روحانی: پایه‌ها و مبانی علم و دانش، اسلامی، مسیحی و یهودی ندارد
۱۳۹۳ اردیبهشت ۱۴, یکشنبه
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در روز یکشنبه (۱۴ اردیبهشت/ ۴ مه) در جمع برخی از استادان و معلمان نمونه کشور گفت: «در این دوران همیشه مسئولیتی در حوزه‌های مختلف بر عهده داشته‌ام و آنچه که می‌فهمم این است که تندروی و افراط به ما لطمه زده است و تندروی و افراط برای مملکت نفعی نداشته است.»
روحانی بار دیگر بر ضرورت فضای آرام برای بحث و انتقاد تاکید کرد و گفت، دولت وی از نقد و ارائه نظر "استقبال" می‌کند.
رئیس‌جمهور ایران تصریح کرد که هیچ کشوری در دنیای از راه تقابل نمی‌تواند به موفقیت دست یابد. او راه دولت خود را "راه تعامل سازنده با دنیا" دانست. به نظر می‌رسد سخنان روحانی متوجه منتقدان دولت در عرصه‌های سیاست خارجی، اتمی و فرهنگی است. در این عرصه‌ها بیش از موارد دیگر دولت روحانی از سوی تندروها به چالش کشیده شده است.
در روز شنبه (۱۳ اردیبهشت) گروهی از اصول‌گرایان تندرو در همایشی، دولت روحانی را "سازشکار" خواندند و با دادن شعارهای تند علیه سیاست خارجی روحانی- ظریف، سعید جلیلی، مسئول پیشین ایران در مذاکرات اتمی را "قهرمان واقعی" خواندند.
"شعار راه‌حل مشکلات نیست"
روحانی تصریح کرد که با شعار نمی‌توان مشکلات سیاسی کشور را حل کرد. وی افزود: «اگر صبح تا شب شعار دهیم هیچ مشکلی حل نمی‌شود. البته من با شعار مخالف نیستم اما شعار را راه‌حل نمی‌دانم، بلکه باید بفهمیم در دنیا چه می‌گذرد و راه‌حل‌های گذشته چقدر غلط بوده است. البته به گذشته خود اشاره می‌کنم. یعنی همین هشت ماهی که از آغاز دولت می‌گذرد، مگر ما معصومیم و غلط و اشتباه نداریم؟»
روحانی گفت که ۳۵ سال است که "تابلوها و شعارهای سیاسی" تغییر نکرده است و انگار نمی‌خواهد تغییر هم بکند. وی افزود: «اینها مهم نیست مشکل چیز دیگری است باید بفهمیم دنیا چگونه است، چه کسی دوست است چه کسی دشمن است.»
"علوم انسانی محدودیت جغرافیایی ندارد"
روحانی با اشاره به "اسلامی کردن رشته‌های علوم انسانی" گفت: «حتما باید این کار بشود اما باید توجه داشته باشیم که کجا را باید اسلامی کنیم و راه را اشتباه نپیماییم، چون پایه‌ها و مبانی علم و دانش، اسلامی، مسیحی و یهودی ندارد و پایه‌های علم جهانی است و جغرافیا نمی‌شناسد. متدها هم جهانی هستند اما اهداف متفاوتند و هر کشوری اهداف خود را دارد. پس اگر می‌خواهیم علم در کشور کاربردی شود باید آن را بومی‌سازی کنیم.»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تا کنون بارها پیرامون ضرورت اسلامی کردن علوم انسانی در دانشگاه‌ها سخن گفته است. به نظر خامنه‌ای «بسیارى از مباحث علوم انسانى، مبتنى بر فلسفههایى هستند كه مبنایش مادی‌گرى است، مبنایش حیوان انگاشتن انسان است، عدم مسئولیت انسان در قبال خداوند متعال است، نداشتن نگاه معنوى به انسان و جهان است.»
وی به همین دلیل از وجود دو میلیون دانشجوی علوم انسانی در دانشگاه‌های کشور ابراز "نگرانی" کرده بود. تنها در چهار سال گذشته ده‌ها برنامه برای "بازنگری" مواد درسی و تغییر استادان در دانشگا‌ها صورت گرفته است.
خامنه‌ای بر خلاف روحانی نه تنها اهداف علوم انسانی را نادرست می‌داند، بلکه محتوا و مبانی آن را نیز علیه نظام جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کند. خامنه‌ای در مهر ماه ۱۳۸۹ در این‌باره گفت: «این علوم انسانى‌اى كه امروز رائج است، محتواهایى دارد كه ماهیتاً معارض و مخالف با حركت اسلامى و نظام اسلامى است. متكى بر جهان‌بینى دیگرى است، حرف دیگرى دارد، هدف دیگرى دارد. وقتى اینها رایج شد، مدیران بر اساس آنها تربیت می‌شوند و همین مدیران مى‌آیند در رأس دانشگاه، در رأس اقتصاد كشور، در رأس مسائل سیاسى داخلى، خارجى، امنیت، غیره و غیره قرار می‌گیرند.»
انتقاد از شیوه تدریس در دانشگاه‌های ایران
روحانی به ضرورت کار پژوهشی از سوی استادان دانشگاه تاکید کرد و گفت: «آیا استادی که ۲۵ تا ۳۵ ساعت در چند شهرستان تدریس می‌کند اصلا وقت این را دارد که ببیند بر سر علم چه آمده است؟ و بداند از زمانی که او دانشجو بوده است و حالا که تدریس می‌کند، علم ساعت به ساعت در حال تحول بوده است.»
روحانی از استادان دانشگاهی خواست که روحیه پژوهش را به دانشجویان خود منتقل کنند و از مدرک‌گرایی بپرهیزند. وی افزود که از "راهنمایی و نقد" دولت از سوی دانشگاهیان در زمینه‌های اقتصادی و مبارزه با تورم استقبال می‌کند.
روحانی: برخی‌ها از تحریم خوششان می‌آید
روحانی تصریح کرد که به‌رغم مشکلات موجود، دولت وی در پی گفت‌وگویی "منطقی" با جهان است. رئیس جمهور افزود: «این دولت معتقد است در این کشور تحریم، ظلم بزرگی برای ملت ایران است. اگر کسی از تحریم خوشش می‌آید استدلالش را بگوید، اما ما می‌گوییم تحریم یعنی نتوانیم جنسی را صادر یا وارد کنیم یعنی رفت و آمد اساتید و حضور در مراکز علمی محدود شود.»
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این بارها گفته‌اند که تحریم برای کشور "برکت و رحمت" است و سبب "خودکفایی" ایران در زمینه‌های اقتصادی، فنی و علمی می‌شود. برخی از مسئولان جمهوری اسلامی نیز تحریم‌ها را بر فعالیت‌های علمی و اقتصادی کشور "بی‌تاثیر" خوانده‌اند.
روحانی ضمن پشتیبانی از ارتباطات علمی و طرد خارجی‌ستیزی گفت: «باید از دیگران بیاموزیم و باید رفت و آمدهای علمی داشته باشیم و در کنفرانس‌های علمی حضور داشته باشیم، اما شاهدیم وقتی استادی با یک خارجی حرف می‌زند عده‌ای می‌گویند نکند جاسوسی شده است و بعضی‌ها انگار سلول‌شان با شک ساخته شده است، در حالی که باید به اساتید‌مان اعتماد کنیم و بگذاریم بیاموزند و یاد بگیرند. در همین راستا آقایی را می‌شناسم که می‌گفت باید کاری کنیم زبان انگلیسی جایی تدریس نشود، چون خطری بزرگ است، من این حرف‌ها را نمی‌فهمم و شاید از قدرت درک من خارج است.»
به‌رغم سیاست و نظرات روحانی و برخی از وزیران وی، دولت در پیش‌برد ارتباطات علمی میان استادان دانشگاه‌های ایران و خارج ناتوان بوده است. این موضوع حتی در ماجرای ریچارد فرای به خوبی آشکار شد. دولت روحانی نتوانست به‌رغم توصیه و درخواست صدها نفر از استادان ایرانی، اجازه خاکسپاری فرای را در اصفهان صادر کند. فرای نیز از سوی تندروها متهم به جاسوسی شده بود.
به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، بسیاری از استادان ایرانی از شرکت در مجامع علمی محروم شده‌اند و برای استادان خارجی و استادان ایرانی مقیم خارج نیز سفر به ایران با مشکلات گوناگون همراه است.