رکورد تازه بهای ارزهای خارجی در بازار ایران
۱۳۹۱ شهریور ۱۹, یکشنبه
سیر پرشتاب افزایش بهای ارز در ایران از روز شنبه ۱۸ شهریور آغاز شد و در روز یکشنبه به اوج خود رسید. سکه طلا با پرشی ۴۰ هزار تومانی در روز یکشنبه به ۹۴۰ هزار تومان فروخته شد. دلار به ۲۴۵۰ و یورو به ۳۱۵۵ تومان رسید.
با رسیدن دلار به مرز ۲۴۵۰ تومان در نیمروز یکشنبه، کرکره بسیاری صرافی‌های تهران پایین کشیده شد. بنا بر آخرین گزارش‌ها، تنها پاره‌ای دلالان دستفروش به مبادله ارز با نرخ‌های جدید مشغولند.
بسیاری از رسانه‌های ایرانی نوشته‌اند که افزایش قیمت جهانی هر اونس طلا، نابسامانی وضعیت اشتغال در آمریکا و تصمیم به خرید اوراق قرضه اروپایی، عامل رکوردشکنی ارز و طلا در بازارهای ایران است.
پاره‌ای از این نشریات هم به نقل از کارشناسان اقتصادی، اظهارنظرهای متناقض در مورد بورس ارز یا سیاست بانک مرکزی در مورد نرخ ارز مرجع را عامل مستقیمی در جهش قیمت‌ها دانسته‌اند.
پرش قیمت یورو و دلار بلافاصله پس از اعلام قطع رابطه کانادا با ایران صورت گرفت، اما تاکنون هیچیک از رسانه‌ها یا مقامات ایرانی اظهارنظری در این مورد نکرده‌اند.
محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی ایران در همایش بانکداری اسلامی عنوان کرده که کشورش در حال مبارزه اقتصادی با دنیا و در شرایط یک جنگ تمام عیار اقتصادی است.
بهمنی پیش از این گفته بود که تغییرات قیمتی ارز، روانی و سیاسی هستند. او افزوده بود که تقاضا نیز از مسائل تاثیرگذار روی قیمت سکه و ارز است.
بانک مرکزی در مظان اتهام
نرخ ارز مرجع و نوسان در تصمیم‌گیری‌های مربوط به این نرخ نیز از نگاه ناظران اقتصادی، از دلایل آشفتگی در بازار ارز عنوان می‌شود.
رییس کل بانک مرکزی ایران در همایش باد شده، تاکید کرده که نرخ ارز مرجع تغییر نمی‌کند و دلار برای کالاهای اساسی همان ۱۲۲۶ تومان خواهد بود.
محمود بهمنی می‌گوید که بانک مرکزی نمی‌تواند مرتبا قیمت ارز را پایین بیاورد ولی سعی در کنترل آن داشته است. وی تنها یک هفته پیش از این سخنان تاکید کرده بود که نرخ دلار آزاد به زودی به ۱۵۰۰ تومان کاهش می‌یابد.
بهمنی در همایش بانکداری اسلامی گفته که برخی واردکنندگان، کالاها را با ارز دولتی وارد می‌کنند اما محصول را با نرخ ارز آزاد به مردم عرضه می‌کنند.
احمد توکلی، نماینده تهران در مجلس در آخرین جلسه علنی مجلس با انتقاد از سیاست‌های دولت در ساماندهی بازار ارز گفته که بانک مرکزی دو هفته است از ارائه ارز به بازار خودداری می‌کند: «با این روند ۱۱ هزار میلیارد تومان پول از جیب ملت به کیسه‌های خاصی ریخته شده است.»
خبرگزاری مهر نیز به نقل از یک وارد کننده نوشته که «بانک مرکزی بیش از دو هفته است ارز مرجع برای واردات کالاهای اساسی پرداخت نمی‌کند و این موجب انبار شدن کالاها در گمرک و بالا رفتن قیمت دلار در بازار آزاد شده است.»
پیش از این، محمد پاریزی معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی گفته بود که تعیین نرخ ارز در بازار آزاد توسط چند نفر در داخل و خارج صورت می‌گیرد.
اسدالله عسگراولادی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران هم عنوان کرده که نرخ ارز در بازار آزاد از دوبی تعیین می‌شود.
توکلی تاکید کرده که در طول هفت هشت ماه گذشته وضع بازار ارز خراب بوده و طی دو ماه آذر و بهمن سال ۱۳۹۰، ارزش پول ملی ۵۵ درصد کاهش یافته است. او افزوده که تنها ظرف شش روز، ۱۴۴ تومان بر قیمت هر دلار اضافه شده و این با توجه به وابستگی ایران به واردات کالاهای اساسی، به معنای گران‌تر شدن زنجیره‌ای از اقلام مصرفی وارداتی خواهد بود.
عوامل روانی و سیاسی
هر چند تحریم بانک مرکزی و صنعت نفت ایران در ماه‌های گذشته، قیمت انواع ارز در بازار ایران را افزایشی جدی داد، اما شوک حاصل از اعلام قطع ارتباط کانادا با ایران، تهدیدات نظامی و ترس از جنگ و تشدید تحریم‌ها، احساس عدم امنیت نزد افکار عمومی و بازار را بیش از پیش کرده و همین تب تقاضا و تبدیل سرمایه به طلا و ارز را دامن زده است.
محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی ایران در تازه‌ترین مصاحبه خود با "خبرآنلاین" تایید کرده که بسیاری از مردم دلار را به عنوان یک کالای سرمایه‌ای ذخیره شده و مطمئن در خانه‌های خود نگاهداری می‌کنند.
بهمنی رسیدن دلار به ۶۰۰۰ تومان را تکذیب کرده اما در پاسخ به خبرنگار که قیمت واقعی دلار را پرسیده، گفته است: «هر اندازه که بخرند قیمت واقعی همان است!»
احمد توکلی، در جلسه ۱۹ شهریور مجلس ایران گفته که احساس عدم امنیت ناشی از نوسانات شدید نرخ ارز، بدتر از گران‌تر شدن قیمت ارز است. او تصریح کرده که نظرات خود را به صورت مکتوب در مورد آثار کاهش پول ملی نوشته اما بخاطر مصالح کشور، از ذکر آنها در جلسه علنی خودداری می‌کند.