رئیس تازه‌ی مجلس و شاخص‌های اصول‌گرایی او
۱۳۸۷ خرداد ۱۲, یکشنبه
لاریجانی اصول‌گرای محافظه‌کار است. اصول‌گرایی او در سخنان روز اول ریاستش بر مجلس در سه محور تجلی بارزی دارد: او گفته است که به "روش و منش" آیت‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی وفادار است، تأکید کرده است که از اسلام، اسلام "جواهری" را می‌فهمد که منظور از آن اسلام فقهی و فقه شیعی سنتی ثبت‌شده در کتاب "جواهرالکلام" آیتاللّه شیخ محمدحسن نجفی، معروف به صاحب جواهر، از فقیهان قرن گذشته است. لاریجانی همچنین تأکید کرده است که مجلس در امور راهبردی از آیت الله خامنه‌ای، رهبر نظام تبعیت خواهد کرد.
این سه موضوع، یعنی باور متعصبانه به شیعه‌گری سنتی فقهی، تبعیت بی‌چون و چرا از سیره آیت‌الله خمینی و نیز رهبری آیت‌الله خامنه‌ای مبانی جریان اصول‌گرا را می‌سازند. با اینکه اصلاح‌طلبان هیچ گونه انتقاد صریحی به این اصول نکرده‌اند، از جانب اصول‌گرایان متهم به انحراف از آنها و از این طریق به خطر انداختن نظام می‌شوند.
لاریجانی و احمدی‌نژاد - تفاوت در منش
رئیس جمهور نظام، محمود احمدی‌نژاد نیز اصول‌گراست. او و لاریجانی با هم رقابت دارند، رقابتی که دست کم تا تعیین تکلیف دورهی بعدی ریاست جمهوری آینده از مسائل ثابت صحنه‌ی سیاست دولتی در ایران خواهد بود.
لاریجانی در مشی و شیوه‌ی رفتار و گفتار خوددارتر از احمدی‌نژاد است و به منش و خواسته‌های مراکز سنتی قدرت دینی، توجه ویژه‌ای دارد. او بنابر این تعبیر محافظه‌کارتر از احمدی‌نژاد است. لاریجانی مسائل را کارشناسانه‌تر ارزیابی می‌کند و برنامه‌هایش را با سروصدای کمتری پیش می‌برد. دورهی ریاستش بر رادیو و تلویزیون شاخص نحوه‌ی کار اوست: محافظه‌کار، بسته، تابع بی‌چون‌وچرا در مقابل بالا، بی‌رحم نسبت به منتقدان نظام.
احمدی‌نژاد جنبه‌ای پوپولیستی دارد؛ لاریجانی در مقابل از دل اشرافیت روحانی برخاسته و رفتارش در مقایسه با رقیبش، اشرافی جلوه می‌کند.
دودستگی
لاریجانی تنها کاندیدای ریاست مجلس بود. بدین جهت هنوز نمی‌توان گفت که همه‌ی آرایی که دریافت کرده، از طرف پشتیبانان واقعی خود او داده شده‌اند. آرای محمد حسن ابوترابی فرد و محمد رضا باهنر کمتر غلوآمیز‌اند: اولی ۱۷۷ رأی و دومی ۱۲۶ رای به دست آورد.
اصول‌گرایان در آغاز کار مجلس، بر سر تصویب اعتبارنامه‌ها ستیز درونی خود را آشکار کردند. یکی از نمایندگان به اعتبارنامه‌ی نوزده نفر از منتخبان تهران اعتراض کرد و باعث شد پرونده‌ی‌شان به کمیته تحقیق ارجاع شود. در میان این عده نام حداد عادل، رئیس سابق مجلس هم به چشم می‌خورد.
عوامل مختلفی شکاف میان اصول‌گرایان مجلس را جلوه‌گر خواهد کرد. در میان آنها، موضوع نوع رابطهی مجلس با احمدی‌نژاد و کابینه‌اش از همه مهمتر است. اصول‌گرایان تا مدتی دو دسته و دو عَلـَم خواهند داشت: بر علمی شمایل رئیس مجلس و بر علمی دیگر شمایل رئیس جمهور نقش بسته است.
ر/ ایرنا، ایسنا، رویترز