خاتمی: حصر را برداریم و به سوی آشتی ملی برویم
۱۳۹۵ بهمن ۱۹, سه‌شنبه
محمد خاتمی، رئیس جمهور دوران اصلاحات مدت‌هاست ممنوع‌التصویر شده و به او اجازه شرکت در بسیاری مناسبت‌ها، حتی حضور در مراسم خاکسپاری هاشمی را رفسنجانی ندادند. با این حال او در جمع "ایثارگران، جانباختگان و آزادگان" به مناسبت نزدیک شدن سالگرد انقلاب اسلامی و هم‌زمان با آن سالگرد حصر رهبران جنبش سبز سخنرانی کرد و خواستار "رفع کدورت‌ها" شد.
مهدی کروبی، میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد از بهمن‌ماه ۱۳۸۹ در حصر خانگی بسر می‌برند. محمد خاتمی با اشاره به آن‌ها گفت: « کسانی که در حصر و زندان هستند هم در این زمینه دلشان برای انقلاب و کشور می‌سوزد و نسبت به تهدیدهای خارجی موضع دارند و بی‌شک بیشتر از خیلی از کسانی که در جامعه، مدعی انقلابی‌گری هستند دلشان به درد آمده است.»
آشتی ملی
محمد خاتمی در سخنرانی‌اش گفت که معقتد است "الان بهترین موقعیت" برای ایجاد فضای آشتی ملی در ایران است و می‌توان زمینه "همبستگی بیشتر همه گرایش‌ها و نیروها را پدید آورد.» او تاکید کرد که بگذارند «همه بیایند و در صحنه حضور داشته باشند و سیاست‌ها و رویکردها به جانب چنین آینده نگری باشد.» صحنه‌ای که به زودی داغ خواهد شد، صحنه رقابت‌های انتخاباتی است. هنوز روشن نیست که اصلاح‌طلبان یا نیروهای "اعتدال‌گرا" چه وزنه‌ای در انتخابات داشته باشند و چقدر امکان حضور در این صحنه را بیابند.
یکی از نکاتی که خاتمی روی آن انگشت گذاشت مسئله "عدالت اجتماعی" بود: «بعضی از دوستان ما واقعاً برای آزادی خیلی صحبت کردند و می کنند، حق هم دارند این کار را بکنند اما باید کمی از عنصر دیگری هم که در گفتمان انقلاب ما بوده یعنی عدالت اجتماعی در جامعه سخن گفت، بلکه در برنامه‌ریزی‌ها به تحقق آن توجه ویژه داشت. این گفتمانی است که شناسنامه انقلاب ما است؛ انقلاب اسلامی برای این به ثمر رسید که ما بتوانیم جمهوریتی داشته باشیم که همه ملاک‌های جمهوریت را دارا باشد، به علاوه آزادی، عدالت، اخلاق و معنویت.»
با پایان ششمین سال از حصر خانگی رهبران جنبش سبز، صداها برای آزادی آن‌ها خاموش نشده است. از آخرین باری که شعار آزادی آن‌ها در خیابان‌ها و مجامع عمومی طرح شد تنها یک ماه می‌گذرد؛ در مراسم تشییع جنازه هاشمی رفسنجانی. اما غیر از خاتمی، دیگر چهر‌ه‌های سیاسی اصلاح‌طلب نیز ساکت ننشسته‌اند.
بیشتر بخوانید:اعتراض به حصر موسوی و کروبی در مراسم خاکسپاری رفسنجانی
مصطفی معین، وزیر علوم دولت اصلاحات در مصاحبه‌با سایت جماران خواستار پایان دادن به حصر شد و گفت: «در حصر نگاه‌داشتن، چه وجه قانونی به لحاظ قانون اساسی و قوانین عادی دارد؟ این موضوع از چه وجه اخلاقی برخوردار است؟ چه تدبیری است که به این نتیجه می‌رسد که باید یک فرد را از آزادی‌های خدادادی‌اش محروم کنند و او را در حصر قرار دهند. به‌خصوص که من هیچ‌گاه ندیدم که آقای مهندس موسوی چه در دوران مسئولیتش چه قضایای سال ۸۸ دروغ گفته، به کسی توهینی کرده یا تهمتی زده باشد.»
او با اشاره به مناظر‌ه‌های سیاسی میرحسین موسوی در انتخابات سال ۸۸ موضوع فساد اقتصادی را پیش کشید و گفت: «شما اگر در حال حاضر به صحبت‌های انتخاباتی ایشان درباره فسادهای اقتصادی و یا سیاسی در مناظره‌ها و تبلیغات توجه کنید می‌بینید که خیلی از صحبت‌ها و پیش‌بینی‌های ایشان اتفاق افتاده و حقایق نمایان شده است.»
فضای سیاسی در آستانه انتخابات
یکی از سوال‌های مطرح این روزها ترکیب نیروهایی است که به انتخابات راه پیدا می‌کنند. مصطفی معین معتقد است که اگر "عقل سلیمی حاکم باشد" حسن روحانی هرگز رد صلاحیت نخواهد شد و این کار را مساوی با "سوزاندن سرمایه‌های کشور" و مایه سرخوردگی و تفرقه در جامعه دانست. او احتمال رای آوردن روحانی را کم‌تر از دور گذشته ندانست و گفت:
« ممکن است ریزش آرایی هم وجود داشته باشد اما از طرف مقابل این‌گونه تخریب‌های دولت و آقای روحانی و کارشکنی‌هایی که صورت می‌گیرد باعث آگاهی بیشتر مردم می‌شود و چه بسا یک عده‌ای که در سال ۹۲ رأی نداده باشند به خاطر همین چالش‌ها و بحران سازی‌ها به حقانیت این دولت بیشتر پی ببرند و به‌پای صندوق بیایند و به آقای روحانی رأی بدهند؛ یا حداقل به خاطر شرایط کشور و تهدیدهایی که خواه یا ناخواه می‌تواند در صورت رأی نیاوردن روحانی و رأی آوردن یک فرد غیر متعادل و افراطی متوجه کشور شود و احساس خطری که مردم از این لحاظ می‌کنند، درصدی به آرای آقای روحانی اضافه شود. اما در کل آقای روحانی مشکل چندانی نخواهد داشت.»
اصولگرایان عقبه جامعه
یکی از سوالاتی که سایت جماران از معین پرسید این بود که چرا اصولگرایان نتوانسته‌اند پایگاه‌خود را در این سال‌ها تقویت کنند. وزیر علوم دوران اصلاحات علت را این‌گونه ارزیابی کرد که آن‌ها به جای داشتن «پایگاه مردمی، بیشتر از رانت قدرت برخوردار و همیشه در شرایط نابرابر مسئولیت‌ها را تصاحب کرده‌اند.»
بیشتر بخوانید:مطهری: خطر استبداد دینی برای انقلاب‌های مذهبی وجود دارد
با این همه اومعقتد است که دلیل عدم محبوبیت اصولگرایان تنها این نیست: «دلیل نداشتن پایگاه مردمی‌شان این است که آن‌ها بیشتر یک نگاه سنتی به جامعه و دنیای امروز دارند. اساساً خود واژه محافظه‌کار به همین معنی است، یعنی خواهان حفظ وضع موجود. درحالی‌که دنیا به خاطر پیشرفت پرشتاب علم و تکنولوژی در حال تغییر است و ما شاهد تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جدی در سطح جوامع مختلف هستیم. اگر کسی نگاهش به آینده و اصلاح وضع موجود نباشد و تغییرات و اصلاحات متناسب با پیشرفت و تغییرات جامعه را مدنظر نداشته باشد، طبیعی است که فرصت‌ها را از دست می‌دهد و برای نسل جدید جاذبه‌ای نخواهد داشت و آن‌وقت است که پایگاهش از دست می‌رود.»
بیشتر بخوانید:دایی خامنه‌ای: تا مُلک و ملت از دست نرفته مشی خود را تغییر دهید