در حالی است که طبق مصوبه شورای عالی کار حداقل دستمزد برای کارگران در سال ۱۳۹۲، ۴۸۷ هزار و ۱۲۵ تومان تعیین شده است. یعنی یک کارگر ساده باید نصف حقوق خود را تنها برای خوردن نان و پنیر بپردازد.

وضعیت بد کارگران و اقشار کم‌درآمد در آستانه نوروز، صدای نماینده آستانه اشرفیه در مجلس را نیز درآورده است. وی در گفت و گو با خبرگزاری ایلنا از وجود تورم و گرانی شدید ابراز نگرانی کرده و یادآور شده که کارگران و دهک‌های پائین جامعه قدرت خرید مایحتاج شب عید ندارند.

محمد حسین قربانی پنجاه که در جمع مردم شهرستان آستانه اشرفیه صحبت می‌کرد، گفته: «یکی از وظایف حاکمیت این است که رفاه اجتماعی و آرامش روحی و روانی را برای مردم ایجاد کند».

این نماینده مجلس سپس با ابراز نگرانی از اینکه گرانی و تورم آرامش روحی و روانی جامعه را به هم می‌زند، گفته: «وجود این معضلات سبب می‌شود جامعه ملتهب شود و حاکمیت و دولت بر اساس قانون موظف هستند آرامش را برای جامعه مهیا کنند».

هرچند رهبر جمهوری اسلامی معتقد است مردم باید در نوروز شاد باشند واین ایام را با شادی سپری کنند اما ظاهرا حق با نویسنده مقاله روزنامه ابتکار است که نوشته: «تلخی‌‌هايی که اين روزهای منتهی به عيد نوروز به کام مردمان اين سرزمين ريخته می‌شود، بيش از آن است که با توصيه و نصيحت از زهر آن کاسته شود».