سفر جو بایدن به خاورمیانه و ابعاد سیاسی و استراتژیک آن

رئیس‌جمهوری آمریکا در اولین سفر خود به خاورمیانه از ۱۳ تا ۱۶ ژوئیه (۲۲ تا ۲۵ تیرماه) نخست راهی اسرائیل خواهد شد. گفته می‌شود جو بایدن و نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل در اورشلیم (بیت‌المقدس) گفت‌وگویی طولانی با یکدیگر خواهند داشت.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

به گزارش رویترز، دفتر نخست‌وزیری اسرائیل در بیانیه‌ای با اشاره به سفر رئیس‌جمهوری آمریکا در ماه آینده میلادی به این کشور اعلام کرد، این سفر به روند "همپیوندی اسرائیل در خاورمیانه" یاری خواهد رساند.

دولت اسرائیل از بایدن به خاطر تلاش‌هایش برای تقویت منافع مشترک خود با عربستان سعودی، کشوری که از عادی‌سازی روابط با اسرائیل در سطح منطقه حمایت کرده است تشکر کرد؛ هر چند که عربستان تاکنون از به رسمیت شناختن رسمی اسرائیل خودداری می‌کند.

به گزارش آسوشیتدپرس، مقامات اسرائیل در گفت‌وگو با دولت آمریکا تأکید کرده بودند که روابط واشنگتن با پایتخت‌های عربی، از جمله ریاض، برای امنیت و ثبات کلی اسرائیل در منطقه از اهمیت حیاتی برخوردار است. از نظر مقامات اسرائیل، این دیدار همچنین می‌تواند فرصتی برای آغاز گفت‌وگوها برای آنچه که دولت این کشور آن را پروژه بلندمدت عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان می‌داند، فراهم کند.

سفر بایدن به اسرائیل در برهه دشواری از ائتلاف شکننده دولت اسرائیل به ریاست نفتالی بنت صورت می‌گیرد. بنت در تلاش است از یک انتخابات زودرس جلوگیری کند.

بایدن پس از اسرائیل راهی مناطق تحت پوشش تشکیلات خودگردان فلسطینی خواهد شد. او در کرانه باختری با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت.

سفر بایدن به پادشاهی سعودی؛ حقوق بشر، صلح یمن

توقف بعدی رئیس‌جمهوری آمریکا عربستان سعودی خواهد بود. جو بایدن در دوره کاندیداتوری خود برای ریاست‌جمهوری آمریکا، پادشاهی سعودی را در زمینه نقض حقوق بشر "منفور" خوانده وتعهد داده بود که روابط آمریکا و عربستان را مورد بازبینی قرار دهد.

به گزارش آسوشیتدپرس، یک مقام ارشد دولت آمریکا به شرط ناشناس ماندن گفته است، بایدن قصد دارد با ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان که در عمل حاکم پادشاهی سعودی است، دیدار و گفت‌وگو کند.

پیش از این مقامات اطلاعاتی ایالات متحده به این نتیجه رسیده بودند که شاهزاده محمد بن سلمان احتمالاً دستور قتل وحشیانه جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی مقیم آمریکا را در سال ۲۰۱۸ صادر کرده است. پس از روی کار آمدن بایدن، دولت او به صراحت اعلام کرد که رئیس‌جمهوری آمریکا از گفت‌وگوی مستقیم با ولیعهد عربستان اجتناب خواهد کرد و تمرکز خود را بر گفت‌وگو با ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی معطوف خواهد کرد. 

به گزارش آسوشیتدپرس، حامیان حقوق بشر و برخی از سیاستمداران دموکرات به بایدن در مورد بازدید از پادشاهی سعودی هشدار داده و گفته‌اند که چنین دیداری بدون دریافت تعهدات حقوق بشری از سوی رهبران سعودی پیامد مثتبی در مورد نقض فاحش حقوق بشر در این کشور نخواهد داشت. رهبران سعودی به دستگیری‌های گسترده، اعدام‌ها و اعمال خشونت و سرکوب مخالفان خود متهم هستند.

اما در زمان افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در پمپ بنزین‌های کشورهای غربی، نگرانی‌های فزاینده در مورد برنامه هسته‌ای ایران و نگرانی همیشگی از اینکه چین در حال گسترش حوزه نفوذ جهانی خود است، بایدن و تیم امنیت ملی او به این نتیجه رسیده‌اند که بی‌اعتنایی به سعودی‌ها، به‌ویژه نسبت به ولیعهد این کشور، به سود منافع ایالات متحده نیست.

سفارت عربستان در واشنگتن در مورد سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به خاورمیانه گفت، جو بایدن با ملک سلمان و شاهزاده محمد بن سلمان دیدار خواهد کرد. سفارت عربستان سفر بایدن به دعوت ملک سلمان را  اقدامی "برای تحکیم روابط تاریخی دوجانبه و مشارکت استراتژیک" دو کشور توصیف کرد.

این سفارتخانه در بیانیه‌ای نوشت: «پادشاهی عربستان سعودی مشتاقانه در انتظار استقبال از رئیس‌جمهور بایدن و تعریف فصل‌های بعدی مشارکت دو کشور است».

این بیانیه می‌افزاید: «در زمان چالش‌های جهانی مرتبط با اقتصاد جهانی، سلامت، آب و هوا و درگیری‌های بین‌المللی، مشارکت دو کشور ما مانند همیشه برای ارتقای صلح، رفاه و ثبات در سراسر جهان حیاتی است.»

به گزارش آسوشیتدپرس، کاخ سفید این سفر را پس از آن اعلام کرد که عربستان سعودی در ماه جاری از اوپک پلاس حمایت کرد تا سطح تولید نفت را به میزان ۶۴۸ هزار بشکه در روز در ماه های ژوئیه و اوت افزایش دهد. از سوی دیگر، عربستان با تمدید آتش‌بس با میانجیگری سازمان ملل در جنگ هفت ساله خود با یمن موافقت کرد.

بایدن تصمیم عربستان در مورد تمدید آتش‌بس در یمن را "شجاعانه" خواند. به گفته یک مقام دولت آمریکا، شاهزاده محمد بن سلمان "نقشی تعیین‌کننده" در میانجی‌گری برای تمدید آتش‌بس ایفا کرده است.

شرکت بایدن در نشست شورای همکاری خلیج فارس

کارین ژان پیر، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید در بیانیه ای ضمن اعلام این سفر به خاورمیانه گفت که ملک سلمان از بایدن برای دیدار از پادشاهی عربستان دعوت به عمل آورده تا او در نشست شورای همکاری خلیج فارس در شهر بندری جده شرکت کند. کشورهای بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی و همچنین مصر، عراق و اردن در شورای همکاری خلیج فارس عضویت دارند.

رئیس‌جمهوری آمریکا در سفر خود به عربستان سعودی با رهبری این کشور در مورد طیف وسیعی از مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و جهانی گفتگو خواهد کرد.

ژان پیر گفت، این مسائل شامل حمایت آمریکا از آتش‌بس با میانجیگری سازمان ملل در یمن است که به صلح آمیزترین دوره از زمان آغاز جنگ در یمن در هفت سال پیش منجر شده است. وی همچنین در زمینه راه‌های گسترش همکاری‌های اقتصادی و امنیتی منطقه‌ای از جمله پروژه‌های زیرساختی و آب و هوایی جدید و امیدوارکننده و همچنین بازدارندگی از تهدیدهای ایران، روند بهبود حقوق بشر و تضمین امنیت انرژی و غذا در جهان گفت‌وگو خواهد کرد.

به کانال تلگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

بایدن در اوایل ماه جاری میلادی در حالی که با پرسش‌هایی در مورد سفر احتمالی به عربستان سعودی مواجه شده بود، تأکید کرد که این روابط جنبه‌های مختلفی دارد که بر امنیت ایالات متحده و خاورمیانه تأثیر خواهد گذارد.

بایدن گفت: «ببینید، من دیدگاه خود درباره حقوق بشر را تغییر نمی‌دهم. اما به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده، وظیفه من این است که اگر بتوانم صلح را به ارمغان بیاورم. و این چیزی است که من سعی خواهم کرد انجام دهم.»